İsrail'in liberal gazetesi Haaretz, ulusal hazine koleksiyonunun parçası olan seramik kandiller dahil antik parçaların, Aralık 2019'da dönemin Tarihi Eserler Kurumu yöneticisi Israel Hasson'ın onayıyla Beyaz Saray'daki Hanuka etkinliğinde kullanılmak üzere gönderildiğini yazdı. O sırada ABD başkanlık koltuğunda Cumhuriyetçi Partili Donald Trump vardı.
Pandemi yüzünden mahsur kaldı
Washington'da İsrail işgali altındaki Batı Şeria'dan çıkarılmışlarsa yasaların ihlali olacağı endişesinin ağır basmasıyla kandiller sergilenmedi. Tarihi Eserler Kurumu'nun kil şamdanları özel kurye aracılığıyla geri alma planı ise 2020'nin başında Kovid pandemisinin patlak vermesiyle sekteye uğradı. Pandemi sırasında yetkililer normal nakliye kanallarını kullanma riskine girmediğinden, İsrail'in antik eserleri ABD'de mahsur kaldı.
Güvendikleri dağlara kar yağdı
Haaretz'e konuşan Hasson, kurumun önemli ABD'li Yahudi bağışçılarından olan ve 2019 Hanuka kutlamasına Trump'la birlikte katılan Saul Fox'tan güvenli şekilde iade edilinceye dek tarihi parçalarla ilgilenmesini istediklerini belirtti.
Gelgelelim İsrailli yetkililer, antik parçaların Trump'ın Mar-a-Lago malikanesinde bulunduğunu kısa süre önce teyit ettirdiklerini söyledi.
Trump'ın 2024 başkanlık seçiminde aday adaylığını açıklamasına koşut aleyhinde açılan sayısız dava arasında, Beyaz Saray'daki gizli belgelerin Mar-a-Lago'ya taşınması da var. FBI'ın Mar-a-Lago baskınında yüzlerce gizli belge, banyodaki kutularda saklanmış olarak bulunmuştu. Hatta Trump'ın bazı gizli belgeleri tuvalete attığı iddiaları basına yansımıştı.
'Sonunda banyosunda bulunursa şaşırmam'
İsrail antik parçalarının Mar-a-Lago'ya nasıl gittiği veya Trump'ın bunların konutunda bulunduğunun farkında olup olmadığı meçhul. Haaretz'e konuşan bir kaynak, "İsrail'in aradığı objeler sonunda oradaki banyoda bulunursa şaşırmam" dedi.
'Geri alma çabaları sonuçsuz kaldı'
Haaretz, üst düzey İsrailli yetkililerin ulusal hazineleri geri alma çabalarının şimdiye kadar başarısız olduğunu aktardı. Buna göre İsrail Tarihi Eserler Kurumu'nun halihazırdaki yöneticisi Eli Eskozido İsrail Dışişleri Bakanlığı, 2019'da İsrail'in ABD Büyükelçisi olan Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve ABD'nin eski İsrail Büyükelçisi David Friedman ile temasa geçerek Mar-a-Lago'dan objeleri almak için yardım istedi, ama amacına ulaşamadı.
Mesele hakkında bilgili bir İsrailli yetkili, 'bir yanlış anlamadan kaynaklanan' soruna Tarihi Eserler Kurumu'nun 'çok geç uyandığını' söyledi.