AKŞAM POSTASI

Doç. Gündoğdu: BM plastik üretimine sınır getirmeyi tartışırken Türkiye sürekli üretimi artırıyor

Radyo Sputnik’te Atilla Güner’le Akşam Postası'nın konuğu olan Doç. Sedat Gündoğdu "Birleşmiş Milletler bir yandan plastik üretiminin yasal olarak sınırlandırılmasını içerecek bir anlaşmayı tartışırken biz de plastik hammaddesi kurma konusunda ilerliyoruz" açıklamasında bulundu.
Sitede oku
‘Plastik: Mucize mi, Felaket mi?’ kitabının yazarı Mikroplastik Araştırma Grubu’ndan Doç. Dr. Sedat Gündoğdu Radyo Sputnik’te Atilla Güner’le Akşam Postasına konuk oldu. Gündoğdu, Türkiye’de plastik üretiminin ileride sorun yaratacağın ileri sürdü.
Gündoğdu’nun açıklamalarından satırbaşları şöyle:

‘’Tek kullanımlık plastiklerin yasaklanmasına dair Avrupa’da uzun süredir bir tartışma söz konusu. En son İngiltere’nin bu konuda bir girişimi oldu fakat o biraz daha sınırlı. Avrupa’da kullanımı değil ama üretimi yasaklanmıştı. Türkiye’de tek kullanımlık plastikler yasaklanacak deniliyor ama ne zaman yasaklanacağı, nasıl yasaklanacağı ya da kriterlerinin ne olacağı konusu net değil. Türkiye, Avrupa’nın en çok plastik üreten ülkesi olma konumunda hızla ilerliyor diye bir endüstri raporu vardı. Plastik poşet şu an 25 kuruş ve zam yapmadık diye övünüyorduk ama zam yapılmaması plastik poşetin paralı olması uygulamasının etkinliğini ortadan kaldırıyor. Enflasyonla beraber her şeyin fiyatı arttı ve 25 kuruşun maddi olarak artık bir karşılığı yok. Dolayısıyla poşete 25 kuruş vermek vatandaşlarda caydırıcı bir etki yapma özelliğini kaybetti. Poşet tüketiminin artık eskisinden çok daha hızlı artabileceğini ve uygulamanın da bir anlam ifade etmeyeceğini ortaya koyuyor. Tek kullanımlık plastik konusundaki tek uygulamamız poşetin 25 kuruş olması. Önümüzdeki 20 yıl içerisinde böyle bir girişim olacağına dair bazı açıklamalar okuyorduk ama çok uzun bir süreden bahsediyoruz. Depozito iade sistemiyle ilgili bir girişim vardı ama ertelene ertelene bu yılın sonuna kadar uygulanamayacağını görebiliyoruz. Türkiye, plastik konusunda daha çok plastik üretimini arttırma eğiliminde. Akdeniz kıyısında 4’e yakın plastik hammadde üretim fabrikası kurulması planlanıyor. Birleşmiş Milletler bir yandan plastik üretiminin yasal olarak sınırlandırılmasını içerecek bir anlaşmayı tartışırken biz de plastik hammaddesi kurma konusunda ilerliyoruz.

'Vatandaşlarda çevre sorunlarıyla ilgili bir eğilim var'

Bu yıl atık olarak aldığımız miktar geçtiğimiz yıllara göre ciddi bir düşüş gösterdi. 2021 yılına Avrupa’nın ülke dışına gönderdiği plastik atık ve çöplerin yüzde 34’ünü Türkiye aldı. Bu çok önemli bir miktar. Denetimlerin sıklaşması, elektrik masrafı ve bazı işletmelerin plastik ve karışık olanlarının dönüştürülemez olanları gönderen kuruluşların soruşturmaya tabii tutulması gibi birçok neden miktarı bu yıl biraz da olsa azalttı. Birçok anlamda plastikle ilgili problemler yaşıyoruz. Yaşadığımız problemlerin en önemlisi tek kullanımlık plastiklerdeki üretim stratejisinin önümüzdeki 10 yıl içerisinde bir değişiklik göstermeyecek olması ya da buna dair bir emarenin olmaması. Plastik konusunda vatandaşlar tek kullanımlık plastiklerin faydalı olmadığı konusunda ortak bir kanıya sahipler. Toplum aslında plastikle ilgili düzenlemelere çok çabuk adapte oluyor. Plastik poşet ilk paralı olduğunda çok hızlı bir adaptasyon süreci olmuştu. İnsanlar bir anda alıştılar ama şimdi bu adaptasyon olmuşken birkaç yıl sonra tümden yasaklanması konuşulurken tekrar başa döndük.

'Vatandaşlarda çevre sorunlarıyla ilgili bir eğilim var'

Bütün siyasi partiler parti programlarına çevreyle ilgili çeşitli argümanlar koyuyorlar. Bu çok önemli bir gelişme çünkü bu zamana kadar birçok seçim gördük geçirdik ama hiçbirinde partilerin çevreye dair raporlar hazırladıklarını görmemiştik. Vatandaşlarda da çevre sorunlarıyla ilgili bir eğilim var. hava kirliği çevre sorunları algı araştırmalarında toplumun önemli bir kesiminin çevre sorununu ciddi bir problem olarak görüyor. Kış aylarında ülkenin birçok kentinde hava kirliliği var ve bu kirlilik vatandaşların nefes almasını zorlaştıracak seviyede. Vatandaşlar doğrudan yaşadıkları bir sorunla karşılaşınca çevre meselelerine dair vatandaşlar talepte bulunuyor.’’
Yorum yaz