Cumhurbaşkanı adayları kimler?

Cumhurbaşkanlığı adayları kesinleşti. Cumhur İttifakı, Recep Tayyip Erdoğan’ı aday olarak gösterirken, Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu oldu. Muharrem İnce ve Sinan Oğan ise 100 bin imza toplayarak adaylığa hak kazandı.

Rizeli olan Recep Tayyip Erdoğan, 26 Şubat 1954'te İstanbul'da doğdu. 1965 yılında Kasımpaşa Piyale İlkokulu'ndan, 1973 yılında ise İstanbul İmam Hatip Lisesi'nden mezun oldu. Fark dersleri sınavını vererek Eyüp Lisesi'nden de diploma aldı.

Üniversiteyi Marmara Üniversitesi İktisadî ve Ticarî Bilimler Fakültesi'nde okuyan Erdoğan, bu okuldan 1981 yılında mezun oldu.

Gençlik yıllarında amatör olarak futbol oynayan Erdoğan aynı yıllarda siyasetle ilgilenmeye başladı. Lise ve üniversite yıllarında Millî Türk Talebe Birliği öğrenci kollarında aktif görev alan Recep Tayyip Erdoğan, 1976 yılında MSP Beyoğlu Gençlik Kolu Başkanlığı'na ve aynı yıl MSP İstanbul Gençlik Kolları Başkanlığı'na seçildi. 1980 yılına kadar bu görevlerini sürdüren Erdoğan, siyasi partilerin kapatıldığı 12 Eylül döneminde, özel sektörde bir süre müşavirlik ve üst düzey yöneticilik yaptı.

1983 yılında kurulan Refah Partisi ile fiilî siyasete geri dönen Recep Tayyip Erdoğan, 1984 yılında Refah Partisi Beyoğlu İlçe Başkanı, 1985 yılında ise Refah Partisi İstanbul İl Başkanı ve Refah Partisi MKYK üyesi oldu. 27 Mart 1994 yerel seçimlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Recep Tayyip Erdoğan, 12 Aralık 1997'de Siirt'te halka hitaben yaptığı konuşma sırasında, okuduğu şiir nedeniyle yargılandı ve hapis cezasına mahkûm edildi. Erdoğan’ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevine son verildi.

Recep Tayyip Erdoğan, 4 ay kaldığı cezaevinden çıktıktan sonra 14 Ağustos 2001'de arkadaşlarıyla birlikte Adalet ve Kalkınma Partisi'ni (AK Parti) kurdu ve Kurucular Kurulu tarafından AK Parti'nin Kurucu Genel Başkanı seçildi. AK Parti kuruluşunun ilk yılında gerçekleşen genel seçimlerde üçte ikiye yakın parlamento çoğunluğuyla (363 milletvekili) tek başına iktidar oldu.

Hakkındaki mahkeme kararı nedeniyle 3 Kasım 2002 seçimlerinde milletvekili adayı olamayan Erdoğan, yapılan yasal düzenlemeyle milletvekili adaylığının önündeki yasal engelin kalkması üzerine, 9 Mart 2003'te Siirt ili milletvekili yenileme seçimine katıldı. Bu seçimde oyların yüzde 85'ini alan Erdoğan, 22. Dönem Siirt Milletvekili olarak parlamentoya girdi.

15 Mart 2003 tarihinde Başbakanlık görevini üstlenen Recep Tayyip Erdoğan, 22 Temmuz 2007 genel seçimlerinde yüzde 46,6 oy aldı.

Erdoğan seçim sonrasında AK Parti’nin Genel Başkanı olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin 60. Hükümeti’ni kurdu ve tekrar güvenoyu aldı. Erdoğan, 12 Haziran 2011 seçimlerinden ise yüzde 49,8 oy alarak 61. hükûmeti kurdu.

10 Ağustos 2014 Pazar günü, Türk siyasi tarihinde ilk kez doğrudan halkın oylarıyla ve ilk turda 12. Cumhurbaşkanı seçildi.

16 Nisan 2017 tarihindeki halk oylamasında kabul edilen Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanının partili olabilmesinin önünün açılmasının ardından Recep Tayyip Erdoğan, 21 Mayıs 2017 tarihinde gerçekleştirilen 3. Olağanüstü Büyük Kongre'de, kurucusu olduğu AK Parti'nin Genel Başkanlığı'na yeniden seçildi.

24 Haziran 2018 Pazar günü yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 52.59 oy oranıyla yeniden Cumhurbaşkanı seçildi. Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’nin ilk Cumhurbaşkanı olarak 9 Temmuz 2018 tarihinde yemin ederek görevine başladı.

Kılıçdaroğlu 1948 yılında Tunceli’nin Nazımiye ilçesinde doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Erciş, Tunceli, Genç, Elazığ gibi Anadolu’nun çeşitli yerlerinde yaptı. Yükseköğrenimini yapmak için girdiği Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'nden (Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi) 1971'de mezun oldu.

Lisans öğrenimini tamamladığı 1971 yılında, girdiği Hesap Uzman Yardımcılığı Sınavı'nın ardından Maliye Bakanlığı'nda göreve başladı. Daha sonra hesap uzmanı olan Kılıçdaroğlu, bir yıl Fransa’da kaldı. Hesap uzmanlığını 1983'e kadar sürdürdü ve aynı yıl Gelirler Genel Müdürlüğü'ne atandı. Burada önce Daire Başkanı olarak görev aldı, daha sonra aynı kurumun genel müdür yardımcılığını yaptı.

Kemal Kılıçdaroğlu 1991 yılında Bağ-Kur’a atandı. Burada genel müdürlük yapan Kılıçdaroğlu, 1992 yılında da Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğü'ne geçti. Daha sonra kısa bir süre Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda müsteşar yardımcısı olarak görev yaptı. 1994 yılında Ekonomik Trend Dergisi tarafından “Yılın Bürokratı” seçildi. Kemal Kılıçdaroğlu, 1999'un Ocak ayında kendi isteğiyle Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğü'nden emekli oldu.

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı çalışmalarında Kayıtdışı Ekonomi Özel İhtisas Komisyonuna başkanlık eden Kılıçdaroğlu, Hacettepe Üniversitesi'nde de bir süre ders verdi. Daha sonra Türkiye İş Bankasında Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yaptı. Kemal Kılıçdaroğlu, 3 Kasım 2002 tarihinde yapılan 22. Dönem Milletvekili Genel Seçimlerinde, Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili olarak Meclis'e girdi. CHP Merkez Yönetim Kurulu'nda görev alan Kemal Kılıçdaroğlu, 22 Temmuz 2007 Milletvekili Genel Seçimleri'nde de İstanbul’dan 23. Dönem Milletvekili seçildi. Dönemin CHP Genel başkanı Deniz Baykal’ın istifası üzerine Genel Başkanlığa adaylığını açıklayıncaya kadar CHP Grup Başkanvekilliği görevinde bulundu. 22 Mayıs 2010 tarihinde yapılan 33. CHP Olağan Kurultayı’nda Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı seçildi. O tarihten itibaren Kılıçdaroğlu CHP Genl Başkanlığı görevini sürdürdü.

4 Mayıs 1964 yılında Yalova’nın Elmalık Köyü’nde, Zekiye ve Şerif İnce’nin ilk çocukları olarak dünyaya geldi. İlkokulu doğduğu köyde, orta öğrenimini Yalova Ortaokulu'nda, lise öğrenimini Yalova Endüstri Meslek Lisesi’nde tamamladı. Uludağ Üniversitesi'ne bağlı olan Balıkesir’deki Necatibey Eğitim Fakültesi Fizik-Kimya Öğretmenliği Bölümü’nden mezun oldu.

Fizik öğretmeni olarak çeşitli liselerde çalıştı. Lise müdürü olarak da görev yapan İnce, spora olan tutkusu neticesinde Yalova Spor Kulübü’nde yöneticilik ve Basın Sözcülüğü görevlerini üstlendi. Çeşitli sivil toplum kuruluşlarında görevler alan Muharrem İnce, Yalova Atatürkçü Düşünce Derneği Yalova İl Başkanlığı görevinde de bulundu.

1999 yılında CHP Yalova İl Başkanlığı görevine seçildi. 2002 seçimlerinde CHP Yalova Milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne girdi.

Grup Başkanvekilliği dahil Cumhuriyet Halk Partisi içinde çeşitli görevler üstlendi.

Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanlığı’na iki kez aday oldu. Muharrem İnce, 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi Parlamento Grubu’nun oy birliğiyle Cumhurbaşkanı adayı ilan edildi. İnce, yüzde 30,67 oy oranıyla ikinci oldu.

Türkiye’ye yeni bir seçenek sunmak için 4 Eylül 2020 tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundaki en önemli kilometre taşlarından biri olan Sivas Kongresi’nin 101. yılında, Sivas’tan yola çıkan Muharrem İnce ‘1000 Günde Memleket Hareketi’ni başlattı. 8 Şubat 2021 tarihinde CHP’den istifa eden İnce, 18 Mayıs 2021 tarihinde Memleket Partisi’nin Kurucu Genel Başkanı oldu. 18 Eylül 2021 tarihinde ise Memleket Partisi üyeleri tarafından Memleket Partisi Genel Başkanı seçildi. İnce 100 bin imza toplayarak ikinci kez Cumhurbaşkanı adayı oldu.

Sinan Oğan, 1 Eylül 1967 tarihinde Iğdır'ın Melekli beldesinde doğdu. Marmara Üniversitesi İktisadi ve idari bilimler fakültesi mezunu olup yüksek lisans çalışmasını aynı üniversitede tamamladı.

Moskova Devlet Uluslararası İlişkiler Üniversitesi'nde (MGİMO) doktora çalışmasını tamamladı. İleri düzeyde Rusça ve akademik düzeyde İngilizce bilmen Oğan Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsünde araştırma görevlisi, Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesinde öğretim görevlisi ve Dekan Yardımcısı olarak görev yaptı.

TİKA Azerbaycan Temsilcisi oldu. Azerbaycan Cumhurbaşkanı tarafından "Devlet Nişanı" ile ödüllendirildi. Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) Rusya Ukrayna Araştırmaları Masası Başkanlığı yaptı. TÜRKSAM'ı kurdu ve başkanlığını yaptı. Oğan’ın Yayınlanmış 3 kitabı ve 500'den fazla makalesi bulunuyor.

2011 Türkiye genel seçimlerinde Milliyetçi Hareket Partisi'nden Iğdır milletvekili seçilmdi. Türkiye-Arnavutluk ve Türkiye-Nijer Parlamentolararası Dostluk Grupları üyesi ve Türkiye-Azerbaycan Parlamentolararası Dostluk Grubu Genel Sekreterleri görevini yürüttü.

26 Ağustos 2015 tarihinde Milliyetçi Hareket Partisi'nden ihraç edildi. Açtığı davayı kazanarak 2 Kasım 2015 tarihinde ihraç edildiği MHP'ye geri döndü. 10 Mart 2017 tarihinde Balıkesir Milletvekili İsmail Ok, Kayseri Milletvekili Yusuf Halaçoğlu, Isparta Milletvekili Nuri Okutan ile birlikte MHP'den tekrar ihraç edildi.

2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi için ATA İttifakı tarafından aday gösterildi. Oğan 100 bin imza toplayarak aday olmaya hak kazandı.