Borç krizi yaşayan ABD hükümeti, borçlanma tavanı için Cumhuriyetçiler ile anlaşmaya varması sonucunda, limitin artırılmasını öngören yasa tasarısı Temsilciler Meclisi'nde kabul edildi. 314'ten fazla üye tarafından desteklenen 117 kişinin ise karşı oy kullandığı tasarı, Cumhuriyetçi Parti tarafından önerilen reformların uygulanması karşılığında ulusal borç tavanının Ocak 2025'e kadar yükseltilmesini içeriyor.
Son olarak Domakrat Parti lideri ve ABD Başkanı Joe Biden ile Cumhuriyetçi Parti’den Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy, temerrütten kaçınmak için kolları sıvamıştı. Borçlu tarafın borcunu zamanında ödeyememesi anlamına gelen ‘temerrüde düşme’, ABD’de Biden hükümetinin en zorlu sınavlarından biri olarak görülüyor. Diğer yandan yasa tasarısının, görüşülmek üzere Senato'ya gönderilmesi nedeniyle henüz kesin bir karara varılmaması da piyasalardaki etkisini sürdürüyor. ABD Merkez Bankası FED’in, kalıcı enflasyonu dizginlemek için Haziran veya Temmuz ayında faizleri yeniden artıracağına dair artan beklentiler de borç krizine ek olarak yatırımcının gündeminde. Bu çerçevede Batılı uzmanlar da, ABD'nin olası bir temerrüde düşmesinin ABD doları ve ülke ekonomisi için ‘korkunç sonuçları’ olabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.
Daha önce de ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Kongre'nin borç limitini yükseltmemesi halinde ülkenin faturalarını ödeyemeyerek temerrüde düşeceğini, bunun da küresel ekonomi için bir felaket olacağını ve ABD'nin dünyadaki ekonomik liderliğine darbe vuracağı uyarısında bulunmuştu.
‘Limite takılmak devlet mekanizmasının dönmemesi, hükümetin durması demek’
Temsilciler Meclisi’nin bu kararını Sputnik’e değerlendiren ekonomist Evren Devrim Zelyurt, “ABD’de Başkan kendi kafasına göre harcama yapamıyor. Hükümetin harcamalarının belli bir tavanı var. O harcama limitini de aşıyorlar. Harcama limiti aşıldığı zaman da Başkan’ın gidip Cumhuriyetçilerle oturup anlaşıp izin almalı. Bizdeki TBMM gibi Temsilciler Meclisi var ve ‘Ben bu harcamaları yapacağım, burada bu tavanı biraz daha yükseltebilir miyiz?’ diyerek oraya gidip izin alıyor. Çünkü ABD Merkez Bankası neticede para basıyor ama Başkan Biden’ın emriyle basamıyor, Temsilciler Meclisi’nin onayı lazım. Bu borç tavanı dediğimiz hadise ABD hükümetinin masraflarının devam ettirilmesi adına bir sınır. Tabi kii hükümet o masrafı fazla kaçırdığı zaman ya da askeri ve kamu harcamaları olduğu için haliyle limite takılıyor. Limite takılmak devlet mekanizmasının dönmemesi demek. Yani kamu harcamalarının yapılamaması anlamına geliyor. Böyle bir durumda da hükümet durur. Durmaması için de o limitin artırılması lazım” dedi ve ekledi:
Dolar/TL kuru etkilenir mi?
“Ayrıca hükümet ödemeler ve harcamalar yapıyor, hizmet alıyor. Temerrüt dediğimiz hadise de, bu borçlanma karşılığında borcunu ilgililere ödeyemezse oluşur. Çünkü hükümetin devam etmesi için bazı hizmetler satın alıyor ve insanlara para veriyor. Ama bizim açımızdan bakacak olursak bu durum Türkiye’yi ‘çok fazla’ etkilemiyor. Dolar 21 oldu ama bizim durumumuzun ABD’nin borç tavanıyla bir alakası yok.”