Radyo Sputnik’te yayınlanan Meliha Okur’la Anlat Bana programına İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki Kiptaş’ın Genel Müdürü Ali Kurt konuk oldu. Ali Kurt,
Ali Kurt: ‘Bakanlığın düşük kredi faizli konut borçlanması riskli yapılar için olmalıydı’
İstanbul’da boş ya da riskli konutların acilen değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Kurt, “Nüfus işlerinin 2017’de yaptığı bir çalışmasına göre 1,8 milyon boş konut var. İstanbul Planlama Ajansı’nın çalıştığı bir veri var; oradaki rakama göre bu sayı 750 bin. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanının açıkladığı bir veri var; İstanbul’da acil dönüşmesi gereken 300 bin riskli yapı var. Yeni Evim kampanyasının öncesinden beri, bu düşük faizli konut borçlanmalarını riskli yapı sahiplerine sunalım diye dillendirdiğimiz bir durum var. Kentlerimiz daha dayanıklı hale gelir diye önerilerde bulunmuştuk. Ama şu an farklı bir süreç ilerliyor” ifadelerini kullandı.
‘Bakanlığın düşük faizli kredilerinden kimler yararlanıyor’
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının açıkladığı ‘Yeni Evim’ projesinden söz eden Ali Kurt, 2020 yılını hatırlatarak ‘Bu krediden kimler faydalanacak’ diye sordu ve şu ifadeleri kullandı:
“Hep söylüyorum, bu krediden kimler faydalanacak diye. 2020 Haziran ayında devlet, konut kredisinin yüzde 0,64’e düşürmüştü. Biz o kredilerden hiç faydalanamadığımız için unutmuyorum. Durmuş piyasa birden hareketlendi. Ben o zaman bankaların finans gücü yetiyorsa tabi ki böyle bir oranı pozitif buldum. Ama bunun iyi yönetilmesi gerektiğini düşünmüştüm çünkü bu zam olarak döner demiştim ki birçok konut stoku olan yatırımcı da bunu zam olarak piyasaya arz etti. Şimdi bu Yeni Evim projesinde de merak ediyorum, bu kredilerden kimler faydalanıyor? Hangi kurumlar, hangi şirketler. Biz kamu iştiraki bir şirket olarak bazı icraatlar yapmaya çalışıyoruz ve ben piyasayı iyi okumak zorundayım ki bu kararlardan nasıl sonuçlar çıkıyor ve ona göre stratejimi belirleyim. Şu ana kadar 16 binin üzerinde bağımsız birime ilişkin sahada 9 binin üzerinde teslim yaparak icraat gerçekleştiriyoruz. Türkiye’de sabit taksitli sosyal konut üreten tek kurumuz. Hepsinde de temel attığımız döneme ait asgari ücretin altında ödeme planı seçenekleri sunduk.”
‘1 milyonluk konuta 17 milyon ödeyeceksiniz’
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının açıkladığı ‘Yeni Evim’ projesinin, TOKİ’nin 3 ay önce açıkladığı ‘İlk Evim’ isimli sosyal konut projesinden daha avantajlı olduğunu ifade eden Ali Kurt, sözlerini şöyle sürdürdü:
‘Biliyorsunuz TOKİ, 2-3 ay önce sosyal konut kampanyası açıkladı ama ödeme planı bakımından orta gelirlilere yönelik açıklanan kampanyadan daha dezavantajlı. TOKİ’nin sosyal konut kampanyasında 1 milyon TL’ye değişken faizli bir ödeme planı var. Memur maaşı endeksine göre belli bir oranda altı ayda bir ödemede güncelleme yapılıyor. Hatta Sayın Bakan geçen gün müjde diye bir açıklama yaptı, ‘memur maaşına yüzde 30 zam yaptık. Ama konut zamlarımız 6 ayda bir 15,40 olacak’ dedi. Bileşik faiz hesabı yaptığınızda 1 milyonluk liralık konuta yaklaşık 17 milyon liranın üzerinde ödeyeceksiniz yaklaşık 15 yılda. Orta gelirli kampanyaya baktığımızda 1 milyon liralık konut için 1,9 milyon lira geri ödeme var. Peki bunun sebebi ne? TOKİ’nin finansman modelinde bankalar değil kendi finans kaynağını kendi üretmek zorunda olan bir kurum olduğu için bu şekilde bir ödeme planı yapılıyor.”
‘Asgari ücretli bir vatandaş 25 bin TL’yi nasıl ödeyecek’
Türkiye’de üretilen konutların sosyal konut olmadığını savunan Kurt, “İnşaat maliyetleri metrekarede ortalama 15 bin liralara geldi. Yani 100 metrekare konut, 1,5 milyon liraya mal ediliyor. Arsa maliyetini finans maliyetine eklediğimizde minimum 3 milyon TL oluyor. Asgari ücret 8 bin 500 TL olarak güncellendi. Asgari ücretli bir vatandaş 20-25 bin TL’ye varan taksitleri nasıl ödeyecek?” diye sordu.
Başta Emlak Konut olmak üzere ‘Yeni Evim’ Kampanyası’nda kamuya iş yapan firmaların daha çok faydalanacağını belirten Kurt, “Kampanyada şöyle bir detay var, deniyor ki: Kimlikli proje olacak, sosyal donatısı olan projelere öncelik vereceğiz. Yani sosyal donatısı olan projeleri üretenler kamu kurumlarıdır, iştirakleridir veya onlara iş yapan firmalardır. Müteahhitleri de sayabiliriz ama onların hepsi sosyal donatı yapmaz. Bu kampanyadan faydalananları açıklarlarsa biz de gerçekten orta veya alt gelirin ne kadar faydalandı biliriz, ölçeriz ve ona göre bir fiyatlama stratejisi belirleriz diye düşünüyordum.”