Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 şiddetindeki depremlerden en çok etkilenen 10 ilden biri olan Diyarbakır’da arama kurtarma çalışmaları sona erdi. Enkaz kaldırma çalışmalarının sürdüğü kentte son verilere göre 409 kişi yaşamını yitirdi, 902 kişi yaralandı.
Hasar tespit çalışmalarının devam ettiği kentte, özellikle merkez Bağlar İlçesi’nde çok sayıda hasarlı bina tespit edildi. Kent genelinde 363 binada ağır hasar tespiti yapılırken, 31 binanın ise acil olarak yıkılması kararı verildi.
Diyarbakır- Deprem
© Sputnik / Sertaç Kayar
Genel olarak günlük işlerde çalışan, gelir düzeyi düşük ailelerin yaşadığı Bağlar’da vatandaşların ev taşıması da ev bulması da ayrı bir dert. Depremin ardından satılık ve kiralık ev fiyatları neredeyse üç kat arttı. İmkanı olan aileler kentte yakınlarının yanında, çadırlarda kalırken, kimisi de kentti terk ederek çevre il, ilçe ve köylere gitti.
Sputnik’e konuşan vatandaşlar yaşadıklarını anlattı.
‘Fındık, patates, kayısı toplamaya gittik, çalışıp bu binalara verdik, onlar da yıkıldı’
Bağlar’ın dört bir tarafında nakliye araçları, kamyonlar ev taşırken, kimisi de eşyalarını yol kenarında toplayarak koyacak depo arayışında. Oğlunun kaldığı apartman ağır hasarlı tespiti yapılan Mehmet Kumran, eşyaları evden çıkarmaya çalışıyor. Mevsimlik tarım işçiliği yapan Kumran “Fındık toplamaya gittik, patates toplamaya gittik, kayısı toplamaya gittik, çalışıp getirdik, bu binalara verdik. Hepsi de depremde böyle yıkıldı. Fındık, patates, kayısı toplamaya devam” dedi.
‘Bir emekli memurun kazandığı ancak budur, o da başımıza yıkıldı’
Ağır hasarlı olan evinin önünde bekleyen bir kadın, evden eşya çıkaramadığını anlattı: “Evlerimiz yıkılıyor, gidecek yerimiz de yok. İçeride eşyalarımız var, gözetim altında çıkarılacak dediler ama çıkarılmadı. Üstümüzdeki kıyafetle kaldık. ‘Bu insanlara ne olacak?’ demiyorlar. Çadıra gittik, 500 kişilik sıra vardı. Hiçbir şekilde bir yere sığınamıyoruz. Akrabalara kalıyoruz ama nereye kadar? Bir yaşlı annem ve babam var, nereye götüreceğim onları? 3 yıldır bu evde kalıyoruz, daha borcunu kapatmamıştık. Bir emekli memurun kazandığı ancak budur, o da başımız yıkıldı. Bu cinayettir, bu normal bir depremde yıkılacak bir şey değil. Müteahhitlere rüşvetle izin verilmeseydi bu daireler bu şekilde yıkılmazdı.”
‘Evin borcu hâlâ bitmemişti’
Ağır hasar gören ve bariyerle çevrilen apartman önünde evini gözleyen Rahime Şahin, eşyaların bir kısmını çıkarabilmiş ancak bir kısmı halen içeride. Evi yeni aldıklarını ve halen borcunu ödediklerini ifade eden Şahin şunları söyledi: “Önceki akşam eşyaların bir kısmını çıkardık, soğuktan öldük. Koyacak yerimiz yoktu. Bir bodruma koyduk. Biz de sokakta kalmışız. Oraya gidiyoruz, buraya gidiyoruz olmuyor. Bize bir çare bulmaları lazım, ne yapalım? Bir çaremiz yok. 10 bin lira ile olacak bir şey değil. Bize ev bulmaları lazım.”
‘Nereyi aradıysak çadır vermediler’
Bağlar’da eski Cezaevinin önünde kendi imkanları ile yaptığı ve 15 kişinin kaldığı çadırda kalan Hüseyin Çevik’in de evi ağır hasarlı.
“Çadır istemeye gittik, kimse vermedi” diyen Çevik, “Nereyi aradıysak çadır vermediler, herkes ‘tamam yardımcı oluruz’ diyor ama sonra ne arayan ver ne soran. Şuana kadar hiçbir destek görmedik. Direkhaneden tahta aldık, başka yerden de bu brandayı aldık ve bunu yaptık. 3 aile kalıyoruz. Sabaha karşı buz gibi oluyor, donuyoruz. Eve giriş yasaklandı, eşyalarımızı bile çıkaramadık” dedi.
‘Bir daire kirasına 16 bin fiyat veren var’
Ağır hasar gören apartmanın önünde eşyalarını çıkarmayı bekleyen Ebu Yusuf Kaya, artırılan kira ve nakliye ücretlerine tepkili. Sorduğu bir ev için 16 bin lira para istendiğini ifade eden Kaya şunları söyledi: “Eşyaların her parçasını bir akrabamızın evine koymuşuz. Nakliye 2 bin lirayken şuan 6 bin, kamyon tutmak 3 binken şuanda 10 bin lira. Daire kiraları da çok yükseldi. Bana daire kirasına 16 bin fiyat veren var. Şuan bizim kalacak yerimiz de yok ev tutacak imkanımız da yok. o yüzden akrabalarımızda kalıyoruz. Çok hızlı bir şekilde TOKİ ev yapmalı. En azından bu insanların başını koyabileceği bir yer olsun. Bu çadırla, konteynırla olacak bir şey değil.”
‘Nakliye fiyatı 1.5’tan 6 bin liraya çıkarıldı’
Mehmet Ali Nazlı da arttırılan kira ve nakliye ücretlerine tepki göstererek “Şuan 2-3 binlik dairenin fiyatı olmuş 8-9 bin. Bunlar öyle lüks de değil. Benim durumum da yok. babam emekli, yani bize yardım etsinler. Nakliye fiyatları da 1.5’tan 6 bin lira oldu” dedi.