Meclis'te bulunan siyasi parti grupları, başta cinsel istismar olmak üzere çocuklara yönelik her türlü istismarın önlenmesi ve alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu kurulması için önerge verdi.
Meclis’in 2023 yılındaki ilk oturumunda, 6 yaşındaki çocuğun zorla evlendirilmesi olayı sonrasında gündeme gelen çocuklara yönelik istismarın araştırılması için tüm partilerin verdiği önergeleri görüşülecek. Önergelerin kabul edilmesi durumunda yeniden komisyon toplanacak. Komisyon 3 aylık süreçte çocuklara yönelik istismarın önlenmesi için alınacak önlemler konuşulacak.
Meclisin 26’ncı döneminde de başta cinsel istismar olmak üzere çocuklara yönelik her türlü istismar olaylarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis’te araştırma komisyonu kurulmuştu. 2016 yılının Nisan ayında kurulan komisyon 3 ay boyunca çalıştı.
Komisyon üyeleri, akademisyenler, çocuklarla ilgili çalışma yapan kolluk kuvvetlerinin yöneticileri, baroların temsilcileri, sivil toplum örgütü temsilcilerini dinledi. 2016’da kurulan komisyon çalışmaları sonucunda 480 sayfalık bir rapor hazırlayarak istismar olayının engellenmesi için 88 maddelik önerileri sıraladı.
İhtisas komisyonu yerine alt komisyon
Komisyon raporunda “TBMM bünyesinde Çocuk Haklarıyla ilgili daimi bir ihtisas komisyonu kurulması” önerisi yer aldı. Aradan geçen süreçte çocuklar için bir ihtisas komisyonu kurulmadı. Onun yerine 2019 yılında İnsan Hakları İnceme Komisyonu altında çocuk haklarına ilişkin bir alt komisyon oluşturuldu.
2016 yılında cezalar arttı
2016 yılında komisyonun raporunda çocuğa yönelik suçun cezasının artırılması önerildi. Rapor sonrası meclise gelen düzenlemede TCK 103. maddede değişiklik yaparak “Çocuğu cinsel yönden istismar eden kişi, 8 yıldan on beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Sarkıntılık suretiyle, yani cinsel istismarın sarkıntılık düzeyinde kalması halinde 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur” ifadesi düzenlendi. Bu düzenleme sonrasında yaşanan istismar olayları sonrasında cezaları arttırılmasına yönelik talepler yeniden gündeme geldi.
Yurtların MEB’e bağlanması önerilmişti
Komisyonun 88 maddelik önerileri içeresinde yer alan “Her ne ad altında olursa olsun öğrencilere yönelik yurt, misafirhane, konukevi, pansiyon ve benzeri barınma hizmeti veren yerlerin işyeri açma ve çalışma ruhsatı Milli Eğitim Bakanlığı tarafında verilmeli” önerisi aradan geçen süreçte hayata geçirilmedi.
Çocuk İzleme Merkezi tüm illere yaygınlaştırılamadı
Raporda “Cinsel istismar mağduru, çocuğun tekrar örselenmesini engelleyecek biçimde, ilgili kurumlarla koordinasyon içinde çalışan, bütün adli, sosyal ve tıbbi işlemlerin tek elden yapılmasına olanak sağlayan merkezlerin tüm illere yaygınlaştırılması” önerisi de yer aldı. Aradan geçen sürede Sağlık Bakanlığı’na bağlı olarak 59 ilde Çocuk İzleme Merkezi kuruldu.
Erken yaşta evliklerin önlenmesi için eylem planı
Çocuklara yönelik istismarın önlenmesine ilişkin Meclis Araştırma Komisyonu 2016 yılındaki raporunda “Erken yaşta evliliklerin önlenmesine ilişkin toplumun, kamu ve sivil toplum kuruluşlarının duyarlılığını artırmaya yönelik çalışmalar yapılmalı” önerisi de yer aldı. Bu öneri kapsamında Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı erken yaşta evliliğin yüksek olduğu 22 il için eylem planı hazırladı.