G7 ve AB’nin Rus petrolüne tavan fiyatı sınırlaması 5 Aralık’ta yürürlüğe girerken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de bu uygulamaya cevaben özel tedbirlerle ilgili kararını içeren yasayı imzaladı. Buna göre, Rus petrolüne tavan fiyat uygulamasına katılanlara petrol ve petrol ürünü satışı 1 Şubat 2023 tarihinden itibaren yasaklandı. Uygulamanın en az 1 Temmuz 2024’e kadar sürmesi beklenirken, petrol ürünleri için de benzer önlemlerin 5 Şubat'ta yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
Konuyla ilgili açıklamada bulunan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, AB'nin Rus petrol ürünlerine uyguladığı ambargonun dünya pazarlarında daha fazla dengesizliğe yol açacağı uyarısında bulundu. Ambargoya göre Avrupa Birliği, G7 ülkeleri ve Avustralya, deniz yoluyla taşınan Rus petrolüne yasak koymuş, buna ek olarak da petrolün varil başına fiyatına 60 ABD Dolar tutarında bir üst sınır getirmişti.
Peki, ABD’li uzmanların bile “Batı'nın Rus ham petrolüne yönelik yaptırımları tamamen başarısız oldu, yeni fiyat limitinin etkisi de önemsiz olacak” şeklinde değerlendirdiği enerji ambargosuna karşı Moskova’nın aldığı önlemler, piyasayı ve Batılı ülkeleri nasıl etkileyecek? Konuyu Sputnik’e değerlendiren Enerji Uzmanı Volkan Aslanoğlu, Suudi Arabistan başta olmak üzere Körfez ülkelerinin öneminin artacağı görüşünde.
‘Salman ile görüşülmesinin akabinde böyle bir karar alınması Rusya’nın elinin güçlü olduğunu gösteriyor’
Rusya’nın bu kararı alabilmesini sağlayan üç temel unsur olduğuna dikkat çeken Aslanoğlu, “Birincisi OPEC’in zamanda OPEC+’a dönüşerek Rusya’nın bu kuruluş içinde etkin rol alması. Geçtiğimiz günlerde Muhammed Bin Salman ile görüşülmesinin akabinde böyle bir karar alınması Rusya’nın elinin güçlü olduğunu gösteriyor. İkinci olarak da, kelebek etkisi yaratan bir durum var. Çünkü ABD’de resesyon beklentisi vardı. Resesyonun olması ya da olmaması direkt global ekonomiyi, dolayısıyla da hem fiyatlamayı hem beklentileri hem geleceği hem de sanayiyi etkiliyor. Dolayısıyla da Batı’da enerji fiyatlarını direkt etkileyen bir şey. Resesyon beklentilerinin de rafa kalkması ile beraber muhtemelen petrol ihtiyacı yine benzer şekillerde olacak. Burada da Rusya’nın kendisine pazar bulmakta zorlanmayacağı ve pazar bulduğu senaryoda da aslında çok farklı bir indirim yapmak zorunda kalmayacağı ortaya çıktı.” dedi ve ekledi:
‘Rusya, dost olarak görmediği ülkelere paranın bile satın alamayacağı bir şekilde zarar veriyor’
“Üçüncü olarak da; petrol-doğalgaz gibi kritik enerji kaynaklarında her zaman müşteri bulabiliyorsunuz. Yeri geliyor bazen indirim yapıp ucuza vermek gerekebiliyor ancak bir şekilde Çin, Hindistan veya başka alternatif ülkeler Rusya’dan petrol almaya devam edecekler. Burada da Rusya ‘dost’ olarak görmediği ülkelere enerji sağlasa belki daha fazla kar elde ediyor olacak ama şu anda mesela, Avrupa’nın enerji krizinden dolayı düştüğü bu gülünç durum, Rusya’nın iç siyaseti bakımından Putin’in elini çok güçlendiriyor. Rusya belki de maddi bir kayıp yaşıyor olsa da, dost olarak görmediği ülkelere paranın bile satın alamayacağı bir şekilde zarar veriyor. Rusya açısından herhangi bir enerji kaynağını ucuza satmadığı bir senaryoda bambaşka bir kazanım elde etmiş oluyor. Dolayısıyla bu onlar için uygulanabilir bir hal alıyor.”
‘Suudi Arabistan başta olmak üzere Körfez ülkelerinin önemi artacak’
Putin’in imzaladığı kararnamenin enerji krizini ve piyasalarını nasıl etkileyeceği konusuna da değinen Aslanoğlu, “Öncelikle Suudi Arabistan’ın ve Körfez ülkelerinin petrol fiyatlaması ile alakalı tekrardan kıymeti artacak. Trump döneminde ABD dış siyasette acayip bir baskı oluşturabiliyordu, petrol fiyatlarını istediği şekilde yönetebiliyordu. Şu an Biden hükümetinin bu noktada zayıf kalarak Rusya’nın elini daha zor bir duruma sokamadığını söylemek mümkün. OPEC+’nın ortaya koyacağı politika ve Suudi Arabistan başta olmak üzere Körfez ülkelerinin öneminin daha da artacağı aşikar. Çünkü herkes petrol fiyatlarına gözünü dikecek. Bunun haricinde de her zaman için bir kaynağın ortadan kalkması enerji piyasalarındaki fiyatları biraz daha yukarı çeker ancak burada muhtemelen OPEC+’nın da fiyatları dengede tutmak istemesiyle beraber enerji piyasalarında biraz dengelenme söz konusu olabilir” şeklinde konuştu.
‘Avrupa, önümüzdeki kışın sakin geçmesi için dua etmeye başlayabilir’
Şu an Avrupa’nın yaşadığı enerji krizinin özelinde de konuyu değerlendiren Aslanoğlu, “Avrupa’nın yapması gereken şey, bu kışın sorunsuz atlatılması ve önümüzdeki kışın da aynı şekilde sıcak geçmesi için dua etmeleri. Çünkü şu an aktive etmeye başladıkları enerji tesislerinin kapasiteleri bir sonraki sene için yeterli olmayacak. Bunlar daha orta ve uzun vadeli planlar. Dolayısıyla aniden kömüre veya petrole dönmedikçe doğalgazın yoksunluğunu kapatma fırsatları olmayacak. O nedenle Avrupa, önümüzdeki kışın sakin geçmesi için dua etmeye başlayabilir” ifadelerini kullandı.