'Anatomie d'une chute' (Bir Düşüşün Anatomisi) filmiyle Altın Palmiye'yi (Palme d'Or) kaldıran Justine Triet, dünyanın en prestijli sinema sanatı etkinliğinin doruk noktasında, Rotschild tedrisatından geçmiş neoliberal Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'u canevinden vurdu.
ABD'li efsanevi aktris Jane Fonda'nın elinden ödülü alan kadın yönetmen, teşekkür faslından sonra, 'Fransa'nın emeklilik reformuna karşı sözbirliği eden çok güçlü ve eşi benzeri görülmemiş protesto hareketiyle sarsıldığını' belirtti.
'Protestolar şoke edici şekilde bastırılıp inkar ediliyor'
Triet, 'protestoların şoke edici şekilde bastırıldığını ve inkar edildiğini, giderek daha çok hakim gücün denetlenmeden ve ketlenmeden hüküm sürmesi kalıbının pek çok alanda baskın hale geldiğini, elbette en şoke edici alanın toplumsal olduğunu, ama toplumun tüm katmanlarında görülen bu eğilimden sinema sektörünün esirgenmediğini' dile getirdi.
'Sanatı koruma ve teşvik modeli yıkıldı'
Konuşması genelde tezahürat ama arada bazı yuhalamalarla karşılanan kadın yönetmen, 'neoliberal hükümetin kültürün metalaştırılmasını teşvik ettiğini ve Fransa'nın kültürel istisna modelini yıktığını' söyledi.
'Gençler film çekemiyor'
Ödülünü, 'bugün film çekme imkanından mahrum bırakılan tüm genç kadın ve erkek yönetmenlere adadığını' vurgulayan Triet, "Onlara alan açmamız lazım, 15 yıl önce başladığımda o zamanlar daha az düşmanca davranan ve hata yapınca yeniden başlamaya izin veren dünyada benim aldığım yeri onlara verebilmemiz lazım" dedi.
Kültür Bakanı'ndan 'nankör' iması
Cannes Film Festivali'nin en büyük ödülüne layık görülen yönetmene ilk tepki, Kültür Bakanı Rima Abdul Malak'dan geldi.
Malak "Fransa'nın kazandığı 10. Altın Palmiye'nin Justine Triet'e verildiğini görmekten mutluluk duyuyorum! Ama bu kadar haksız adaletsiz konuşması karşısında şaşkına döndüm. Dünyada eşi benzeri olmayan bir çeşitliliğe izin veren Fransız film finansman modelimiz olmadan bu film, gün ışığına çıkamazdı. Bunu unutmayalım" diye tweetledi.
Bir Düşüşün Anatomisi'nin Fransız yayıncı France Televisions'dan önalımlar ve bölgesel destekler eşliğinde Ulusal Film Kurulu sübvansiyonlarıyla finanse edilmiş olmasına rağmen hükümeti eleştirdiği için Triet'i kınayanlar da oldu.
Sektörde 'auteur filmi çekilmesin' baskısı
Cannes'a damga vuran konuşmaya uzanan süreçte, önce sonbahardaki fuarda film sanayinin önde gelen isimleri, gişe gelirlerinin azalmasından Fransız 'auteur' sinemasını sorumlu tutmuş, bu tarz filmlerin finanse edilmesi ve üretilmesinin azaltılması çağrısında bulunmuştu. Ardından Triet'in partneri, Anatomi'nin ortak yazarı Arthur Harari'nin aralarında bulunduğu film yapıcıların düzenlediği konferansta, 'yerli filmlerin kârlılığının tartışıldığı bir dönemde, hükümetin sektörün benzersiz finansman ve dağıtım modelini korumak için somut adımlar atması' talep edilmişti.
'Cannes hep serbest kürsü olagelmiştir'
Ödül kabul konuşmasına gelen tepkiler üzerine "Cannes her zaman film yapımcılarının siyasi veya toplumsal kaygılarını dile getirebilecekleri bir yer olmuştur" açıklamasını getiren Triet, 'yeni yönetmenlerin gişe performansı ve kârlılık baskısı altında kalmadan filmler yaratmasının önemli olduğunu' belirtti.
Kadın yönetmen, 'ikinci filmi 'Victoria'nın Fransa'da 700 bin bilet satarak gişe başarısı elde etmesine rağmen bazı filmlerinin gişe fiyaskosu yaşadığını, yine de kendisine film yapmaya devam etme fırsatının verildiğini' vurguladı.