Hem Anayasa Mahkemesi hem Yargıtay vasfındaki Hindistan Yüce Mahkemesi, ülkenin kurucu partisinin en önde gelen isminin hakaret davasında aldığı mahkumiyetin, temyiz süreci tamamlana dek ertelenmesine karar verdi.
Kongre Partisi lideri, 2019'daki seçim mitinginde Başbakan Modi'ye soyadı üzerinden hırsız iması yapmasının hakaret oluşturduğu gerekçesiyle Mart 2023'te iki yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Parlamentonun alt kanadı Halk Meclisi (Lok Sabha), temyiz sürecini beklemeden ertesi gün Gandhi'nin milletvekilliğini düşürmüştü.
Top mecliste
Hindistan Yüce Mahkemesi'nin kararı, Gandhi'nin parlamentoya dönmesinin ve 2024 baharında yapılacak genel seçimlere katılmasının yolunu açtı. Ama muhalefet liderinin milletvekilliğini geri alabilmesi için Halk Meclisi'nin diskalifiye kararını kaldırması gerekiyor.
BBC'nin görüşünü aldığı eski Halk Meclisi Genel Sekreteri PDT Achary, "Bunun hemen yapılması gerekecek. Gandhi pazartesi gününden itibaren parlamento oturumuna katılmaya başlayabilmeli. Mahkumiyetine ilişkin mesele çözülmese bile yine de gelecek genel seçimlere katılma hakkı olacaktır" dedi.
Ancak Başbakan Modi'nin Hindu milliyetçisi Bharatiya Janata Partisi'nin (BJP) kontrolündeki meclisten, muhalefet liderine milletvekilliğini iade konusunda hızlı hareket beklemek gerçekçi olmayabilir.
Hakaret davasını açan da bir Modi
Hakaret davasını, BJP'nin Gujarat eyaleti meclisi milletvekili Purnesh Modi açtı. İddiaya göre Kongre Partisi lideri, 2019'da Karnataka eyaletindeki seçim mitingi sırasında şöyle konuştu:
"Neden tüm bu hırsızların soyadı Modi? Nirav Modi, Lalit Modi, Narendra Modi."
Nirav Modi ve Lalit Modi, yolsuzlukla suçlanan ve kaçak durumda bulunan iş insanları. Narendra Modi ise 2014'ten beri başbakan.
Alt kastlarla ilişkili soyadı
Aynı soyadını paylaşan Gujaratlı BJP milletvekili, şikayetinde 'yorumların tüm Modi topluluğunu karaladığını' iddia etti.
Gujarat'ta çok yaygın bir soyadı olan Modi, Hindistan'ın kast hiyerarşisinin alt basamaklarıyla ilişkilendiriliyor.
'Yolsuzluğu vurgulamak için'
Gandhi ise 'yorumu yolsuzluğu vurgulamak için yaptığını ve herhangi bir topluluğu hedef almadığını' söyledi.
Martta alt mahkemenin mahkumiyetine itiraz etmesi için kefaletle serbest bıraktığı Gandhi'nin temyiz başvurusu ve mahkumiyetinin ertelenmesi talebi, geçen ay Gujarat Eyaleti Yüksek Mahkemesi tarafından reddedildi.
'En üst sınırdan cezanın dayanağı yok'
Dosyanın geldiği Hindistan Yüce Mahkemesi, muhalefet liderine yöneltilen suçlama için en üst sınır olan 2 yıl hapis cezası veren yargıcın gerekçelerini "Yeterli sebep ve dayanağı yok" diye reddetti. Aynı zamanda Gandhi'ye, iddia edilen yorumları yaparken 'daha dikkatli davranması' ikazını yaptı.
'Er ya da geç gerçek kazanacak'
Hindistan Yüce Mahkemesi, "Mahkumiyet kararının nihai karara kadar ertelenmesi gerekiyor" diyerek Gandhi'nin mahkumiyetini temyiz süreci tamamlanana kadar askıya aldı. Kararın coşkulu kutlamalarla karşılandığı Kongre Partisi'nin genel merkezinde taraftarlara şeker, tatlı dağıtıldı. Merkeze gelişi alkışlarla selamlanan Gandhi, destekçilerine teşekkür ederken "Gerçek her zaman galip gelir, bugün değilse de yarın ya da öbür gün" dedi.
Hindistan'ın en önde gelen siyasi hanedanının veliahtı Rahul Gandhi, bağımsızlık lideri Cevahirlal Nehru'dan başlayarak eski başbakanların oğlu, torunu ve torununun torunu.
Bir zamanlar Hindistan siyasetinin baskın gücü olan sosyal demokrat eğilimli Kongre Partisi, iktidardaki BJP'nin popülist ekonomi politikaları ve Hindu çoğunluğun milliyetçi damarını kolaylıkla yakalaması karşısında çok zayıfladı.
Suikasta kurban giden eski başbakan Rajiv Gandhi ile Kongre Partisi'nin en uzun süreli Genel Başkanı Sonia Gandhi'nin oğlu Rahul, kendisini 'halkın endişelerinden kopuk bir prens' olarak gösteren Modi'ye iki seçim kaybetti.
BJP'nin 9 yıllık iktidarı boyunca Modi ve hükümetini eleştiren muhalefet partisi figürleri ve kurumları geniş çapta yasal işlemlerin hedefi oldu.