Rusya-Afrika Zirvesi'nin 2019'daki benzer bir zirve toplantısının devamı niteliğinde olması ve kıta ülkeleri ile Moskova arasındaki küresel diyaloğa katkıda bulunması amaçlanıyor.
İşbirliği alanlarını değerlendirme planlarının yanı sıra, Afrika lideri, Avrupa’daki çatışmanın daha ne kadar fakir ülkeleri etkileyeceği dahil bir dizi soruyla geldi. Moskova, ortaklara gerekli açıklamaları vermeyi ve hatta bazı konularda maliyetleri karşılamayı vaat ediyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in zirve öncesinde yayınlanan makalesinde kaydettiği gibi, Rusya ve Afrika arasındaki bağlar 'güçlü, derin köklere sahip ve her zaman en büyük özelliği istikrar, güven ve yardımseverliktir.' Rusya lideri, “Afrika halklarını sömürge baskısından kurtuluş mücadelelerinde sürekli destekledik, devletçiliğin oluşumuna, egemenliğin ve savunmanın güçlendirilmesine yardım ettik” anımsatmasını yaptı.
Rusya’nın Afrika ülkeleriyle ticaretinin 2022’de artarak yaklaşık 18 milyar dolara ulaştığını kaydeden Putin, “Ancak ticari ve ekonomik ortaklık potansiyelimizin çok daha yüksek olduğunun hepimiz farkındayız” ifadesini kullandı.
Rusya ve Afrika: Tahıl anlaşması ne olacak?
Tahıl anlaşmasını da pas geçmeyen Rusya lideri, tahıl anlaşmasının 'küresel gıda güvenliğini sağlamayı' amaçladığını, ama sonuç itibariyle sadece Amerikan ve Avrupa şirketlerini zenginleştirmek için utanmadan kullanıldığını kaydetti.
Putin, St. Petersburg’da toplananları, “Sizi temin ederim ki ülkemiz Ukrayna tahılını hem ticari hem de bedelsiz olarak ikame edebilir. Üstelik bu yıl yine rekor hasat bekliyoruz” sözleriyle teselli etti.
Rusya-Ukrayna çatışması ve Afrika ülkelerine etkisi, Afrika liderlerini en çok endişelendiren konulardan biri ve bu yüzden zirvenin anahtar konularından biri olabilir. Mısır İç Ticaret ve Tedarik Bakanı Ali Meselhy, Rusya’nın tahıl anlaşmasından çekilmesinden duydukları memnuniyetsizliği dile getirdi. Kenya Dışişleri Bakan Yardımcısı Korir Sing’Oei, Moskova’nın tahıl anlaşmasından çekilme kararı için 'dünya gıda güvenliğine arkadan indirilen darbe' olarak nitelendirdi ve bu kararın, zaten kuraklıktan zarar gören Afrika Boynuzu ülkelerini çok etkilediğini söyledi. Zambiya Dışişleri Bakanı Stanley Kakubo da memnuniyetsizliğini dile getirdi. Kakubo’ya göre, tahıl anlaşması 'en muhtaç ülkeler için cankurtarandı' ve sona erdirilmesi büyük sonuçlara yol açacak. Öte yandan Afrika ülkelerinin büyük kısmı susuyor ve değerlendirmelerinde acele etmiyor.
Zirve katılımcılarının mutlaka Moskova’yı kararını gözden geçirerek Ukrayna tahılının Karadeniz limanlarından çıkmasına izin vermeye ikna etmeye çalışacağı yönünde bir görüş var. Uzmanların kaydettiğine göre, mesele sadece Ukrayna tarım ürünlerinin nereye ve hangi hacimlerde gittiği değil, bu tahılın dünya pazarında varlığının her halükarda fiyatların düşmesine katkıda bulunması.
Afrika’nın Ukrayna için barışçıl girişimi
Güney Afrika da susuyor. Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa birkaç ay önce Ukrayna krizi için barışçıl girişimde bulundu ve çatışmaya çözüm yollarını bulmak için bir dizi diğer ülkelerden mevkidaşlarıyla Moskova ve Kiev’i ziyaret etti. Yine de bazı bilgilere göre, Sayın Ramaphosa sadece tahıl anlaşmayı konuşmak değil, geniş kapsamlı ateşkes konusunu da gündeme getirmeyi planlıyor. Afrika planı, diğer konuların yanı sıra, Karadeniz’de ticaret serbestliğini öngörüyor ve egemenlik ile toprak bütünlüğü ilkelerinin önemine dikkat çekiyor.