Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan ordusunun Karabağ'da düzenlediği ve ateşkesle sonuçlanan operasyon sonrasında halka seslendi.
İkisi sivil 6 Azerbaycan vatandaşının dün Ermeni silahlı güçlerce döşenen mayınların patlaması nedeniyle hayatının kaybettiğini belirten Aliyev, Laçın'da sınır kontrol noktası kurulana kadar Ermenistan'dan Karabağ'a mayınlar getirildiğini ve çeşitli yerlere döşendiğini söyledi.
Aliyev sözlerine şöyle devam etti:
"Bu mayınlar 2021 Ermenistan üretimiydi. Bu da mayınların 2. Karabağ Savaşı sonrasında Azerbaycan'a karşı terör eylemleri gerçekleştirmek amacıyla getirildiğini ortaya koyuyor. Azerbaycan, derhal gerekli adımları atarak düşmanı hak ettiği şekilde cezalandırdı. Lokal nitelikli antiterör tedbirlerine başlanıldı ve sadece bir günde tüm görevler yerine getirildi, teröristler cezalandırıldı. Azerbaycan kendi egemenliğini yeniden sağladı."
'Biz yüksek hassasiyetli silahlar kullanarak bunu başardık'
Aliyev, operasyon öncesinde tüm birliklere Karabağ'daki Ermeni nüfusun zarar görmemesi için ciddi talimat verdiğini bildirerek "Biz yüksek hassasiyetli silahlar kullanarak bunu başardık. Ordumuzun profesyonelliği sayesinde siviller kendilerini tamamen sigortalanmış gibi hissetti. Sivil altyapıya da ateş edilmemesi talimatı verilmişti. Ordumuzun profesyonelliği ve teknik olanakları bize bu görevi onurla yerine getirmeye olanak sağladı" dedi.
İlham Aliyev, operasyonun durması için Ermeni güçlerin silah bırakması, silahsızlanması ve Azerbaycan topraklarından çıkması şartını koyduklarını hatırlatarak şöyle devam etti:
"Sabah saatlerinde şartlarımızı kabul ettiklerini bildirdiler. Şartlarımız kabul edilirse askeri operasyonların durdurulacağını bildirdim ve bugün saat 13.00'te ateşkes ilan edildi."
Ateşkesin ilanından sonra da birtakım ihlallerin yaşandığına dikkati çeken Aliyev, "Artık yasa dışı Ermeni silahlı grupların mevzilerinden çıkıp, silahlarını teslim etme süreci başlamıştır" dedi.
Bölgede yeni bir durumun ortaya çıkmasının kaçınılmaz olduğunu vurgulayan Aliyev, şunları kaydetti:
"Çünkü cani cunta rejiminin teslim olmasından sonra bu gerilim kaynağı, bu zehir yuvası tarihte kalacak, Karabağ'daki Ermeni ahali de artık rahat nefes alabilecek. Onlar bizim vatandaşımızdır. Ermeni halkı ile hiçbir düşmanlığımız yok. Karabağ'da yaşayan Ermeni nüfusunun yakında daha iyiye doğru bir değişim göreceğinden eminim. Çünkü niyetimiz barışa, karşılıklı anlayışa ve saygıya dayalı bir yaşamı birlikte inşa etmektir. Tüm adaletsizliklere, cani rejiminin işlediği tüm suçlara rağmen biz bu suçlardan dolayı hiçbir zaman Ermeni halkını suçlamadık. Hocalı soykırımından, şehirlerimizin, köylerimizin yıkılmasından, mezarların kazılmasından Ermeni halkını suçlamadık. Cunta rejiminin unsurlarını, başındakileri suçladık. Onları adalet önüne çıkaracağız. Kimisi zaten hak ettiği cezayı aldı, kimisi de alacak."
Aliyev, Karabağ Ermenilerinin eğitim, kültürel, dini, belediye seçimi gibi tüm haklarının güvence altına alınacağını belirterek "Azerbaycan'da dini ve milli ayrımcılık yoktur ve olmayacaktır. Çeşitli sosyal programları uygulamaya hazırız. Tüm Karabağ ve Doğu Zengezur'u yeniden kuruyoruz, cennete dönüştürüyoruz. Aynı ortamı Hankendi'nde, Ağdere'de, Hocavent'te oluşturacağız. Karabağ'da yaşayan sade Ermeni vatandaşlar için yeni şans doğdu. Bu şansı kaçırmasınlar" ifadelerini kullandı.
'Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki barış sürecine de olumlu etki edecektir'
Erivan yönetiminin, Azerbaycan'ın Karabağ'daki operasyonuna yönelik tutumuna da değinen Aliyev, şunları söyledi:
"Ermenistan dün, bugün beklenmedik şekilde siyasi yeterlilik sergiledi. Biz bunu takdir ediyoruz ve önemli etken olarak görüyoruz. Bugün yaşananlar Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki barış sürecine de olumlu etki edecektir. Attığımız adımların ve terörle mücadele tedbirlerinin sonuçlarının, barış müzakerelerinin önündeki engelin nihayet ortadan kaldırılmasına olanak sağlayacağını umuyorum. Bu, Güney Kafkasya'da yeni bir gerçeklik ve uzun vadeli bir barış yaratacaktır. Biz karşı tarafın intikamcı düşüncelerle yaşamadığına emin olmalıyız onlar da bizim onların topraklarında gözümüzün olmamasından emin olmalılar. Biz onların toprak bütünlüğünü tanıyoruz ve bunu ilan ettik. Biz, Güney Kafkasya ülkelerinin geleceğinin barış, huzur ve kalkınmaya dayanması gerektiğini öneriyoruz. Dünyanın diğer köşesinde oturup bizi eleştirenler bizi rahat bıraksın. Bıraksınlar da Güney Kafkasya rahat nefes alsın."
Azerbaycan-Ermenistan ilişkileri
Güney Kafkasya’da yer alan bir bölge olan Dağlık Karabağ’ın nüfusunun büyük bir çoğunluğunu Ermeniler oluşturuyor.
Bölge 1923’te Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ne (ASSC) bağlı özerk bölge (Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi, NKAO) statüsüne kavuştu.
1988’de Dağlık Karabağ'da Ermenistan ile yeniden birleşme hareketi başladı. 2 Eylül 1991'de Karabağ’ın Azerbaycan'dan bağımsızlığı ilan edildi ve adı Dağlık Karabağ Cumhuriyeti olarak değişti.
Azerbaycan, 1992'den 1994'e kadar bağımsızlığını ilan eden cumhuriyetin kontrolünü ele geçirmeye çalıştı, kapsamlı askeri operasyonlar sırasında 30 bine yakın insan hayatını kaybetti.
1994’te taraflar ateşkes anlaşması yaptı, ancak cumhuriyetin statüsü bir türlü belirlenmedi. 2020'nin eylül ayının sonlarında Dağlık Karabağ'da çatışmalar yeniden başladı. 9 Kasım gecesi Azerbaycan ve Ermenistan, Moskova'nın desteğiyle silahların susması, tarafların işgal edilen mevzilerde kalması, esirlerin ve cesetlerinin takas edilmesi konusunda anlaşmaya vardı. Laçin Koridoru’nu da kapsayan bölgede Rus barış gücü birliği konuşlandırıldı.
Geçtiğimiz yıl Erivan ve Bakü, Rusya, ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) arabuluculuğuyla geleceğe dönük barış anlaşmasını görüşmeye başladı. Geçtiğimiz mayıs ayı sonunda Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Erivan'ın Sovyet sınırları içerisinde, yani Karabağ ile birlikte Azerbaycan'ın egemenliğini tanımaya hazır olduğunu açıkladı.
Eylül ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ermenistan yönetiminin Azerbaycan'ın Karabağ üzerindeki egemenliğini esasen tanıdığına dikkat çekti. Azerbaycan lideri İlham Aliyev, Erivan'ın tutumunu değiştirmemesi halinde Azerbaycan ve Ermenistan’ın yılsonuna kadar barış anlaşması imzalayabileceğini duyurdu.