Milli Savunma Bakanlığı kaynakları dördüncü turu yapılacak Türkiye ve Yunanistan arasındaki Güven Artırıcı Önlemler Toplantısı’na ilişkin soru üzerine, 2 yıl aradan sonra yapılacak toplantının Milli Savunma Bakanlığı'nda gerçekleştirileceğini duyurdu.
Yunanistan ile Türkiye arasında deniz ve hava faaliyetleri konularında işbirliğinin geliştirilmesine yönelik Türk ve Yunan savunma bakanlıkları heyetleri arasındaki ilk görüşme 2010'da Yunanistan'da, ikinci görüşme ise Türkiye'de yapılmıştı.
Uzun süre ara verilen görüşmelerin üçüncüsü, 21 Şubat 2020'de Yunanistan'ın başkenti Atina'da düzenlendi.
Görüşmelerde Güven Artırıcı Önlemler Uygulama Planı üzerinde mutabakat sağlandı. Deniz ve hava faaliyetlerine yönelik işbirliği ve emniyetin artırılmasına dönük görüşmelerin dördüncüsünün ise Ankara'da yapılmasına karar verildi. Dördüncü toplantı pazartesi günü Ankara’da gerçekleşecek.
Görüşme öncesinde masadaki başlıkları Sputnik’e değerlendiren Stratejik Düşünce Enstitüsü Savunma ve Güvenlik Koordinatörü Mithat Işık şunları ifade etti:
“Yunanistan ve Türkiye arasında Ege’deki kıta sahanlığı ve fır hattı konularında bir takım sıkıntılar var. Bizim hava kuvvetlerinin Ege bölgesinde yapmış olduğu eğitim tatbikatlarında, Yunanistan sık sık fır hattını ihlal ettiniz diye konuyu gündeme getiriyor. Türkiye ile Yunanistan arasındaki bu sorunun çözümü her iki ülkenin de yararına olacaktır. Bunu her iki ülkedeki siyasi otoritede biliyor. İki ülkenin siyasi otoriteleri , özellikle de Yunanistan yönetimi kendi seçmenlerine vermesi gereken mesajlar daha çok bu gerginliği sürdürmeyi istiyor. Kendi taraftarlarını bir arada tutmak için böyle bir yol izliyor. Aslında yanlış bir yol özellikle Lozan Antlaşmasına göre silahsızlandırılmaması gereken adaların, silahlandırması da Yunanistan’ın yapmış olduğu hatalardan birisi. Ege bölgesinde Yunanistan'ın adaları silahlandırması ve burada sürekli tatbikatlar yapması, yapılan toplantılara ters düşen bir durum. Geçen günlerde de Yunanistan benzer bir tatbikat yaptı. Yunanistan Cumhurbaşkanı tarafından da izlenen tatbikata Yunan helikopterleri ve F-16’ları katıldı”
Kıta sahanlığı ve fır sorunu
Ege’de iki ülke arasında gerileme neden olan konular hakkında bilgi veren Işık “Her iki ülkenin siyasi otoriteleri şunun farkında. Yunanistan ile Türkiye arasında ilişkilerin kötü olması her iki ülkeye de ekonomik ve siyasi alanda bir takım sıkıntılar yaratıyor. Bunun farkından olan her iki ülke liderleri özellikle yaz ayları geldiği zaman, turizme etkilenmesi amacıyla bu toplantıları yapıyorlar Ege’de Türk uçaklarının uçuşunu karşılık Yunanistan’ın uluslararası propagandayı engellemek amacıyla bu toplantılar düzenleniyor. Özetle Ege bölgesindeki kıta sahanlığı ve fır hattı sorununun iki ülke kendi siyasi otoritelerinin inisiyatifinde çözülmesi iki ülkenin de yararına olacaktır. Yunanistan’ın Türkiye’yi hep düşman olarak görerek Türkiye sınırındaki adaları silahlandırması, ABD’ye Dedeağaç’tan, Meis’e kadar büyük üstler vermesi, Yunanistan'a da zarar veriyor. Yunanistan halkı da bu gerginlikten rahatsız. Adalarda yaşayan Yunan halkı Türkiye’ye daha yakın. Bunlar alışverişlerini Türkiye’den yapıyor. Meis adası Türkiye’ye 1 KM uzaklıkta, Yunanistan'a 680 KM mesafede. Bir de münhasıran ekonomik bölge sorunu var. Seville Haritası Türkiye’yi Ege ve Akdeniz’de hapsetmek istiyor. Meis Adasına bile çok geniş bir münhasıran ekonomik bölge öngörürken Türkiye’ye çok dar bir alan veriyor” değerlendirmesini yaptı.
‘Yunanistan 6 başlıkta adım atmalı’
İki ülke arasındaki ilişkilerin normale dönmesi için Yunanistan’ın atması gereken adımları sıralayan Işık “Yunanistan'ın Locan Antlaşmasına göre silahlandırılmaması gereken adaları silahlandırması bir noktada Türkiye’yi tahrik ediyor. Yunanistan bir de Ege Denizi’nde statüsü belli olmayan adaları da kendi mülkiyeti içinde görerek buraya da bir takım askerler yerleştirerek Türkiye’yi tahrik ediyor. Türkiye’yi işgalci gibi göstererek, Türkiye’nin AB’ye girmesini önlemek istiyor. Bir de Kıbrıs’ta bir anlaşma yapılamadı. Kıbrıs’ta 1960 Anayasasına göre kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin yıkılmasının sebebi Yunanlıların ve Rumların yanlış davranışlarıdır. Türkiye ile Yunanistan arasındaki ilişkilerin düzelmesi için Yunanistan’ın Kıbrıs’ta iki devletli çözümü kabul etmesi gerekir. Ege’deki statüsü belli olmayan adaları Türkiye ile görüşerek çözümü ortak bir şekilde yapması gerekiyor. Lozan Antlaşması’na göre silahsızlandırılmaması gereken adaları silahlandırmaktan vaz geçmesi gerekiyor. Münhasır ekonomik bölgeyle ilgili Seville Anlaşması yerine ortak bir görüş birliğine varılmalı. Türkiye’nin Libya ile yaptığı münhasır bölge anlaşmasına saygı göstermeli. Özellikle Doğu Akdeniz’de KKTC’yi tanıyarak onun da bir münhasır ekonomik bölgesi olduğunu kabul etmesi ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimini silahlandırmaktan vaz geçmesi ilişkilerin düzelmesi bakımından atılması gereken önemli adımlar diye değerlendiriyorum” ifadelerini kullandı.