AB Dönem Başkanı İsveç'in Göç Bakanı Maria Malmer Stenergard ve AB Komisyonunun içişlerinden sorumlu üyesi Ylva Johansson, AB içişleri bakanları toplantısının ardından basına açıklamalarda bulundu.
Stenergard, "Bugün, uzun yıllar süren müzakerelerin ardından tarihi bir adım attık" dedi.
Bakanların AB'nin iltica sistemi reformunun iki ana ayağında anlaşmaya vardıklarını ifade eden Stenergard, üye ülkeler arasında sığınmacıların dağıtımı için "sorumluluk" ile "dayanışma" arasında iyi bir denge kurulduğunu söyledi.
Zorunlu dayanışma mekanizması: Sığınmacı kabul etmeyenler para ödeyecek
Stenergard, "Kurduğumuz zorunlu dayanışma mekanizması, göç baskısına en çok maruz kalan üye ülkelere destek sağlayacak. Üye ülkeler, farklı dayanışma katkıları arasında seçim yapma olanağına sahip olacak." diye konuştu.
Bu katkıları açıklayan İsveçli Bakan, sığınmacıları kabul etmeyen üye ülkelerin her kişi başına, ev sahipliği yapan ülkelere 20 bin euro ödeyeceğini, yılda ilk etapta en fazla 30 bin sığınmacı kabul edileceğini, bir sığınmacının başvurusunun değerlendirilmesi için üst sınırın 6 ay olacağını aktardı.
Bir soru üzerine Stenergard, 20 binlik katkıların AB düzeyinde, ortak bir mekanizma üzerinden toplanıp ev sahibi üye ülkeye aktarılacağını belirtti.
Güvenli üçüncü ülke kavramı
İsveç Göç Bakanı Stenergard, bir soru üzerine, "Güvenli ülkeler listemiz yok. Bu, revize edilecek" dedi.
Güvenli ülke kavramına üye ülkelerin kendi değerlendirmeleri neticesinde karar vereceğini kaydeden Stenergard, sığınma başvurusu yapanların aile fertlerinin bulunup bulunmadığı veya kendisinin o ülkede yerleşmiş olup olmadığı gibi faktörlerin dikkate alınacağını anlattı.
Daha hızlı değerlendirme süreci
Stenergard, anlaşmanın hem AB'nin dış sınırlarındaki üye ülkelere yük oluşturmayacak hem de başvuru sahipleri açısından hızlı değerlendirmede bulunulmasını sağlayacağını belirterek şunları kaydetti:
"Sınır prosedürleri, kabul alma oranları düşük kişiler tarafından dış sınırda yapılan sığınma taleplerinin hızlı bir şekilde değerlendirilmesini sağlayacak. Bu, nitelikli olmayanların hızla geri gönderilmesine yardımcı olacaktır. Bu, sığınma sisteminin suistimalini de önleyecek ve uluslararası koruma için uygun olmayan sığınmacıların sayısını azaltacaktır."
İsveçli Bakan, yalnızca Polonya ve Macaristan'ın anlaşmaya karşı çıktığını, geri kalan 25 üyenin verdiği desteğin nitelikli çoğunluğu sağladığını söyledi.
Belçika da mülteci statüsü alma ihtimali en düşük olanların Fas, Cezayir, Tunus, Senegal, Bangladeş ve Pakistan'dan gelenler olduğunu açıkladı.
Tüm üye ülkeler için geçerli olacak
AB Komisyonunun içişlerinden sorumlu üyesi Johansson da yeni mevzuatın yürürlüğe girdikten sonra tüm üye devletler için geçerli olacağına işaret ederek, "Günün sonunda, mevzuatın uygulanmasını sağlayacak, anlaşmanın koruyucusu olan kurum, Komisyon'dur. Ancak bugün Konsey'de, uygulamanın sorunsuz ve etkili bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak için bazı özel eylemler de oluşturuldu" diye konuştu.
AB, oturma ve çalışma izni kurallarını güncelliyor
Bununla birlikte AB üyesi ülkeler, artan işgücü açığına çare arayışları kapsamında, oturma ve çalışma iznini düzenleyen yönetmeliğin güncellenmesi konusunda da anlaştı.
BloombergHT'nin aktardığı AB Konseyi açıklamasına göre, 'single permit' (tekli izin) olarak adlandırılan ve hem oturma hem de çalışma iznini kapsayan düzenlemenin güncellenmiş hali, başvuru prosedürünü kolaylaştıracak.
Yeni düzenlemeyle AB üyesi olmayan ülkelerin vatandaşları, Birlik içinde istihdam edildiklerinde daha fazla haklara sahip olacak ve çalışma hakları bakımından AB vatandaşlarıyla eşit muamele görecek.
Yeni düzenlemeye göre, AB vatandaşı olmayan bir kişi, AB dışındayken veya içindeyken bu izin için başvuru yapabilecek. Başvurudan sonraki 4 ay içinde iznin verilip verilmeyeceğine ilişkin kararın çıkması gerekecek.
'Single permit' sahibi kişi, bildirim yaparak veya ilgili makamlara başvuruda bulunarak işverenini değiştirebilecek. İzin sahibi kişi işsiz kalırsa iznin geçerlilik tarihi dahilinde işsiz geçirilen iki aylık süre içinde AB ülkesinde kalmaya devam edebilecek.
AB'nin mevcut 'single permit' yönetmeliği 2011'de çıkarılmıştı. AB Komisyonu, Nisan 2022'de bunun güncellenmesini teklif etmişti.
AB'nin istatistiklerine göre, üye ülkeler, 2019'da yaklaşık 3 milyon 'single permit' verdi.
Düzenlemeye son hali, AB Konseyi ile Avrupa Parlamentosu arasındaki görüşmelerden sonra verilecek.