Belgesel film yapımcısı, yönetmeni ve araştırmacı Gülşah Çeliker, Radyo Sputnik'te yayınlanan Serhat Sarısözen’le Gündem Dışı’nda stüdyo konuğu oldu.
Dünyanın ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen’in hayatını konu alan ‘Türk Kızı, Gök Kızı, Atatürk Kızı: Sabiha Gökçen (The Legendary Girl of Skies)’ adlı ilk belgeselini 2003 yılında yayınlayan Çeliker, bu defa üstünde çalıştığı Piri Reis belgeseline ve öncesinde yayınladığı ‘Haritacı ve Kâşif’ kitabına ilişkin konuştu.
Çeliker, şunları söyledi: “Küçük bir kızken evdeki Gelişim Yayınları ansiklopedisinin çocuklara ek olarak basılan çocuk klasiklerindeki hikâyeleri büyük bir merakla okurdum. Pîrî Reis’i ilk defa galiba evdeki 100 ÜnlüTürk kitabında görmüştüm. O günlerden itibaren, dünya küreleri, dünya coğrafi keşifleri, hatta uzay ilgi alanımda oldu. Yine İngiltere’de 'medya ve yapımcılık' üzerine yaptığım yüksek lisansın ardından televizyonda staj yaparken, Piri Reis’i ileride yapılacak projeler arasına yazdığımı hatırlıyorum.Tabii ki bir dünya haritası müsebbibi olarak… Daha sonra Pîrî Reis ile Prof. Celal Şengör’ü bir ziyaretim sırasında, Uluslararası Pîrî Reis Sempozyumu’nun bildirgesini kütüphanesinde görmemle tekrar karşılaştım. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın İstanbul’da düzenlediği,Pîrî Reis’in ölümünün 500. yılı için yapılan sempozyumdan haberim oldu. Bu sempozyuma katılmak istediğimi söyleyince ben de davet edildim. Çalışmalar beni Topkapı Sarayı’ndan Süleymaniye Kütüphanesi’ne, İtalya-Vatikan-Venedik-Cenova arşivlerinden İspanya-Madrid-Barcelona ve Salamanca Üniversitesi arşivlerine ve Portekiz Lizbon deniz arşivlerine kadar çok geniş bir çerçevede büyük bir Akdeniz araştırması ve serüveninin içine soktu. Bu sayede, Akdeniz’de ve dünyada çok değerli üniversiteler, enstitüler ve arşivlerde araştırma ve çalışma fırsatı buldum, buluyorum. Ve şimdi elinizdeki bu tarihî roman, 'drama belgesel' filmimden önce okuyucu ve seyirciyle buluştu."
Roma, Vatikan, Venedik devlet arşivlerinde, Bologna Üniversitesi’nde araştırma ve çekimlerine devam eden Gülşah Çeliker, “Dünyanın pek çok ülkesinde ‘Keşifler Çağı’ anlatılırken Türklerin adı geçmez. ‘Keşifler Çağı’ dediğimizde aşina olduğumuz isimlerden bazıları bir çırpıda gelir aklımıza: Marco Polo, Magellan, Kristof Kolomb, Amerigo Vespucci" dedi.
'Peki ya Piri Reis'ten neden bahsetmeyiz?'
“Piri Reis es geçiliyor. Yayın dünyasında ve bir kısım medyada ırkçılık var. Neden bizim insanımızın ismi haritacılar arasında geçmiyor?” diye konuşan Çeliker, şöyle devam etti:
“Haritacı ve Kâşif adlı bu tarihi roman, bahsedilmeyenlere kapı aralarken tarih tanıklığını genç Piri Reis’in Akdeniz’deki keşifler, haritalar, savaşlar ve aşklar arasında geçen macera dolu yaşamıyla birleştiriyor.
Biz Keşifler Çağı’nı bir yerde kaçırmışız. Aslında Piri Reis’in bir vizyonu varmış fakat Deniz Okulu o dönem açılmamış ve denize yeterince önem verilmemiş. Piri Reis’in ileri görüşlülüğünü, ülkesinin Keşifler Çağına katılması için çizdiği 1513 ve 1528 dünya haritalarıyla daha iyi anlayacak, Kitâb-ı Bahriye’nin destansı hikâyesini ve dünya bilim tarihine katkısını da okuduğunuzda kendinizi bilim, tarih ve edebiyat şöleninde hissedeceksiniz.”