Teşvik ve ihalelere katılımda kritik önem taşıyan bazı belgelerde işyerlerinin gerçek durumunu tam olarak yansıtmadığı, kapasitenin gerçekten yüksek gösterildiği, kapasite raporu verilen bazı ürünlere yönelik iş yerinde hiçbir makinenin bulunmadığı belirlendi.
Milliyet gazetesinden Mithat Yurdakul'un haberine göre son dönemde, bazı işletmeler tarafından Türkiye Şeker Fabrikaları’ndan ucuz şeker almak amacıyla düzenlenen kapasite raporlarının gerçeği yansıtmadığı, ucuz fiyattan alınan şekerin iç piyasada satıldığı ve haksız kazanç elde edildiğine dair bildirimlere de dikkat çekildi.
Edinilen bilgiye göre, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu’nun (TESK) esnaf ve sanatkar odalarına gönderdiği genelge, kapasite raporlarındaki kötüye kullanımı ortaya koydu. Buna göre ithalat-ihracat, devlet teşvikleri ve sicil belgesi alımında da kullanılan bazı kapasite raporlarının, işyerlerinin gerçek durumunu tam olarak yansıtmadığı, kapasitenin mevcuttan yüksek gösterildiği, hatta kapasite raporu verilen bazı ürünlere yönelik iş yerinde hiçbir makine ve teçhizatın bulunmadığı belirlendi. Kapasite raporlarında yaşanan sıkıntıların, kamu kuruluşlarınca konfederasyona iletildiği bildirilen genelgede, esnaf ve sanatkarlar odalarınca düzenlenen kapasite raporlarının yeterlilik kriterlerini taşımadığı gerekçesiyle kabul edilmediği kaydedildi.
Özellikle son dönemde, imalatlarında şeker kullanan işletmeler tarafından Türkiye Şeker Fabrikaları’ndan ucuz şeker almak amacıyla düzenlenen kapasite raporlarının gerçeği yansıtmadığı, ucuz fiyattan alınan şekerin imalat için kullanılmadan iç piyasada satıldığı ve bundan haksız kazanç elde edildiğine dair bildirimlerde bulunulduğu bildirildi.
İmalat, teşvik, ihale, ihracat için şart
Kapasite raporunda imalat, ticaret, inşaat ve hizmet alanlarında faaliyet gösteren esnaf ve sanatkarlara ait işyeri bilgileri ile makine ve tesisat, yıllık üretim kapasitesi, kapasite hesabı, yıllık tüketim kapasitesi gibi bilgiler yer alıyor. Raporların 3 yıl geçerliliği bulunuyor. Esnaf ve sanatkarın bağlı olduğu oda ve işyerindeki üretimin alanı ile ilgili mühendis tarafından hazırlanan belge; ihalelere katılım, imalatçı belgesi alınması, ithalat-ihracat işlemleri, devlet destekleri ve teşviklerden yararlanma, sanayi sicil belgesi alımı gibi işlemlerde kullanılıyor.
TESK’in yazısında, yılda yaklaşık 8 bin kadar verilen ve birçok kuruluşça talep edilen belgenin ilgili makamlarca kabul görmemesi ve ticaret veya sanayi odalarınca düzenlenen kapasite raporlarının talep edilmesinin “büyük sıkıntılara yol açacağı” vurgulandı. TESK tarafından 1985 yılından beri verilen kapasite raporları, 2018 tarihli yönetmeliğe göre düzenleniyor.