Sıfır otomobillerin hangi ÖTV dilimine gireceğini belirleyen matrah limitleri aracın vergisiz fiyatı üzerinden hesaplanıyor. Kur artışı ve araç bulunurluğundaki sıkıntılar nedeniyle vergisiz fiyatların yükselmesiyle yüzde 45, 50, 60 ve 70’lik ÖTV dilimlerinde araç kalmadı. Temmuz 2023 itibarıyla Türkiye'de satılan bütün modeller yüzde 80'lik ÖTV dilimine girdi.
Bu durumunun yerli üretimin avantajını ortadan kaldırdığını ve ithalatı artırdığını, aynı zamanda düşük gelirli vatandaşların araçlara ulaşımını engellediğini belirten Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, "45, 50, 60, 70 vergi diliminde yerli üreticilere bir rekabet avantajı sağlayan bir durumdu. Şimdi yerli üreticilerin araçları aslında ithalatçılara göre daha fazla artmış oldu" dedi.
'Tüm modeller yüzde 80'li̇k ÖTV diliminde'
Cengiz Eroldu, "Aralık ayında 80 ve üzeri vergi diliminde olan araçlar, pazarın yüzde 65’ini oluşturuyordu. Haziran ayında bu rakam 98’e geldi, temmuz ayında da yüzde 100 oldu, tekrar yapılan zamlarla ve ÖTV matrahlarının değişmemesi sonucunda. Bu tabii 45, 50, 60 vergi diliminde yerli üreticilere bir rekabet avantajı sağlayan bir durumdu. Şimdi yerli üreticilerin araçları aslında ithalatçılara göre daha fazla artmış oldu çünkü 80’lik araçlarda, sene başında 80 olan bir araçta vergi değişimi yok fakat sene başında 50 olan bir araçta 50’den 80’e gittiğiniz zaman bir vergi değişimi de geliyor. Bu da aslında gerçek ihtiyaç sahiplerinin mobiliteye ihtiyaçlarının erişimlerini zorlaştıran bir durum. Yani bütün Türkiye'de satılan bütün araçların yüzde 80’lik ÖTV diliminde olması bence Türk tüketicisinin mobiliteye erişiminde önemli bir sorun" diye konuştu.
OSD olarak ÖTV matrah güncellemesi konusunda bir girişimleri olup olmadıkları sorusunu yanıtlayan Eroldu, şu ifadeleri kullandı:
"45-50-80 matrah yapısının oluşumunun amacı aslında hem tüketiciyi korumak hem de yerli sanayicinin rekabetçiliğini gözetmekti. O yapı bozuldu. Herkes 80’lik dilime girdi ve yerli ürünlerin payı da aşağı doğru gidiyor gördüğünüz gibi. Ama bu tabii siyasi iradenin ve bakanlıkların vereceği bir karardır. Biz sadece bu durumun altını çizmek istiyoruz. Dar gelirli insanların araçlara erişimi şu anda zorlaştı. Daha önce yüzde 50 ve yüzde 18 KDV ile araç alan vatandaşlarımız şimdi 80 ve artı 20 ile araç almaları lazım. Dolayısıyla bizim bir anlamda bu dar gelirli ve mobilite ihtiyacı olan insanları gözetmemiz gerekiyor. Bunu söylemek istiyoruz."