Almanya'nın ürettiği Leopard tankları, Danimarka, Finlandiya, Yunanistan, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, İsveç, İspanya, Çekya, Türkiye ve Macaristan gibi AB ve NATO ülkelerinin kara kuvvetlerinin bel kemiğini oluşturuyor.
Dünya çapında çeşitli ordularda hizmet veren yaklaşık 2 bin 670 Leopard 2 tankının olduğu ifade ediliyor. Yaklaşık 64 ton ağırlığındaki Leopard tankları, saatte 70 kilometre hıza ulaşabiliyor ve 120 milimetrelik yivsiz top namlusuyla 5 bin metreye kadar hedefleri vurabiliyor.
Bugüne kadar Ukrayna’ya binlerce saldırı ve savunma sistemleri veren Batılı ülkelerin son tartışma konusu da bu tanklar oldu.
Yeni yıl ile birlikte “Ukrayna için Leopard tankı tedariki” iddiaları Batı basınında yer almaya başladı.
Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda da 11 Ocak'ta, Ukrayna sınırında yer alan Rzeszow şehrinde yaptığı açıklamada, "Uluslararası bir koalisyonun parçası olarak Leopard tanklarından oluşan bir bölüğü Ukrayna'ya teslim etmeye hazırız" ifadesini kullanarak bu tartışmayı başlattı. Polonya bunu tek başına değil bir koalisyon olarak yapma konusunda girişimlere öncülük etti.
Ancak Ukrayna’ya Leopard tanklarının gönderilmesi için tankın üreticisi Almanya’dan izin alınması gerekiyor.
Tartışmaların başlaması üzerine Almanya Hükûmet Sözcü Yardımcısı Christiane Hoffmann’a bir toplantıda Polonya'nın tek taraflı bir kararla Ukrayna'ya Leopard tankı sevk etmesi durumunda ne olacağı soruldu. Hoffmann ise "Bu yasa dışı olurdu. Federal hükûmetin onayı gerekiyor. Kurallar böyle" cevabını verdi.
‘Scholz, Biden’a şart koştu’
Daha sonra ise Alman basınında dikkat çeken bir iddia yer aldı. Süddeutsche Zeitung'un haberinde, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve ABD Başkanı Joe Biden arasında gerçekleşen telefon görüşmesinde, Scholz'ün Biden'a ancak ABD'nin Abrams ana muharebe tanklarını Ukrayna'ya teslim etmesi halinde bu ülkeye Leopard tankı verebileceklerini ifade ettiği belirtildi.
Bu haber daha sonra Alman hükümeti tarafından doğrulanmasa da ABD ve Almanya arasındaki gerilim Batı basınında çeşitli boyutlarıyla yer almaya devam etti.
Ukrayna’dan Leopard çağrısı
Batılı ülkeler arasında tartışmalar sürerken Ukrayna Savunma Bakanı Aleksey Reznikov ve Dışişleri Bakanı Dmitriy Kuleba, ortak bir açıklama yayınlayarak envanterinde Leopard 2 tankları bulunan ülkelerden bunları Ukrayna'ya göndermelerini istedi.
Açıklamada, İngiltere'nin Challenger 2 tanklarından oluşan ilk filoyu Ukrayna'ya teslim etme konusundaki kararı “cesur” olarak nitelendirilirken “Ancak bu, operasyonel hedeflere ulaşmak için yeterli değil. Bu nedenle, başta Yunanistan, Danimarka, Kanada, Hollanda, Almanya, Norveç, Polonya, Portekiz, Türkiye, Finlandiya, İsveç olmak üzere envanterinde Leopard 2 tankları bulunan ülkelere sesleniyoruz" ifadelerine yer verildi.
Ramstein’de gerilim
20 Ocak’ta, Ukrayna ve Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 50'den fazla ülkenin savunma bakanı Almanya'da ABD'ye ait Ramstein hava üssünde Ukrayna gündemi ile bir araya geldi.
Toplantıya uzaktan bağlanan Ukrayna lideri Zelenskiy, Ukrayna'nın sadece hava savunma sistemlerine değil, tanklara da ihtiyacı olduğunu ifade etti.
Bu toplantıda da Almanya’nın Ukrayna’ya Leopard tankları gönderilmesine yeşil ışık yakması bekleniyordu ancak beklenen olmadı.
Almanya’nın henüz yeni göreve başlayan Savunma Bakanı Boris Pistorius 'Ukrayna'ya Leopard tankları tedariki konusunda tüm ortakların hemfikir olmadığını, bunu onaylamayanlar da olduğunu' belirtti.
Pistorius, 'Leopard hakkında bir karar açıklayamayacağını, bunun ne zaman olacağını da bilmediğini' dile getirdi. Bakan, “Almanya diğer ülkelerin Almanya gibi davranmak isterse engel oluşturmayacak. Berlin bu konuda tereddüt etmiyor, daha ziyade tüm olası sonuçları tartıyor" diye de ekledi.
Almanya’nın kararı sonrası Washington-Berlin hattında gerilim yaşandığı medyaya yansıdı.
Polonya, Almanya’dan izin isteyecek
Almanya kendi envanterindeki tankları Ukrayna’ya göndermeye yanaşmasa da diğer ülkeler için yeşil ışık yaktı.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, önceki gün Fransız LCI televizyonu muhabirinin, Polonya'nın Ukrayna'ya Leopard tankları teslim etmesi halinde ne olacağını sorusuna, "Şu anda bu soru sorulmadı ancak sorulsaydı buna engel olmazdık" dedi.
Bugün açıklama yapan Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki de ülkesinin Ukrayna'ya Leopard tankları göndermek için Almanya'dan izin isteyeceğini söyledi.
Talebin ne zaman yapılacağını açıklamayan Morawiecki, Almanya'dan izin gelmese bile Varşova kendi kararlarını alacak dedi. Başbakan ayrıca, Polonya'nın 'Leopard göndermeye hazır bir koalisyon' kurduğunu açıkladı.
Rusya ne diyor?
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Ukrayna’ya silah tedarikinin genişletilmesinin kurban sayısının artmasına ve tehlikeli bir tırmanışa yol açacağı uyarısında bulundu:
“Tüm bunları, Batı'nın aleni bir provokatif kışkırtması ve çatışmada 'el yükseltmesi' olarak değerlendiriyoruz, bu da kaçınılmaz olarak kurbanların artmasına ve tehlikeli bir tırmanışa yol açacaktır. Kiev ile onun ABD'li ve Avrupalı efendilerinin, kendi açgözlülükleri ve Rusya'ya zarar verme konusundaki karşı konulamaz arzuları için feda etmeye hazır oldukları Ukrayna halkına veya Ukrayna askerlerine acımadığı aşikar.”
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da bugün yaptığı açıklamada, Ukrayna'ya silah pompalanmasına ve bu ülkedeki silahların teknolojik düzeyinin geliştirilmesine doğrudan veya dolaylı olarak katılan tüm Avrupa ülkelerinin bunun sorumluluğunu taşıyacağını ifade etti.
‘Batı, Rusya’nın gücünü kıramadı’
21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Terörizm ve Terörizmle Mücadele Araştırmaları Merkezi Başkanı emekli Kurmay Albay Ünal Atabay da “Ukrayna sahasını sürekli silahla desteklediğiniz sürece savaşın şiddeti, bölgeye yayılma tehlikesi artar, süresi de uzar” görüşünde. Sputnik’e değerlendirmelerde bulunan Atabay, şunları söyledi:
“Bu savaşın uzaması kimin işine yarar? Savaş uzadıkça Avrupa’nın isteksizliği artar ve buna bağlı olarak ABD-Avrupa arasında bir çatlağa mı yol açar yoksa Batı’nın sahaya sürekli silah sevk etmesi Rusya’nın gücünü kırar mı? Batı’nın başlangıçta düşündüğü Rusya’nın gücünü kırma politikasının şu anda sahada karşılığı görünmüyor. Çünkü Rusya, savunma kapasitesini artırdı, silah ve mühimmat üretimine ağırlık verdi. Diğer taraftan Batılı ülkelerin de elindeki mevcut silah ve mühimmatı Ukrayna sahasına aktarmaya çalıştığını görüyoruz. Bu dengeleri değiştirecek bir mücadeledir.”
‘Tanklar müzakereyi tıkar’
Almanya ve Fransa’nın aralarında rekabet olsa da birlikte hareket ettiğini ifade eden Atabay, “Bu birliktelik biraz da ABD’den kopmak daha çok Avrupa Birliği’nin özerkliğini sağlamaya dönük bir strateji. Bu nedenle Almanya biraz ayak diretiyor olabilir. Muhtemelen Zelenskiy’nin Leopard tanklarını istemesi Washington ziyaretinde önerildi. Fransız, İngiliz tankları da var ancak Alman tanklarında ısrarcı olması Almanya’nın müstakil hareket etmek politikasını kırmayı yönelik bir adım olabilir” görüşünü paylaştı.
Tarafların müzakere masasından çok uzak olduğunu ifade eden Atabay, “Batı’nın yoğun silah sevkiyatı olası müzakereyi de güçleştiriyor. Leopard tanklarının sahaya gelmesi de müzakere sürecini daha çok tıkar” diye de ekledi.