Konutların turizm amaçlı kiralanmasına ilişkin kanun teklifi TBMM'de: Uymayana 1 milyon TL ceza

Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin ilk 16 maddesi Meclis'te kabul edildi.

Kabul edilen maddelere göre, konutların gerçek ve tüzel kişilere turizm amaçlı kiralanmasına ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Tek seferde 100 günden fazla süreli yapılan kiralamalar kapsam dışında tutuldu.

Konutların turizm amaçlı kiralanabilmesi için, turizm amaçlı kiralama sözleşmesi yapılmadan önce izin belgesi alınması gerekecek. Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığınca nitelikleri belirlenen plaket, turizm amaçlı kiralama yapılan konutun girişine asılacak.

İzin belgesi vermeye Bakanlık yetkili olacak ve bu yetkisini valilik vasıtasıyla da kullanabilecek. Belge ve plaket ücretleri Bakanlıkça belirlenecek.

İzin belgesi başvurularında, turizm amaçlı kiralama faaliyeti yürütülmesinin uygun görüldüğüne ilişkin izin belgesine konu bağımsız bölümün bulunduğu binanın tüm kat malikleri tarafından oy birliğiyle alınan kararın ibrazı zorunlu olacak.

Birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde sadece turizm amaçlı kiralama yapılan konutun bulunduğu bina için bu fıkra hükümleri aranacak, izin belgesi örneği site yönetimine iletilecek.

Üçten fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda en fazla yüzde 25'i için, aynı kiraya veren adına izin belgesi düzenlenebilecek. Aynı kiraya veren adına aynı binada belge düzenlemesine konu bağımsız bölüm sayısının beşi geçmesi durumunda, başvuruda iş yeri açma ve çalışma ruhsatının, başvuruya konu binanın, birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde yer alması durumunda tüm kat malikleri tarafından oy birliğiyle alınan kararın ibrazı gerekecek.

İzin belgesini alma yükümlülüğü, kiraya verene ait olacak. Kiraya veren haricinde turizm amaçlı kiralama faaliyetinin yürütülmesi halinde bu kiralamalar, Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu uyarınca belgelendirilmiş A grubu seyahat acentaları aracılığıyla yapılabilecek.

İzin belgesi sahibi, gerçek kişi ise ölüm tarihinden itibaren 3 ay içinde mirasçılar tarafından başvuruda bulunulmaması veya tüzel kişi ise tüzel kişiliğinin sona ermesi durumunda izin belgesi geçersiz hale gelecek ancak kullanıcıların hakları sözleşme süresi sonuna kadar devam edecek.

İzin belgesi sahibinden kiralanan konutun kullanıcılar tarafından kendi nam ve hesabına üçüncü kişilere kiralanması veya kendi adına mesken olarak kullanılmak amacıyla kiralanan konutun kiracısı tarafından kendi nam ve hesabına turizm amaçlı olarak üçüncü kişilere kiralanması yasak olacak ancak kullanıcı tüzel kişilerin turizm amaçlı kiraladıkları konutu kendi personeline kullandırması, bu kapsam dışında tutulacak.

Turizm amaçlı kiralama izin belgesi verilen konutlar hakkında Kimlik Bildirme Kanunu hükümleri uygulanacak. Bildirim yükümlülüğü konusunda izin belgesi sahibi sorumlu kişi kabul edilecek. İzin belgesi sahibi ile kullanıcı arasında yapılan sözleşme, sözleşmede belirtilen süre sonunda bitecek.

Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca düzenlenen yönetim planında, kısa süreli kiralama faaliyetine izin verildiğine dair hüküm bulunan, resepsiyon, güvenlik ve günlük temizlik servisi mekanlarının bulunduğu, sağlık hizmetleri, kuru temizleme, çamaşırhane, taşıma, yemek ve alışveriş servisi hizmetleri ile spor salonu, yüzme havuzu gibi hizmetlerin verilebildiği birden fazla bağımsız bölümü ihtiva eden yüksek nitelikli konutlar için "izin belgesine konu bağımsız bölümün bulunduğu binanın tüm kat malikleri tarafından oy birliğiyle karar alınması" ve "üçten fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda en fazla yüzde 25'i için aynı kiraya veren adına izin belgesi hazırlanmasına" ilişkin şartlar aranmadan izin belgesi düzenlenebilecek.

Yüksek nitelikli konutların kiralama faaliyetleri konut işletmesi eliyle de yapılabilecek. Bu durumda izin belgesi konut işletmesini yapan şirket adına düzenlenecek.

İzinsiz kiralama faaliyeti yapanlara ve izin belgesi sahiplerine yönelik idari yaptırımlar da belirleniyor.

Buna göre, izin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralanan konutları kiraya verenlere, kiralama yapılan her bir konut için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için 15 gün süre verilecek. Bu süre sonunda izin belgesi alınmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetine devam edenlere 500 bin lira idari para cezası uygulanacak ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için bir kez daha 15 günlük zaman tanınacak. İzin belgesi sahibinden kiraladığı turizm amaçlı konutu kendi nam ve hesabına üçüncü kişilere kiraya verenler hakkında her bir sözleşme için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak.

Kendi adına mesken olarak kullanmak amacıyla kiraladığı konutu, kendi nam ve hesabına turizm amaçlı kiraya verenler ile izin belgesi olmayan konutların turizm amaçlı kiralanmasına aracılık edenler hakkında her bir sözleşme için 100 bin lira idari para cezası verilecek.

İzinsiz kiralama faaliyetlerinin elektronik ticaretine ve tanıtımına imkan sağlayan ve Bakanlık tarafından yapılan uyarıya rağmen 24 saat içinde içeriği çıkarmayan Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da tanımlanan aracı hizmet sağlayıcıları hakkında her bir konut için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak. İhlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına veya erişimin engellenmesine karar verilecek ve bu karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilecek. Ayrıca, bu karara uyulmaması halinde aracı hizmet sağlayıcılar hakkında her bir konut için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak. İçeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararına karşı sulh ceza hakimliğine başvurulabilecek. Sulh ceza hakimliğince verilen karara karşı, Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilebilecek.

İzin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetlerine devam edenler ile her defasında 100 günden fazla süreli kira sözleşmesi yapmasına rağmen ilk sözleşme tarihinden itibaren bir yıl içinde aynı konutu 4 defadan fazla kiraya verenler hakkında bir milyon lira idari para cezası verilecek.

Bakanlıkça istenilen bilgi ve belgelerin 30 gün içinde gönderilmemesi, eksik gönderilmesi, yanıltıcı bilgi veya belge verilmesi ile kiraya verenin miras dışında bir hukuki işlemle değişmesi ve bu değişikliğin tapu siciline tescil tarihinden itibaren 30 gün içinde bildirilmemesi durumunda 50 bin lira idari para cezası uygulanacak.

Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun kapsamında turizm payının ödenmesine ilişkin belgenin, Bakanlıkça belirlenen süre içinde ibraz edilmemesi veya yapılacak denetimlerde bu belgenin sunulmaması halinde de 50 bin lira idari para cezası kesilecek.

Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun konum, nitelik ve fiziksel özelliklerine ilişkin yazı, reklam, afiş, broşür, sosyal medya, web sayfası ve benzeri araçlarla kullanıcıya yanıltıcı şekilde tanıtılması veya taahhüt edilen koşulların sağlanmaması veya turizm amaçlı kiralama yapılan konutun sözleşmede belirtilen süreden daha kısa süreyle kullanıcıya tahsis edilmesi hallerinde idari para cezası 100 bin lira olacak.

Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun, sözleşmeye uygun olarak kullanıcıya teslim edilmemesi halinde 100 bin, verilen 15 günlük süre içinde alınan ödemenin iadesinin yapılmaması durumunda 200 bin lira idari para cezası uygulanacak.

Bakanlıkça düzenlenen plaketin, turizm amaçlı kiralama yapılan konutların girişine asılmaması halinde 100 bin lira idari para cezası kesilecek ve asılması için 15 gün süre tanınacak. Plaketin bu sürede asılmaması halinde 500 bin lira idari para cezası verilecek. Yapılan denetimde, konutun izin belgesi verilmesine esas nitelikleri taşımadığının tespit edilmesi durumunda uygulanacak idari para cezası tutarı ise 100 bin lira olacak.

İzin belgesi bazı hallerde iptal edilecek. Buna göre, izin belgesi sahibinin izin belgesinin iptalini talep etmesi, turizm amaçlı kiralama faaliyetine son verildiğinin tespit edilmesi, verilecek 30 günlük sürede izin belgesinin devri için turizm amaçlı kiralama yapılan konutun yeni kiraya vereni tarafından başvuru yapılmaması veya izin belgesi sahibi değişikliğinin uygun görülmesine rağmen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi, turizm amaçlı kiralama yapılan konutun, kamu düzeni, kamu güvenliği ve genel ahlaka aykırı olarak kullanıldığının, yetkili kamu kurum ve kuruluşları tarafından bildirilmesi hallerinde izin belgesi iptal edilecek.

İzin belgesi iptal edilen konutların kullanıcılarının hakları, sözleşme süresi sonuna kadar devam edecek.

Bakanlık turizm amaçlı kiralamalarda denetim yapma yetkisine sahip olacak, gerek görülmesi durumunda denetim yetkisini valilik vasıtasıyla da kullanabilecek. Düzenlemenin uygulanması sırasında doğacak tereddütleri ve uygulamaya ilişkin aksaklıkları gidermeye, uygulama birliğini sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapmaya, usul ve esasları belirlemeye Bakanlık yetkili olacak.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte turizm amaçlı kiralama faaliyetinde bulunanlar tarafından ilgili maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde izin belgesi almak üzere Bakanlığa başvurulması zorunlu olacak. İzin belgesi düzenlenmesi işlemleri, başvuru tarihinden itibaren 3 ay içinde sonuçlandırılacak. Başvurusu kabul edilmeyenler, faaliyette bulunamayacak ancak bu konutların kullanıcılarının hakları sözleşme süresi sonuna kadar devam edecek. Bu düzenleme, 1 Ocak 2024'te yürürlüğe girecek.

Kültür ve Turizm Bakanlığına ayrılan döner sermaye tutarı, 300 milyon liradan 1 milyar 500 milyon liraya, Cumhurbaşkanı tarafından artırılabilecek miktar ise 700 milyon liradan 2 milyar liraya çıkarılacak.

Döner sermayenin kullanım alanı genişletilerek, Döner Sermaye İşletmesi Merkezi Müdürlüğünün sermayeyi kullanım alanına Turizmi Teşvik Kanunu kapsamındaki atık su arıtma tesisi, katı atık bertaraf tesisi gibi altyapı tesisleri yapmak veya yaptırmak da dahil edilecek.

Kart, belge ve plaket, kokart gelirleri ve benzeri her çeşit gelirler, atık su arıtma tesisi, katı atık bertaraf tesisi gibi altyapı tesislerinden elde edilen her türlü ücret, bu tesislerin işletme ve kira gelirleri ile diğer tesislerden elde edilen ücret ve gelirler de döner sermayenin gelir kaynakları arasında yer alacak.

Yetki alanı genişletilen Döner Sermaye İşletmesi, Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında bakanlığın görev alanına giren atık su arıtma tesisi, katı atık bertaraf tesislerini işletebilecek ve işlettirebilecek.

Tahsisli kamu taşınmazları üzerinde yer alan tesislerin yanı sıra Bakanlıktan turizm yatırım veya işletmesi belgeli diğer konaklama tesislerinde görev yapan personelin, nitelikli konaklama ihtiyacının karşılanması amaçlanıyor. Buna göre, personel lojmanı alanı tahsisi için taşınmazın Kültür ve Turizm Bakanlığından tahsisli olması koşulu kaldırılarak, bakanlıktan turizm belgeli konaklama tesisi olması şartı getirilecek.

Yetkili idare tarafından iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verilen konaklama işletmelerinin bakanlıktan turizm işletmesi belgesi alma süreleri, bu ruhsatı aldıkları tarihten itibaren 1 yıldan 6 aya düşürülecek. İş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilen işletmelere yetkili idarece yeniden iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmesi için tesisin belge alma koşullarını sağladığına dair Bakanlıktan alınan uygun görüş yazısının, yetkili idareye ibrazı zorunlu olacak.

Turizm sektörünün tek elden bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilmesi ve konaklama tesislerinde standart birliğinin sağlanması için milli parklar ile tabiat parklarının konaklama içeren tesis gerçekleştirilmesi amacıyla tahsis yapma yetkisi Kültür ve Turizm Bakanlığı'na verilecek.

Sadece çadır ve karavan içeren kamp alanları yapılması ve işletilmesi amacıyla ilgili kurum tarafından kiralama yapılabilecek. Bu şekilde kiralanan taşınmazların tahsis amacı ve kullanım şekli değiştirilemeyecek.

Bakanlıktan belgeli diğer tesisler için, personel lojman alanları 49 yıla kadar süreyle ilanlı olarak sosyal ve teknik altyapı hizmetlerine katılım payı alınması şartıyla tahsis edilebilecek.

Herhangi bir sebeple tahsisi sona eren personel lojman alanları üzerindeki irtifak hakkı Bakanlığın talebi üzerine resen tapudan terkin edilecek.

Orman sayılan alanlarda sadece çadır ve karavan içeren kamp alanları yapılması ve işletilmesi amacıyla ilgili mevzuat uyarınca Orman Genel Müdürlüğü tarafından kiralama yapılabilecek, bu şekilde kiralanan taşınmazların tahsis amacı ve kullanım şekli değiştirilemeyecek.

Tarım ve Orman Bakanlığınca konaklama ve kış turizm merkezlerindeki günübirlik ile mekanik tesis hattı amaçlı yapılan kiralama sözleşmeleri ile ön izin ve kesin izin verilen, bu izne bağlı olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen yatırımcı ve işletmecilerin sözleşmeleri için başvuru süresi 30 Nisan 2024 tarihine kadar uzatılacak. Böylece süresi içinde başvuruda bulunamayan yatırımcıların yeniden başvuruda bulunması imkanı getirilecek.

Tarım ve Orman Bakanlığınca, üzerinde konaklama tesisi yapılması amacıyla ihalesi yapılmış veya sözleşmeye bağlanmış yerler hakkında, sözleşme süresi boyunca ilgili mevzuat hükümleri uygulanacak. Bu kapsamda verilen izinler ve yapılan kiralamalar uyarınca Tarım ve Orman Bakanlığı döner sermayesine gelir kaydedilen bedellerin tahsiline döner sermaye tarafından devam edilecek.

Bu yerlerin sözleşme süresi sonunda bakanlıkça yeniden tahsis edilmesi durumunda da bedeller Tarım ve Orman Bakanlığı döner sermayesi tarafından tahsil edilecek.

TBMM Genel Kurulunda kabul edilen Danışma Kurulu önerisiyle Genel Kurul'un, çalışmalarına salı günü devam etmesi kararlaştırıldı.

Teklifin 16. maddesinin kabul edilmesinin ardından Meclis Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder, birleşime ara verdi. Önder, aranın ardından komisyonun yerini almaması üzerine 24 Ekim Salı günü toplanmak üzere birleşimi kapattı.