NATO Genel Sekreteri ile görüşen Çavuşoğlu: Bazı bölgesel konuları da değerlendirdik

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile Ankara'da ortak basın toplantısı düzenledi.

Çavuşoğlu, Stoltenberg'in NATO'nun yapabilecekleri konusunda en başından beri aktif bir tutum sergilediğini, mesajlar attığını ve ilave neler yapabileceklerini sorduğunu dile getirdi.

Çavuşoğlu, bu süreçte gösterdikleri dayanışma ve verdikleri destek için Stoltenberg'e teşekkür etti.

Merkez üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan ve toplamda 11 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin yaralarının sarılması çalışmalarına diğer NATO müttefiklerinin de destek verdiğini ve arama kurtarma ekipleri gönderdiğini anlatan Çavuşoğlu, "Sahadaki arama kurtarma personelinin 3 bin 500'den fazlası müttefiklerimizden geldi. Acil insani ihtiyaçları karşılamak üzere ayni ve nakdi yardımlarda bulundular. NATO makamları ilk andan itibaren taleplerimiz doğrultusunda hızla harekete geçti" dedi.

Bakan Çavuşoğlu, NATO Avrupa-Atlantik Afet Mukabele Eşgüdüm Merkezinin (EADRCC) bu yardımları başından beri koordine ettiğini belirterek "NATO Konseyi, ittifakın envanterinde bulunan kış koşullarına uygun konteyner ve çadırların ülkemize gönderilmesini kararlaştırdı. 3 bine yakın kişiye barınma imkanı sağlayacak bu proje ilk etapta 6 ay hizmet verecek, ihtiyaç olursa daha da uzatılabilecek. Bunların İskenderun ve Hatay'da hizmete geçirilmesi öngörülüyor. Bu barınma imkanlarının süratle ulaştırılması, kurulmaları ve de işletilmesi için birlikte çalışıyoruz. Sahada arkadaşlarımız NATO ekipleriyle ön çalışmaları da sürdürüyorlar" diye konuştu.

Bunun için dün NATO müttefiklerinden stratejik hava nakliye imkanlarını acilen devreye sokmalarını istediklerini vurgulayan Çavuşoğlu, Stoltenberg'in müttefiklerden NATO envanterinden 40 konteynerlik bir paketin ve Pakistan'daki 20 bin kışlık çadırın süratle nakledilmesi için gerekli nakliye uçaklarının sağlanmasını talep ettiğini aktardı.

Bakan Çavuşoğlu, "Pakistan'dan çok sayıda çadır temin ediyoruz. Siparişlerimizi de verdik. Bu çadırların da hızlı bir şekilde ülkeye gelmesi için diğer imkanlarımızı da seferber etmiş durumdayız. Bazı dost ülkelerden de hava kargo uçakları ülkemize geldiler" ifadelerini kullandı.

Çavuşoğlu, Stoltenberg'in bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile de görüşeceğini ve ardından deprem bölgesine gideceğini dile getirerek orada Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar tarafından karşılanacağını ve NATO'nun sağlayacağı barınma merkezlerinin hazırlıklarını yerinde göreceklerini söyledi.

Öte yandan bugün Stoltenberg ile bazı bölgesel konuları da değerlendirdiklerine işaret eden Çavuşoğlu, Ukrayna, Tahıl Anlaşması'nın uzatılması ve Zaporojye Nükleer Santrali'ndeki son durum gibi konuları ele aldıklarını kaydetti.

Çavuşoğlu, ayrıca İsveç ve Finlandiya'nın üyelik süreciyle ilgili beklentileri ve Madrid'de imzalanan Üçlü Muhtıra'nın yükümlülüklerinin yerine getirilmesi konusunu da vurguladıklarını belirterek İsveç'teki son zamanlardaki provokasyonların 'hiç faydalı olmadığının' altını çizdi.

Türkiye olarak her zaman NATO'nun güçlenmesinden yana olduklarını vurgulayan Çavuşoğlu, NATO'nun daha da güçlü hale gelmesi için Türkiye olarak NATO faaliyetlerine gerekli desteği vermeye devam edeceklerini belirtti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Finlandiya'yla ilgili farklı bir mesaj verebiliriz" açıklamasının ardından bunu ilgili ülkelerle ve NATO ile de görüştüklerini bildiren Çavuşoğlu, "Yani bunun anlamı şudur; Finlandiya'nın NATO üyelik sürecini İsveç'ten ayrı bir şekilde değerlendirebiliriz" dedi.

Çavuşoğlu, bu konunun Cumhurbaşkanı Erdoğan ile NATO Genel Sekreteri Stoltenberg görüşmesinde de gündeme geleceğine dikkati çekerek "Bu iki ülkenin üyeliğiyle ilgili Türkiye'nin başından beri sergilediği tutum gayet açık, nettir. Arkasında da hiçbir gizli gündem yoktur. Türkiye'nin endişelerinin karşılanması gerekiyor. Sadece sözde değil, uygulamada da" diye konuştu.

Öte yandan Stoltenberg'in açık sözlü olduğunu ve NATO'nun birliği, beraberliği ve güçlenmesi için fedakarca çalıştığını anlatan Çavuşoğlu, Madrid'de Üçlü Muhtıra'yı imzalarken de beraber olduklarını hatırlattı.

Çavuşoğlu, İsveç ve Finlandiya'nın attığı olumlu adımları pozitif karşıladıklarını belirterek şunları kaydetti: "Fakat özellikle İsveç'in bu Mutabakat Zaptı'nın ya da buradan kaynaklanan yükümlülüklerini tamamen yerine getirdi demek gerçekçi bir yaklaşım olmaz. Şu anda henüz daha istediğimiz somut adımları görmedik. Burada kanunları daha da katılaştırmak için adımlar attılar, anayasa değişikliği yaptılar. Fakat bu değişikliği niçin yaptılar? Özellikle de Ahitname'de olduğu gibi terörizmin finansmanı, insan devşirme, terör propagandalarını önlemek için yaptılar. Şimdi kanun değişti ama aynı faaliyetler, PKK/YPG’nin faaliyetleri devam ediyor. İnsan devşirme, terörizmin finansmanı ve PKK’nın paçavraları, bölücü başının posterleriyle hepsi devam ediyor."

İsveç'in bu yasaları sözlerini tutmak ve bu faaliyetleri önlemek için çıkardığını dile getiren Çavuşoğlu, "Bu yasaların gereğini yerine getirmek zorundalar. Nasıl DEAŞ'ın bu tür propagandasına izin vermiyorlarsa, PKK'nın propagandalarına da izin vermemesi gerekiyor" dedi.

Çavuşoğlu, öte yandan nefret suçu olan Kur'an-ı Kerim'in yakılmasının, "sadece bu iki ülkenin NATO üyeliği bağlamında değerlendirmenin yanlış" olacağını belirterek şöyle devam etti: "Bunları yapanların, bu iki ülkenin, özellikle İsveç'in üyeliğini engellemek için yaptıklarını da biz biliyoruz, PKK'nın da bu akıldan yoksun insanların da yaptıklarını. Fakat bu bir nefret suçudur, insanlık suçudur, ırkçılıktır. Irkçılık ve nefret suçu da uluslararası hukuka aykırıdır, insan haklarına aykırıdır. Bu bir suçtur. Bana göre suç, ona göre suç değildir. Antisemitizm de insanlık suçudur, Hristiyan düşmanlığı da insanlık suçudur, İslam düşmanlığı da insanlık suçudur ve nefret suçudur. Bunları her ülkenin yorumuna göre değil de uluslararası normlara göre adım atmamız ve bunları önlememiz gerekiyor."

Öte yandan Finlandiya ile ilgili ciddi bir sorunlarının olmadığını da söyleyen Çavuşoğlu, İsveç'in bu konularda somut adımlar atması gerektiğine işaret etti.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın Türkiye'ye 19-20 Şubat'ta yapacağı ziyaretin, kendisinin 18 Ocak'ta Washington'a yaptığı ziyarette planlandığını anlatan Çavuşoğlu, "Kendisi, Münih Güvenlik Konferansı öncesi ya da sonrası gelmek istediğini söylemişti. Daha sonra arkadaşlarımız bunun üzerinde çalıştılar. Hatta bir ara bugün ve yarın burada olması planlanıyordu. Daha sonra Münih'ten sonra geleceklerini söylediler" dedi.

Blinken'ın pazar günü Münih'ten deprem bölgesine geçeceğini, pazartesi günü de Ankara'ya intikal ederek, sabah kendisiyle görüşeceğini ifade eden Çavuşoğlu, şunları kaydetti: "Elbette depremle ilgili verdikleri destek için kendilerine teşekkür edeceğiz. Sık sık ilave yapabileceğimiz bir şey var mı diye de sordular. İki defa beni aradı depremden sonra Blinken, teşekkür ediyorum ama sürekli gerek Ankara'dan gerekse Washington'dan misyonlarımız ve bakanlarımız aracılığıyla bizlere ilave yapacakları bir şey olup olmadığını sordular, katkı da veriyorlar. Teşekkür ediyoruz."

Türkiye ile ABD arasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Joe Biden'ın Roma'da mutabık kaldığı stratejik mekanizma olduğuna da dikkati çeken Çavuşoğlu, "Bunları görüşeceğiz, ikili ilişkilerimizi de görüşeceğiz. Mutlaka İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyelikleri de gündeme gelecektir. NATO ile ilgili yani müttefikler arasında dayanışmanın arttırılması, ikili ve bölgesel konular, Ukrayna'daki savaş mutlaka gündeme gelecektir ama gündemle ilgili üzerinde mutabık kaldıktan sonra arkadaşlarımız çalışıyor ve de görüşmemizden sonra yaptığımız basın toplantısında sizlere ilave bilgiyi aktaracağız" dedi.

Stoltenberg, Türkiye’deki ilk acil durum faaliyetlerini gerçekleştiren kişilerin cesaretlerini de alkışladığını dile getirerek "NATO bu anlamda Türkiye ile dayanışma içinde bulunduğunu göstermek için burada bulunuyor. Bu hafta Bakanlar Komitesi toplantımızda bir saygı duruşunda bulunduk. İhtiyacınız olduğu anda NATO Türkiye ile birlikte bulunmaktadır" mesajını verdi.

Depremin ertesi günü NATO Acil Durum Koordinasyon Merkezi'nin bütün NATO müttefiklerine Türkiye'nin bu konudaki taleplerini ilettiğini hatırlatan Stoltenberg, bu aşamadan itibaren binlerce yardım ve acil arama kurtarma ekibinin farklı ülkelerce Türkiye'ye gönderildiğini ifade etti.

Stoltenberg, Türkiye'ye gelen arama kurtarma ekipleri içerisinde itfaiyeciler, tıbbi uzmanların da bulunduğuna işaret ederek şunları kaydetti: "NATO müttefikleri desteklerini vermeye devam ediyor. Hollanda'dan, Norveç'ten, Birleşik Krallık'tan ve ABD'den sağlanan askeri uçaklar gece gündüz buradaki alana uluslararası yardımları iletmek için çalışıyor. Tabii ki tıbbi anlamda arama çalışmalarına oradan aktarılması gereken yaralılara yardımcı oluyorlar. Yine Arnavutluk, Kanada, Almanya birçok farklı finansal ve farklı yardım yöntemlerini kullanarak destek vermeye devam ediyor. Tabii ki NATO'nun bütün ülkelerinde vatandaşlarımız milyonlarca avroyu Türkiye'ye aktarmak için bağış kampanyaları düzenliyor. Bütün bunlar dayanışmamızın bir sembolü."

Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Finlandiya ve İsveç'in gösterdiği dayanışmanın çok önemli olduğunu belirten Stoltenberg, İsveç'in martta uluslararası bir bağışçılar konferansı düzenleyeceğini söyledi.

Stoltenberg, bu konferansta odaklanılacak noktanın bölgenin yeniden yapılandırılması ve desteklenmesi olduğunu vurguladı. Bu bağlamda NATO'nun da yerinden edilmiş binlerce kişiyi ağırlamak için konaklama ve barınma imkânı sağlamaya çalıştığını aktaran Stoltenberg, binlerce çadırın Türkiye'ye aktarılması için stratejik nakliye kapasitesini de aktive ettiklerini dile getirdi.

Bütün bunların hayatların kurtarılmasına yardımcı olacağına işaret eden Stoltenberg, NATO'nun Türk yetkili mercileriyle sahada çalışan bir ekibi olduğunu ve bu iki ekibin omuz omuza çalışmaya devam ettiğini vurguladı.

Stoltenberg, günün ilerleyen saatlerinde bu çalışmalara destek veren bazı kişileri alanda ziyaret edeceğini bildirerek onlara gösterdikleri profesyonellik ve adanmışlıkları için teşekkür etmek istediğinin altını çizdi.

Çavuşoğlu'na kendisini ağırladığı için teşekkür eden Stoltenberg, "Zaman, müttefiklerin yan yana durma zamanı, müttefiklerin Türkiye'yi güçlü bir şekilde dayanışmayla destekleme zamanı" dedi.

Stoltenberg, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliği hakkındaki soru üzerine, kendi pozisyonunun iki ülkenin de başvurusunun onaylanma zamanının geldiği şeklinde olduğunu söyledi.

Her iki ülkenin de Madrid Zirvesi'nde imzalanan Üçlü Muhtıra'dan bu yana son derece önemli adımlar attığına dikkati çeken Stoltenberg, şöyle devam etti: "Silah ihracatıyla ilgili kısıtlamaları kaldırdılar. Terörizmle ilgili işbirliği konusunda daha fazla adım attılar. Bu konudaki taahhütlerini gösterdiler. İsveç, aynı zamanda anayasasını değiştiriyor ve Türkiye'yle ilgili yaptığı çalışmalarda bir daimi mekanizmayı kurup Türkiye'yle terörizmle mücadele konusunda bu daimi mekanizmanın çalışacağını ifade ediyor."

Stoltenberg, bu anlamda hem İsveç'in hem Finlandiya'nın başvurusuyla ilgili onaylama zamanının geldiğini düşündüğünü vurguladı.

Türkiye'nin de son derece meşru güvenlik endişeleri olduğunu bildiğine işaret eden Stoltenberg, hiçbir müttefikin de bu ihtiyaçları göz ardı ettiğini düşünmediğini belirtti.

Stoltenberg, bu nedenle 3'lü mutabakat zaptının önemli bir boyutunun terörizmle ilgili olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı: "Bu anlamda NATO için terörizmle mücadele en önemli konulardan bir tanesi. Bir taraftan Vilnius Zirvesi'ne hazırlanıyoruz. Bununla ilgili NATO gündeminde terörizm, önemli maddelerden birini oluşturacak. Aynı zamanda ittifakın içerisine İsveç ve Finlandiya'nın da dahil olması durumunda uluslararası terörizmle mücadele etme kapasitemizin artacağına inanıyorum."

İsveç ve Finlandiya'nın üyelik başvurusunun birlikte mi yoksa ayrı ayrı mı onaylanması konusunda da Stoltenberg, her ikisinin de şu aşamada onaylanabileceğini düşündüğünü dile getirdi.

Stoltenberg, iki ülkenin üyelik başvurusunda temel konunun birlikte onaylanıp onaylanmamaları değil mümkün olduğunca kısa sürede İsveç ve Finlandiya'nın üye olması olduğunu belirtti.

İsveç'te Kur'an-ı Kerim'in yakılmasına ilişkin Stoltenberg, bu olayın Türkiye'de çok büyük ve güçlü reaksiyonlar ortaya çıkardığını ve bu acıyı anlayıp paylaştığını ifade etti.

Stoltenberg, "Bir kutsal kitabın yakılmasının utanç verici bir fiil olduğunu düşünüyorum. Bu çerçevede Türkiye ve dünyadaki Müslümanların duygularını anlıyorum. Bu nedenle de çok güçlü bir biçimde, şiddetle bu fiili kınadım" diye konuştu.

İsveç'in buna benzer fiilleri engellemesinin de önemli olduğunu belirten Stoltenberg, İsveç hükümeti ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson'ın da bu fiilleri net biçimde kınamasının olumlu olduğunu söyledi.

Stoltenberg, utanç verici, gayriahlaki ve provokatif olabilen bütün fiillerin gayrihukuki olmadığını belirterek şöyle devam etti: "Ancak net biçimde burada konum ortaya koymak, İsveç hükümetinin de gördüğümüz şekilde atmış olduğu adımların pozisyonunu netleştirdiğine inanıyorum. Bu nedenle İsveç ve Finlandiya'nın politikalarının, Türkiye'nin endişelerini anlayan ve aynı zamanda bunları tanıyan adımlar olduğunu düşünüyorum. Bu açıdan da bu iki ülkenin adaylık başvurusunun onaylanmasının zamanının geldiğini düşünüyorum."

İsveç ve Finlandiya'nın adaylık başvurusunun Türkiye'nin kararı olacağını vurgulayan Stoltenberg, "Türk hükümeti ve parlamentosu, bu onay konusuna karar verecektir. Bu, kendi içerisinde Türkiye'nin kararıdır çünkü bu aşamada Türkiye, bu katılım belgelerinin onaylanıp onaylanmayacağına kendisi karar verecektir" dedi.