ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy, partisi olan Cumhuriyetçiler içindeki desteğinin azalmasıyla mecliste yapılan oylamada görevden alındı. Ülkenin en tepesindeki üçüncü kişi konumunda olan Temsilciler Meclisi başkanının görevinden azlinde kendi partililerinin ‘parmağının olması’ ise 247 yıllık ABD tarihinde ilk kez gerçekleşmiş oldu.
Üstelik McCarthy’nin tüm bu lağvedilme süreci, kendisinin de bağlı olduğu Cumhuriyetçi kanattan meclis üyelerinin isteği ile gerçekleşti. McCarthy, ABD’de yapılan ara seçimlerde Kongre’nin, Biden destekçisi Demokratlara kalmasına karşın Trump destekçisi Cumhuriyetçilerin kazandığı Temsilciler Meclisi’nin başına geçebilmişti. Peki, McCarthy’nin yerine geçecek kişi bulununcaya kadar Kongre’nin bile çalışamayacağı kadar büyük bir siyasi kriz nasıl ortaya çıktı?
Eski Başkan Donald Trump'ın destekçileri, Demokratların kontrolündeki Beyaz Saray için uzlaşmacı bir figür olarak görülen McCarthy'nin görevi devralmasına başından beri sıcak bakmasa da, 2022’de gerçekleşen ara seçimlerde 15 kez yapılan oylamanın ardından ancak başkan seçilebilmişti. O zaman da McCarthy'nin en sıkı karşıtı olan Temsilciler Meclisi üyesi Cumhuriyetçi Matt Gaetz ile mücadelesi de bu tarihlere dayanıyor. Son olarak Gaetz, McCarthy'nin koltuğundan edilmesi için önerge sunarak tarihi bir sonucun çıkmasına da ön ayak olmuş oldu. Zaman içerisinde kendi partisi içindeki desteği azalan McCarthy’nin, ‘partidaşlarından’ yediği son ‘tekme’ ise Ukrayna krizi sebebiyle oldu.
‘İhanetin’ nedeni Ukrayna için Biden ile yapıldığı söylenen ‘gizli anlaşma’
3 Ekim’de Meclis'te yaptığı konuşmada McCarthy’nin ABD Başkanı Joe Biden ve Demokratlarla Ukrayna’ya yardımlar konusunda gizli bir anlaşma yaptığını iddia eden Gaetz, önerge sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada, “Demokratlar Kevin McCarthy’yi almak isterlerse, alabilirler” demişti.
McCarthy, Biden ile herhangi bir gizli anlaşmaya girmediği konusunda ısrar etse de geçici bütçe yasasında son anda hükümet finansmanının kapatılmasını 17 Kasım'a kadar erteleyerek kendi partisinin hoşuna gitmeyecek bir karar alması ile işler tamamen yön değiştirmeye başladı.
Kiev’e yönelik tavrı da bütçe konusunda partisinden ayrı olunca, Cumhuriyetçi Parti içinde Ukrayna’ya yapılan yardımları ve harcamaların olabildiğince azaltılmasını hatta artık kesilmesi gerektiğini belirten Temsilciler Meclisi üyeleri, McCarthy’nin görevinden almasına kadar giden süreci başlatmış oldu.
Fakat kendisi de bir Cumhuriyetçi olan McCarthy, kişisel olarak Kiev rejimini desteklemekten yana olduğunu ancak şu anda iç sorunlara odaklanmanın gerekli olduğunu hatırlatarak bu suçlamaları reddetmişti. Fakat McCarthy, Ukrayna için 10 milyarlarca dolar harcama yapılması için Biden’ın önerdiği bütçe kararına onay verirken, ABD’nin iç harcamaları için bir an önce harekete geçilmesi gerektiğyle alakalı herhangi bir adım atmamasını kimseye açıklayamadı.
Görevine de şartla getirilmişti
Zaten McCarthy, Ocak ayındaki görevine de ‘bazı koşullar’ altında getirilmişti.Bu koşullar arasında da partisinin çizgisinden sapma durumunda derhal lağvedilmesi için önerge sunulması maddesi yer alıyordu. Fakat sonunda 210 ‘hayır’ oyuna karşın, 216 ‘evet’ oyuyla görevine son verilmiş oldu.
Rusya: Bölünmeler 2024'teki seçimlerle birlikte daha da artacak, derinleşecektir
McCarthy'nin koltuğundan edilmesine Rusya’dan da yorum geldi. Konuyu yorumlayan Rusya’da parlamentonun üst kanadı Federasyon Konseyi Senatörü Aleksey Puşkov da, ‘Ukrayna’ya destek’ konusundaki bölünmenin giderek daha fazla gün yüzüne çıktığına dikkat çekmiş, “Bölünme, retorik bir düzlemden pratik bir düzleme geçti. Bu bölünmeler 2024'teki seçimlerle birlikte daha da artacak, derinleşecektir” demişti.
Cumhuriyetçi parti üyelerinin tavrındaki nedenlere dikkat çeken Puşkov, ABD'de yüksek siyasi istikrarsızlık döngüsünün artık kimseden ‘gizlenemeyecek şekilde’ devam ettiğini vurgulamıştı.