ABD Kongresi'nde federal bütçe konusunda anlaşılamadığı için hükümete bağlı kurumlar kapanma tehlikesiyle karşı karşıya. Yeni yılda federal hükümete finansman sağlayacak bütçe tasarının hala yasalaşmaması nedeniyle ABD hükümet, pazar günü itibarıyla 'kapanma' ihtimaline hazırlanıyor.
Ülkede 1 Ekim'de başlayacak yeni mali yıl bütçesinde hala anlaşma yapılamadığı için pazar gününden itibaren ülkede federal kurumlar tarafından sağlanan birçok hizmette yavaşlama ve aksama bekleniyor.
Milyonlarca çalışanın hayatının etkileneceği bu süreçte hava yolları, güvenlik ve ordu gibi üst düzey kurumlar hariç federal memurlar maaşlarını alamayacak. Hükümetin kapanma sürecinde orduda yaklaşık 1,3 milyon askeri personel, maaş almadan çalışmaya devam edecek. Pentagon'a bağlı 800 bin civarındaki sivil personelin yaklaşık 200 bini zorunlu mesai yapacak.
Hesaplamalara göre, Ulusal Federal Çalışanlar Federasyonu yaklaşık 6 milyon çalışanın bu mali krizden etkileneceğini öngörüyor. Yerel medya kaynakları hükümetin kapanması halinde ise gıda yardımına ihtiyaç duyabilecek 100 bin federal işçi için hazırlık yapıyor. Ayrıca yeni alımlar, eğitimler ve zorunlu olmayan tüm projelerin durdurulacağı da belirtiliyor.
Turizm sektörünün kapanma durumunda 140 milyon dolarlık zarara uğraması bekleniyor
ABD vatandaşları da kapanmadan direkt olarak etkilenecek. Federal çalışanlar ücretsiz izine ayrılacağından ülkede pasaport, silah alımı ve bu tarz belge gerektiren hizmetler yavaşlayacak veya tamamen duracak.
Bunun yanında federal hükümet ile sözleşmeli kurumlar, yani müzeler, ulusal parklar, kamp alanları ve daha birçok şirket kapanmadan etkilenecek. Sağlık ve İnsani Hizmetler Bakanlığı da hazırladığı raporda hükümetin kapanma sürecinde kurum personelinin yüzde 42'sini, Ulusal Sağlık Enstitüleri çalışanlarının da yüzde 80'inin ücretsiz izne çıkarılmasının planlandığı belirtiliyor.
Hükümetin bütçesizlikten dolayı kapanması ABD'de ilk defa olmuyor
Medya kuruluşlarının aktardığına göre, son 47 yılda 21 kez kongre bütçe konusunda anlaşamadığı için kapandı. Yeni bir kapanmayı engellemek için 30 Eylül tarihinin gece yarısına kadar Kongre'nin federal hükümete finans sağlayacak bütçe tasarısını kabul etmesi gerekiyor. Tasarının kabul edilmemesinin asıl nedeni ise Temsilciler Meclisi’ndeki sağcıların mevcut önerileri desteklememesi. Cumhuriyetçilerin içindeki bu kanat, harcamalarda büyük kesintilerin yanı sıra Ukrayna’ya daha fazla maddi destek verilmemesini de talep ediyor. Eski ABD Başkanı Donald Trump da bu kanadı destekliyor.
ABD'deki hükümet sisteminin çoğu ülkeye göre farklı bir yapısı bulunuyor. Temsilciler Meclisi'nde Cumhuriyetçiler çoğunluğa sahip iken, Senato'da ise Demokratlar sadece 1 temsilci ile çoğunluğu bulunduyor. Bu iki parti bütçe üzerinde uzlaşmayıp ABD Başkanı Joe Biden'a sunmadığı sürece bütçe tasarısı onaylanmayacak.
Hükümetin kapanmasının bir sebebi de Ukrayna konusundaki anlaşmazlık
Temsilciler Meclisi’nde hükümetin kapanmasını önlemek için yeni bir yasa sunulmuştu fakat bu yasadaki maddede Ukrayna'ya yönelik 6 milyar dolarlık yeni yardım içerdiği için ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Mccarthy tarafından gündeme alınmadı. Bu nedenle de yasa Senato'ya gidemedi.
Birkaç gün önce de sağcılar tarafından desteklenen ve göçmenlere karşı daha sert sınır politikaları içeren bir bütçe tasarısı, Cumhuriyetçi parti içindeki 21 vekilin desteğini alamadığı için Temsilciler Meclisi’nden geçmemişti. Göçmen sorunu, ABD'de tekrardan yükselişte olduğu için iki partinin anlaşması daha da zorlaşıyor. Ukrayna sorunundaki ayrışımlar da hükümeti oldukça zorluyor.
ABD Kongresi'nde cumartesi gece yarısına kadar herhangi bir anlaşma sağlanamaması halinde hükümet 2019'dan bu yana ilk defa kapanacak. Bundan önce Donald Trump başkanlığında da ABD hükümeti 35 gün boyunca kapalı kalmıştı.