Suudi Arabistanlı siyaset ve strateji uzmanı Muhammed Saleh Al-Harbi, Sputnik’e yaptığı açıklamada, “Erdoğan’ın büyük ve üst düzey bir heyetle Suudi Arabistan’a yaptığı ziyaret son derece önemli ve sadece bölgede değil, tüm dünyada köklü stratejik değişimlere işaret ediyor” ifadesini kullandı.
Tarafların güvenlik, enerji, yapay zeka ve savunma alanında 10’dan fazla anlaşma imzaladığını söyleyen uzman, “Ancak Ankara ve Riyad en büyük anlaşmalara savunma alanında vardı. Taraflar, diğer şeylerin yanı sıra Türk insansız hava aracı Bayraktar üretimini ve tedarikini içeren savunma işbirliğinin geliştirilmesi için ortak bir plan geliştirdi. Bu, iki ülkenin ekonomilerine olumlu yansıyabilir. Türkiye ve Suudi Arabistan arasında karşılıklı yatırım hacmi 30 milyar dolara ulaştı. Bu yüzden bölge ülkeleri arasında, özellikle de bölgenin kilit ülkeleri olan Suudi Arabistan ve Türkiye arasındaki yakın işbirliği, istikrar ve barışı korumak için belirleyici rol oynayabilir” dedi.
‘Türkiye, Yakın Doğu politikasını yeniden başlattı’
Rusyalı siyaset uzmanı, Valday Uluslararası Tartışma Kulübü’nün üyesi Ferhat İbrahimov, Sputnik’e açıklamasında, “Erdoğan’ın Suudi Arabistan ziyareti, enerji ve savunma alanlarında büyük ve önemli kontratların imzalanması, özellikle de Bayraktar İHA’larının sevkiyatıyla ilgili kontratın imzalanması, Türkiye’nin Yakın Doğu politikasını yeniden başlattığını gösteriyor” yorumunda bulundu.
Türkiye ve Körfez monarşileri arasındaki ilişkilerin uzun süre çok gerilimli olmasına rağmen her iki tarafın da durumu yatıştırmaya çalıştığını anımsatan İbrahimov, bunun, dini görüşlerin ortak olması, aynı bölgede bulunmaktan ve işbirliğine ihtiyaç olduğunun anlaşılmasından kaynaklandığını belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Görünüşe göre, Türkiye’nin uzun süredir devam eden ABD’nin emperyalist hegemonyasından kurtulma arzusu Körfez monarşilerine de bulaşmış. Tarihten hatırlıyoruz ki, yakın zamana kadar Türkiye dahil tüm bu ülkeler ABD ile açıkça tartışmıyordu. Onlar, resmi veya gayri resmi olarak müttefikti. Daha sonra, ABD hegemonyasının müttefik ilişkiler çerçevesinin dışına çıktığının farkına vardılar. Türkiye, ABD’ye boyun eğmeyi reddetmesi nedeniyle ekonomide acılar çekiyor, yatırımları çekme konusunda büyük sorunlar yaşıyor. Şimdi Türkiye bir tür “Doğu’ya dönüş” yapıyor ve bu dönüşe tutarlı ve dikkatli, ama aynı zamanda kararlı biçimde yaklaşıyor.”
Bu koşullarda, Türkiye’nin, benzer politikayı seçen Suudi Arabistan’la yakınlaşmasının, bu ülkelerin siyasi bağımsızlığa kavuşma isteğini sergilediğini söyleyen uzman, her bir ülkenin bu sürece katkıda bulunacağını ve bu bağlamda aralarındaki işbirliğinin son derece önemli olduğunu kaydetti.
Buna karşılık olarak ABD’nin rahatsız olmaya başladığını dile getiren İbrahimov, “Onlar sürekli Türkiye ve Suudi Arabistan’ı yaptırım uygulamakla tehdit ediyor. Ancak tüm bunlar, ABD’nin hegemonyasını yıkmaya başladı. Bu süreç yavaş ilerleyecek, zira Anglosaksonlar bir asır boyunca Yakın Doğu’da aktif olarak çalıştı ve bu sistemi bir yıl içinde yıkmak mümkün değil” diye ekledi.