Avrupa Komisyonu'nun 'kritik teknoloji bakımından Çin'e daha az bağımlı olan dirençli bir ekonomi geliştirme' gerekçesiyle 'risklerden arındırma stratejisi' sunmasından bir hafta sonra konuşan Çin Başbakanı Li Çiang, ülkeleri, ABD ile AB'nin Çin'i içeren tedarik zincirlerini 'risksizleştirme' çabaları yüzünden ekonomilerini politize etmemeleri yönünde uyardı:
"Son yıllarda bazılarının diktiği görünmez engeller yaygınlaşıyor ve dünyayı parçalanmaya, hatta kapışmaya itiyor."
"Ekonomik sorunların siyasallaştırılmasına karşı çıkmalı ve küresel sanayi ve tedarik zincirlerini istikrarlı, sorunsuz ve güvenli tutmak için birlikte çalışmalıyız."
Çin ekonomisi için olumlu bir görünüm öngörüp yatırımcılara ülkesinin uzun vadede istikrarlı ve yüksek kaliteli büyüme geliştirme konusunda 'tamamen emin ve yetenekli' olduğuna dair güvence veren Li, "Çin, iç talebi artırmak ve pazar büyümesini canlandırmak için daha pratik ve etkili önlemler alacak" dedi.
'Hepimiz birbirimize bağımlıyız ve birbirimizi başarıya ulaştırabiliriz'
Li, ABD ve AB'nin ekonomilerini 'risklerden arındırma' gerekçesiyle tedarik zincirinde Çin'e bağımlılıklarını azaltma girişimlerini şöyle değerlendirdi:
"Bu tür riskleri değerlendirmek için en hassas ve en iyi konumda olanlar, işletmelerdir. Kaldı ki, risk kavramını gereğinden fazla esnetebilir veya onu ideolojik bir araca dönüştürebilirsiniz."
"Batı'da bazıları, bağımlılıkları azaltma ve risksizleşme dedikleri sözde deyimleri abartıyor. Bu iki kavramın yanlış önermeler olduğunu söyleyebilirim."
"Ekonomik küreselleşme, dünya ekonomisini zaten herkesin çıkarlarının iç içe geçtiği ayrılmaz bir bütün haline getirdiğinden, ülkeler ekonomileri üzerinden birbirine bağımlı, birbirine bağlı. Birbirimizi başarıya ulaştırabiliriz."
AB'nin yeni Ekonomik Güvenlik Stratejisi ne diyor?
Çin Başbakanı'nın açıklamalarından bir hafta önce Avrupa Komisyonu'nun Avrupa şirketlerinin Çin gibi ülkelerde hassas teknolojiler üretmesini engellemeyi amaçlayan AB'nin yeni Ekonomik Güvenlik Stratejisi'ni sundu.
Buna göre 'risklerden arındırma stratejisiyle' doğrudan yabancı yatırımların denetimini artırmak, ekonomik zor kullanmayla mücadele etmek için ihracat kontrolleri uygulamak ve kuantum bilgisayar, gelişmiş yarı iletkenler ve yapay zeka gibi askeri uygulamalara sahip sektörlerdeki riskleri ortadan kaldırmak hedefleniyor.
Li: Kavramın tanım ve sınırları net olmalı
Çin'in adını anmamakla birlikte diliyle ABD ve AB tarafından tedarik zincirleri konusunda Pekin'e yöneltilen eleştirileri yansıtan stratejiyle ilgili Li, şu uyarıyı da yaptı:
"Görünüşte riskten arındırma kavramı iyi görünüyor. Ancak genelleştirilmiş şekilde uygulanmamalı. Bu kavram net tanım ve sınırlar içermeli. Her iki tarafın da kavramı genişletmekten kaçınması gerektiğini düşünüyoruz."