Dünya genelinde pek çok ülke için 9 Mayıs, 2. Dünya Savaşı’nın yaralarını sarmak ve Birleşik Krallık, Fransa, Sovyetler Birliği, ABD ve Çin Cumhuriyeti’nden oluşan Müttefik Devletler’in Nazi Almanyası’na karşı zaferini kutlamak amacıyla önemli bir yer taşıyor. 9 Mayıs, Nazi Almanyası’nın kayıtsız şartsız teslimiyetini imzalamasının Sovyetler Birliği tarafından ilan edilmesi üzerine her yıl, pek çok ülke tarafından coşkuyla kutlanıyor.
Avrupa’da ise bugün, ‘Avrupa Günü’ olarak tarihte yer ediniyor. 2. Dünya Savaşı’nın yaralarını sarmakta zorlanan Avrupa ülkeleri, bir daha yıkıcı bir savaşın yaşanmaması ve ekonomik çıkarların tek bir yerde toplanarak kalkınmanın hızlandırılmasını amaçlayan ‘Avrupa Birliği’nin’ temellerini 9 Mayıs’ta attı. 2 Dünya Savaşı’nın buhranından çıkış için en önemli umut faktörlerinden biri sayılan bugün, savaştan tam 5 yıl sonra 1950’de kıtanın iki lokomotif ülkesi Almanya ve Fransa’nın, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nun ilkelerini ortaya atması ile Avrupa’nın bağımsız ve barış içinde bir araya gelmesini hedeflemişti. Fakat 2023 yılında bugünü kutlayan Avrupa’da, son 1 yılda ortalaması yüzde 11.5’e kadar çıkan bir enflasyon tehdidi ve enerji krizi yaşanıyor. Buna bağlı olarak sayıları gittikçe artan genel grev kararları ve protestolar, Avrupa’da hükümetleri zor duruma sokmuş vaziyette.
Son olarak 2. Dünya Savaşı’nın ardından yaşanan büyük enflasyon furyasına geri dönerek rekorlar kırılan Avrupa’da 9 Mayıs’ın nasıl kutlandığını ve kıtanın mevcut durumunu Maltepe Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Ünal Sputnik’e anlattı.
‘Avrupa Günü, anlam ve önemine uygun bir şekilde kutlanmıyor’
Avrupa Günü’nün 2. Dünya Savaşı’nın bittiği gündeki koşullar ve o sıradaki insanların kafasında oluşan ideallere göre kutlandığını söylemenin artık Avrupa için mümkün olmadığına vurgu yapan Ünal, “İlk olarak, Avrupa Birliği ülkeleri, dar bir bakış açısıyla Avrupa Günü’nü kendi günleriymiş gibi sanki Avrupa Birliği ile alakalıymış gibi kutlamaya çalışıyorlar. İkinci olarak da Ukrayna’da başlayan savaş ve ondan önceki gelişmeler, Ukrayna’daki neo-Nazizm’in hortlaması, bununla ilgili olarak Batılı ülkelerin daha önce kendi yayınlarında ve gazetelerinde Ukrayna’daki neo-Nazizm oluşumlarından bahsetmelerine rağmen sonradan Rusya’yı zayıflatmak için sırf işlerine geliyor diye bu tür oluşumlara sahip çıkmaları aslında Avrupa Günü denilen ve 2. Dünya Savaşı’nı sona erdiren günün anlam ve önemine uygun bir şekilde kutlanmadığını işaret ediyor” ifadelerini kullandı.
‘Son 1-1.5 yıl içinde bütün Avrupa tabiri caizse kendini kaybetmiş durumda’
Zelenskiy’nin 9 Mayıs Zafer Günü’nü iptal ederek bunun yerine Avrupa Günü’nü Ukrayna’nın resmi bayramı yapması konusunda da değerlendirmelerde bulunan Ünal, “Sadece Zelenskiy değil, son 1-1.5 yıl içinde bütün Avrupa tabiri caizse kendini kaybetmiş durumda. Çünkü Zelenskiy’nin bu kararı; Rusya’nın Ukrayna harekatı ve Avrupa’nın Rusya’ya karşı aldığı yaptırım kararları ile birlikte değerlendirmeliyiz. Hadi ekonomik ve askeri yaptırımları anlıyoruz diyelim ama mesela Rus edebiyatını yasaklamak, Rus sanatçıların ve atletlerin, Rus insanların gösterilerini yasaklamak, uzaya giden ilk Rus kozmonotun ismini yasaklamak, bununla ilgili kutlamalardan çıkarmak, dünyaya mal olmuş Rus müzisyenlerin adeta kültürel ambargolu bir şekilde yok farz edilmesi gibi şeyleri yan yana getirdiğimizde Zelenskiy’nin bu kararı alması bunların bir devamı gibi” dedi ve devam etti:
‘Rus ve Rusya karşıtı bir tür ırkçılığın oluşmasına da zemin hazırlanıyor’
“9 Mayıs Avrupa’da savaşın sona erdiği gündür. O gün aslında Nazizmin yenildiği gündür ve Nazizmin yenilmesine en büyük katkıyı yapan da Sovyetler Birliği’dir. Bunlar yeni bir tarih yazmaya kalkıyorlar. Gerçeklerin her zaman ortaya çıkma ve kendini gösterme gibi bir alışkanlığı vardır. Gerçekler yok edilip halının altına süpürülemez. Eski bir Sovyet halkı olan Ukrayna kalkıp da bunu inkar ediyor, ayrıca bu inkarın bugüne nasıl bir katkısı var onu da anlamıyorum. Ben Zelenskiy olsam tam tersine bugünün anlam ve önemine sahip çıkarım. Bunları yaparak ‘Keşke Nazizmi yenmeseydik’ gibi bir hava oluşmasına katkıda bulunuyorlar. Bunu da büyük ölçüde ABD’nin ve Batı’nın politikaları pompalıyor. Bu konuda Doğu Avrupa ülkeleri de hiç masum değiller. Daha önce Nazizmin yenilgisi, onu hatırlamak amacıyla yapılan eserleri yıkmaları, saygısız davranmaları, yakın tarihi yok farz etmeleri; Polonya’da bütün Baltık cumhuriyetlerinde de maalesef bu var. Bu da bütünüyle garip bir durum yaratıyor ve aslında bütün bu ülkelerdeki Rus ve Rusya karşıtı bir tür ırkçılığın oluşmasına da zemin hazırlıyor. Örneğin geçenlerde Ukrayna’nın önde gelen şahsiyetlerinden birinin ‘Bütün Rusları her yerde öldüreceğiz’ gibi açıklamalarına Batı dünyasının ve çevrelerinin ciddi bir tepki vermemesi üzerine düşünülecek bir konu.”