Yaşın ilerlemesine bağlı olarak koroner arter rahatsızlıkları, özellikle yaşın ilerlemesine bağlı olarak daha sık görülüyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün yayınladığı rakamlara göre, dünyadaki ölümlerin başında, koroner arter hastalıkları geliyor.
Acıbadem Bakırköy Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Rıza Türköz, hangi durumlarda ilaç, stent ve ameliyat opsiyonlarının seçildiğini kısaca anlattı:
“Hastalığın derecesine bağlı olarak tedavi değişiyor. Hastalık hafifse, ilaç tedavisi oluyor. Bunun haricinde koroner anjiyo çekildikten sonra kalp damar cerrahı ve kardiyologun karar verdiği tedavi, en doğru tedavi oluyor. Çok kalın bir çizgiyle ayırlmış değil tedaviler. Burada önemli olan, yapılacak olan işlemin, hastaya en uzun süre yaşam sağlayacak ve uzun bir süre herhangi bir tekrar hastalık gelişimi yaşanmayacak bir önlem olması. Hastalık çok yoğun ve ağırsa, genel olarak ameliyat tercih ediliyor. Eğer daha hafifse hastalık, stent daha başarılı oluyor.”
‘Yaşam şeklini değiştirmek lazım’
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Rıza Türköz, stent sonrası kötü alışkanlıklara geri dönülmemesi uyarısında bulundu:
“Stent taktırıldıktan sonra, damarlar açıldı diye problem bitti algısı çok yanlış. Yapılan şey, kötü bir yolu bir şekilde genişletmek oluyor. Bu damar tekrar tıkanabiliyor. Özellikle hastalık ileri düzyedeyse. Dolayısıyla yaşam şeklini değiştirmek, ilaçları kullanmak ve yakın takipte olmak lazım.”
‘Stent sonrası bypass olunamadığı inancı doğru değil’
Prof. Dr. Rıza Türköz, stent takıldıktan sonra bypass ameliyatı olunamayacağı yönündeki yaygın inanışın gerçeği yansıtmadığını vurguladı:
“Stent takıldıktan sonra bypass ameliyatı olunamadığına dair inanış doğru değil. Bunların hepsi birbirini tamamlayan yöntemlerdir. Önce hastaya stent koyarsınız. Yıllar içinde hastalık ilerlemiş olur. Stentin içine tekrar stent koymak veya balon yapmak riskli olur, bu defa da ameliyat kararı verirsiniz. Bu inanış yanlış. Tabii ilave hastalıklar da olabiliyor. Özellikle sigara içimi veya bilhassa uzun yıllardır süren şeker hastalığı varsa, stentin başarı oranı düşüyor. Özellikle şeker hastalığında veya çok damar tıkanıklığı varsa, ameliyat ön planda geliyor.
‘En büyük hatalardan birisi bu’
Prof. Dr. Rıza Türköz, yapılan en büyük yanlışın, stent ve bypass sonrası eski yaşam şeklinde dönmek olduğu yorumunda bulundu:
“Bu kesinlikle en büyük hatalardan birisi. Ameliyat veya stent yapıldıktan sonra hasta kendisini çok iyi hissediyor ve eski kötü alışkanlıklarına dönüyor. Tıpkı arabanın servisten çıkması sonrası eski gücüne gelen otomobili hoyrat şekilde kullanmaya benziyor. Kısa süre sonra tekrar doktora ihtiyaç duyuluyor. Bu tip ameliyatlardan yahut stent takılmasından sonra yaşam biçimini değiştirmek gerekiyor.