Em. Tuğg. Erenel: Müdahale edilmezse IŞİD’in İdlib’de devlet yapılanmasına geçişi her an olabilir

“IŞİD ile yerel ama bir devlet yapılanmasına geçmeye çalışan bir terör örgütü ile dünya ilk kez karşılaştı. Akabinde Türkiye’nin de dahil olduğu uluslararası koalisyonun müdahalesi oldu. Şu anda da terör örgütünün bir şekilde etkisiz hale getirildiğine yönelik ABD’nin imaj çizmeye çalıştığını düşünüyorum. Aslında IŞİD ile mücadele stratejilerin sadece hava harekatı ile yürütülen bir mücadelenin ötesine geçmediğini karadaki harekatı ise işine geldiği zaman PKK terör örgütüne havale ettiği işine gelmediği zaman ise IŞİD’in serbest bir şekilde hareket etmesine yol açtığını görebiliyoruz. El Kaide, ABD tarafından kullanılmış ve taahhüt ettiği sözlerin yerine getirilmemesi nedeniyle bir kenara atılarak mücadeleye başlanmış bir örgüt olmuştu. IŞİD de ABD’nin Ortadoğu’da bulunmasının kendisine göre tek meşruiyet kaynağıdır. ABD aslında terörle mücadele etmiyor ama asla bir devlet haline gelmemiş düzenli bir orduya geçmemiş ve asla geçemeyecek olan PKK/YPG üzerinden bu bölgede meşruiyetini sağlamaya çalışıyor.”

“Suriye’de IŞİD mensubu teröristlerin arttığını düşünüyorum. 8 ila 10 bin arasında olabilir. Özellikle Suriye’nin güney bölgesindeki ABD’nin Taif üssüne yakın bir bölgede konuşlandıklarını ve ABD’lilerin açıkça burada bir takım terör örgütleri ile çeşitli tatbikatlar yaptığı sık sık gündeme geliyor. Ancak bunların kim olduğu konusunda farklı söylemler var. Ben bu terör örgütlerinin ABD’liler tarafından kullanıldığını değerlendiriyorum. İkinci nesil IŞİD dediğimiz konu önemli. Irak-Şam İslam Devleti adıyla o dönemde bir yapılanma kurulması terör örgütlerinin gözlerinde yeni bir vizyon canlandırdı. O zaman 12-13 yaşlarında olan çocuklar artık 20’li yaşlara geldiler. IŞİD yeni bir kan bulmaya başladı. O zamanlar çocuk yaşta olan ve IŞİD’in yaptıklarından heyecan duyan kitlenin varlığı olduğunu düşünüyorum. Bölgede özellikle de Irak’ta bir otoritenin tam olmaması nedeniyle bu terör örgütünün orada güçlenmeye devam ettiğini ve buradan da Suriye bölgesine geçtiğini düşünüyorum.”

“IŞİD’in İdlib bölgesinden çok ciddi destek aldığını ifade etmek gerekir. Bu bölgedeki özellikle Vahhabi-Cihadi birçok terör örgütü var. IŞİD’in bunlarla eylem şekilleri farklı olsa da işbirliği yaptıklarına dair ciddi kanıtlar var. Bu bölge terör örgütlerinin yeni bir Afganistan’ı gibidir. Bu bölgeye Türkiye müdahale ederse teröristler güneye doğru inecek. Güneyden Suriye-Rusya müdahale ederse teröristler Hatay gibi sınırlardan Türkiye’ye doğru hareket edecekler. Dolayısıyla burada Türkiye-Rusya ve Suriye’nin bir araya gelerek bir operasyon yapması halinde sınır bölgesinde sayıları bir buçuk milyona yakın göçmenin Türkiye’ye gelme tehlikesi var. Bu durumda içlerinde terör örgütü mensuplarının sızması da söz konusu olacak. Güneye süpürülmesini de Suriye kabul etmiyor. Türkiye, Soçi anlaşması ile buradaki terör örgütlerini temizlemek için bir taahhüt vermişti ancak bu gerçekleşemedi. Çünkü Türkiye tarafından o tarihte verilen sözün kapsamlı bir analiz sonucu verildiğini pek de değerlendirmiyorum. Böyle bir şeyi terör örgütlerini ikna ederek Türkiye’nin tek başına gerçekleştirmesi zor. Ettiniz diyelim nereye götüreceksiniz bunları? Doğu Türkistan’dan gelenleri Çin’e verip, Çeçenistan’dan gelenleri Rusya’ya mı teslim edeceksiniz? Tek çözüm bunları bulunduğu yerde etkisiz hale getirip imha etmektir.”

“Teröristler artık bu bölgede aileleri ile birlikte yer almaya başladılar. Eğer zamanında müdahale edilemezse IŞİD’in İdlib’de Irak-Suriye devleti gibi bir yapılanmaya geçişi her an mümkün olabilir. Çok sayıda terör örgütünün bölgede olması nedeniyle bunu kısa vadede mümkün görmüyoruz ama IŞİD’in de batıya doğru kayıyor olmasının en önemli nedeni deniz ile bağlantı kurma çabasıdır. Türkiye’de PKK terör örgütünün Amanoslar ve Samandağ üzerinden Akdeniz’e ulaşma çabaları olduğunu görüyoruz. Diğer terör örgütlerinin Lazkiye üzerinden bunu kurmaya çalıştığını biliyoruz. Bu yüzden Türkiye-Rusya ve Suriye’nin bir araya gelerek terörle mücadele operasyonu başlatması çok ciddi bir koordinasyon gerektiriyor. Bunun etkileri çok fazla olacaktır. Başka ülkelerin de desteği gerekebilir.”

“Aynı zamanda bu süreçte Rusya’nın Ukrayna savaşını da dikkate aldığımız bu süreçte bu bölgeye çok ciddi bir katkı sağlamaktan ziyade mevcut statükonun zarar görmeden devam ettirilmesi yönünde bir bakışının olduğu düşünülebilir. Bu açıdan da Türkiye de dahil bu statükonun yani terör daha güneye gitmeden ya da Türkiye topraklarına girmeden bulundukları bölgede kalması tercih edilebilir. Terör örgütleri ile görüşmeler yoluyla bunun çözümlenmesi de zor. Rusya’nın Ukrayna’daki krizi nihai hale getirdikten sonra bu bölgeye yönelmesi önem taşıyacak. Dörtlü görüşmelerin ardından İran’ın da denkleme girmesiyle oluşacak ortak bir terörle mücadele yapılanması kurulabilir. Bu mücadele aynı anda Türkiye ve Suriye’nin İdlib’e sınırından iki yönlü başlatılabilir.”