ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın ardından Hazine Bakanı Janet Yellen'ın Pekin ziyareti, Biden yönetimin Çin'e yeni yatırım kısıtlamaları getirmek için kararname çıkarma hazırlığının gölgesinde gerçekleşiyor.
Yellen'ın Pekin ziyaretiyle dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında gergin ilişkiyi 'istikrara kavuşturmanın ve iletişimi geliştirmenin' amaçlandığı belirtildi.
Çin 'meteoroloji balonu' füzeyle vurulduktan sonra
Dışişleri Bakanı Blinken'ın şubatta fos çıkan 'Çin casus balonlarının ABD'yi istilası' iddiaları gerekçesiyle ertelediği ziyareti uzun çabalar sonucu 20 Haziran'da gerçekleştirmesinden yaklaşık 2 hafta sonra, Yellen, ABD Hazine Bakanı sıfatıyla ilk kez Pekin'e ayak bastı. Yellen da daha önce açıkladığı Çin'i ziyaret etme niyetini 'Çin casus balonları' krizi gerekçesiyle rafa kaldırmıştı.
Gündemde ne var?
Gazetecilere konuşan ABD Hazine Bakanlığı'nın bir yetkilisine göre Yellen'ın ziyaretiyle 'iletişim hatlarının çapının genişletilmesi, yanlış iletişimden kaçılması ve küresel ekonomi, iklim değişikliği, borç sıkıntısı ile diğer konularda işbirliğinin genişletilmesi' amaçlanıyor. Çin ekonomik toparlanmaya girerken ABD'nin faiz artırımıyla ilgili endişe ortamında yapılan ziyaret, her iki tarafa ülkelerinin büyüme görünümleri hakkında konuşma fırsatı da sunuyor.
'Pekin'de 4 gün geçirmesi, ziyarete verdiği önemin göstergesi'
AFP'ye konuşan Asya Toplum Politikası Enstitüsü Başkan Yardımcısı Wendy Cutler, "Diğer tüm iç ve dış baskılar göz önüne alındığında, Pekin'de 4 gün geçiriyor olması, bu ziyarete verdiği önemi vurguluyor" dedi.
Cutler, 'her iki tarafın da politikalarını ayarlamak için çok az esneklikle diğerine iletecekleri uzun bir şikayet listesi olmakla birlikte ziyaretin, Yellen'ın gelecekteki işbirliği için zemin hazırlamasına imkan verebileceğini' söyledi.
'Biden yönetiminin geri kalanına kıyasla güvercin'
'Washington'ın ABD-Çin bağlarını diplomatik ve diğer alanlarda yeniden çerçevelendirme çabasının devamı' değerlendirmesini yapan ABD'nin Alman Marshall Fonu kıdemli üyesi Lindsay Gorman, 'Biden yönetiminin diğer üst düzey isimlerinden farklı olarak, Yellen'in sadece güvenlik ve insan hakları gibi değerler sözkonusu olduğunda Çin'le rekabeti dile getirdiğine' dikkat çekti.
Gorman, teknoloji ihracatı kontrolleri ve rekabetçi önlemlerin 'şu anda ekonomi politikası gündemine hakim olmasıyla, bu önlemlerin gerçekte amacının ne olduğunu açıklama ve iletmede Yellen'ın önemli rol oynayacağını' öngördü.
Çin'e yüksek teknoloji yatırımlarının engellenmesi yolda
Yellen'ın Pekin ziyareti öncesi, Biden yönetiminin Çin'deki belirli ABD yatırımlarını düzenleyecek bir başkanlık kararnamesi üzerinde çalıştığı ortaya çıkmıştı. Bloomberg'in haberine göre planlanan kararname, ABD'den Çin'e giden ve yarı iletkenler, yapay zeka ve kuantum bilgisayarlarını kapsayan yatırımları kısıtlamayı veya potansiyel olarak kesmeyi amaçlıyor.
Çin'in bulut bilişim hizmetlerine erişiminin kısıtlanması masada
Son olarak Wall Street Journal da Biden yönetiminin Çinli şirketlerin Amazon ve Microsoft gibi şirketler tarafından sağlanan ABD bulut bilişim hizmetlerine erişimini kısıtlamayı değerlendirdiğini yazdı.
Bilgilendirmede Çin'in ekonomi politikalarına baskı yapma atfı
Yanısıra gazetecilere konuşan ABD Hazine Bakanlığı yetkilisi, Pekin'in 'zorlayıcı eylemleri ve piyasa dışı ekonomik uygulamalarından' endişe duyan Washington'ın 'bunları düzeltici eylemler için baskı yapmayı' planladığını söyledi.
Pekin de yarı iletken üretiminin anahtarı metallere yeni ihracat kontrolleri getirmek gibi misillemeler benimseme yolunda.
Dolayısıyla ilişkilerin rayına oturması zaman alacak ya da hayal olacak gibi görünüyor.
'Yaparsa Yellen yapar'
Yine de Gorman'a göre 'ortak küresel zorluklar konusunda Çin ile köprüler kurmak bakımından Biden yönetimi içinde en iyi konumdaki kişi, Yellen'.
Analistler, ABD Hazine Bakanı'nın Pekin ziyaretinde Liu He'nin yerine martta göreve başlayan Ekonomi Politikasından Sorumlu Başbakan Yardımcısı He Lifeng ile görüşüp görüşmeyeceğini takipte.
Çin devlet medyasından Global Times, Yellen'ın ziyareti öncesi yayımladığı makalede, Pekin'in Biden yönetimi yetkililerin samimiyetini sorguladığını belirtmişti.