Rusya merkezli atom enerjisi enformasyon portalı Atominfo.ru’nun Genel Yayın Yönetmeni Aleksandr Uvarov, Sputnik’e açıklamasında, Beyaz Saray Sözcüsü John Kirby’nin Ukrayna’ya verilen zayıflatılmış uranyumlu mühimmatın radyasyon tehdit arz etmediği yönündeki açıklamasını değerlendirdi.
Uvarov, “Beyaz Saray’ın radyasyon tehlikesinin bulunmadığına ilişkin açıklaması siyasallaştırılmış ve yanlı bir açıklama” ifadesini kullandı.
Örnek olarak geçen yıl ABD’de meydana gelen olayı gösteren uzman, “Bilindiği gibi 2022’de, ABD’nin Lewis-McChord hava üssünde, ‘kirli’ bölge (kontrollü erişim bölgesi) dışında dört defa zayıflatılmış uranyumlu M101 mermisinin parçalarına ulaşılmıştı. Ardından radyasyon ölçüldü ve ‘kirli’ bölge mermi parçalarının bulunduğu yeri kapsayacak şekilde genişletildi. Yayınlanan resimde, ABD’li askerin çıplak elle mermi parçasını kaldırmaktan korktuğunu göstermesi dikkat çekici. Yani ABD’de, zayıflatılmış uranyum mermisi parçalarının kontrol bölgelerinin dışında bulunması radyasyon olayı olarak değerlendiriliyor. Yani Ukrayna’ya teslim edilmesi planlanan bu tür mermilerle ilgili bariz sonuçlar çıkarılmalı” dedi.
ABD ve İngiltere yapımı zayıflatılmış uranyumlu mermilerde ayrıca plütonyum ve transuranyum olarak bilinen diğer radyoaktif elementlerin de kullanıldığını kaydeden Uvarov, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Konsantrasyonları küçük olsa da orada varlar. Bunun nedeni, Soğuk Savaş sırasında Batı’nın uranyum zenginleştirme kapasitelerinin hem barışçıl hem de silah amaçlı çalışıyordu. Bu yüzden birçok araç çeşitli izotoplar içeriyordu, yani kirliler. Yani sıkça çıkarılan ürünler, yani zenginleştirilmiş ve zayıflatılmış uranyum da kirliydi. Yani ABD’de bir nükleer santral sahibi, nükleer yakıtta istenmeyen katkılar tespit etmesi halinde hoşnutsuzluğunu dile getirebiliyor. Oysa ordusu, kendine verilen uranyumu olduğu gibi alıyordu, yeniden silahlanma için büyük paralar alıyorlardı ve uranyumun spektral analizi için zamanları yoktu.”
Uvarov, “Zayıflatılmış uranyumda plütonyum ve transuranyum maddelerinin izlerinin bulunması kimseyi endişelendirmiyordu, ta ki bu mermiler Yugoslavya’da kullanana kadar. BM uzmanları, gereken numuneleri alırken buna dikkat vermedi. Bunun ardından bu mühimmatın plütonyum ve diğer maddeler içeriyor olduğu tamamen sır olmaktan çıktı” diye ekledi.
Transuranyum elementleri periyodik tabloda uranyumun ardından geliyor. Bunlar plütonyum, neptunyum, amerikyum, küriyum ve diğerleri. Bu maddelerin izotopları yüksek ve çok yüksek radyoaktif zehirleme oranına sahip, yani vücuda girerken kanser dahil patolojik değişikliklere yol açıyor.