Rusya’nın eski Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov’un hayatını kaybetmesinin 6’ncı yılında Andrey Karlov Vakfı Başkanı Marina Karlova, Sputnik’e verdiği demeçte Andrey Karlov kişiliğinin Rus-Türk ilişkilerinin gelişmesinde oynadığı rolü ve Rus diplomatının aile içinde nasıl biri olduğunu anlattı.
Tüm meslektaşlarının söylediklerine göre Andrey Gennadiyeviç parlak bir diplomattı. Peki evde nasıl biriydi? Nasıl bir karaktere sahipti? Birlikte yaşamınızın en renkli bölümlerinden birini bizimle paylaşır mısınız?
Andrey evinde normal bir kişiydi. Evdeki rahatlığı, hafta sonları geleneksel aile yemeklerini, bağ evine ortak gezileri severdi. Ailesinin hayatında önemli bir yeri vardı. Oğlunu yetiştirmeye çok zaman ayırmaya çalışırdı, onunla ‘hayat hakkında’ konuşmayı severdi, gelecekteki mesleğine karar vermesine yardımcı oldu.
İyi bir aşçıydı ve hafta sonları mutfakta yeni yemekler icat ederek çok zaman geçiriyorduk.
Sonbaharda birlikte ‘kışlık’, yani lahana, salatalık turşusu yapardık.
Evde her zaman köpekler, kediler vardı ama o özellikle akvaryum balıklarını severdi.
Filateli konusunda oldukça bilgiliydi, uzun yıllar boyunca pul biriktiriyordu ve arkasında büyük bir koleksiyon bıraktı.
Andrey profesyonel bir diplomattı, görevini ve aileyi ayrı tutardı. Bu nedenle benimle hiç iş konuşmadı. Yanında olduğum için çok şey görüyordum ve anlıyordum, ancak sadece bana sorduğu zaman fikrimi açıklıyordum.
Andrey Karlov 19 Aralık’ta saat 19.00’da öldürüldü. Tam da 19 Aralık'ta size bir şişe Veuve Clicquot hediye edildiği söyleniyor. Bu tür semboller ve tesadüfler hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bir süredir çeşitli işaretlere ve tesadüflere dikkat etmeye başladım. Görünüşe göre ‘yukarıdan’ bir takım sinyaller ve uyarılar alıyoruz. Bilmiyorum, bunu açıklamak imkansız. Fakat gerçekten de o gün önümüzdeki yeni yıl vesilesiyle bana bir şişe Veuve Clicquot şampanya hediye edildi, bu hediyeyi yapanlar, büyükelçilik binasının tadilatını tamamlayıp memleketlerine dönmekte olan inşaatçılardı. Bu şişe hala evimde duruyor, hiç açmadım.
Pek çok uzman Andrey Karlov'un Rusya-Türkiye ilişkilerini kötüleştirmek için öldürüldüğüne inanıyor. Sizce Andrey Karlov kişilik olarak Rus-Türk temaslarının gelişmesinde nasıl bir rol oynadı?
Son görevinde Andrey zor bir dönem geçirdi. Onun için o dönemin zor olduğunu düşünüyorum. Türkiye onun için yeni bir ülkeydi, Rus-Türk ilişkilerinin tüm inceliklerini derinden anlamaya çalışıyordu, deneyimli elçilik diplomatlarının, Türkologların görüşlerine kulak veriyordu. Suriye'de uçağın düşürülmesinin ve pilotumuzun hayatını kaybetmesinin ardından ülkelerimiz arasındaki ilişkiler gerildi ve her iki taraf, bu durumdan alnının akıyla çıkabilmek için önemli çabalar sarf etti. Andrey bu sürece katkıda bulunan birçok kişiden biriydi. Türk ortaklarına saygı duymasına rağmen bakanlığımızın tutumunu, Rusya'nın çıkarlarını kararlılıkla savunuyordu. Sanırım, ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin gelişmesine katkıda bulunmayı başardı. Hatta ölümü Türkiye ile çatışmaya yol açmamakla kalmayıp aksine, ilişkilerimizin gelişmesine yeni bir ivme kazandırdı.
Yine de bir diplomatın çalışmasında bireyin rolü önemli olmasına rağmen belirleyici olmadığını düşünüyorum. Diplomatik çalışma, tüm elçilik çalışanlarının ortak işidir.
Şu anda Andrey Karlov'un davasına topluma yakın bir kişi olarak devam ettiğinizi biliyoruz. Andrey Karlov Vakfı yoğun bir şekilde çalışıyor, Rus-Türk Toplum Forumu'nun çalışmalarına katılıyorsunuz. Hangi toplum projeleri sizin için özellikle önemli? Rus-Türk toplumları arasındaki ilişkilerin bundan böyleki gelişimini nasıl görüyorsunuz?
- Evet, elimden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyorum. Karlov Vakfı'nın onursal başkanıyım ve vakıfta gönüllü olarak çalışıyorum. Vakıf eğitim, kültür, bilim alanlarında çeşitli projeler yürütüyor. Benim için en ilginç girişimler arasında lise öğrencileri için düzenlenen ‘Karlov Okuma’ yarışmasını seçebilirim. Rusya'nın her yerinden gençler belirli konularda makaleler yazıyor, ardından kazananlar ve katılımcılar üç günlüğüne Moskova'ya geliyor. Öğrenciler için yuvarlak masa toplantıları, kişisel sunumlar, iş oyunları, üniversite ziyaretleri içeren eğitim ve eğlence programı hazırlanıyor. Son gün Zafer Müzesi’nde ödül töreni düzenleniyor.
Vakıfta tıpla ilgili projeler de var. Pandemiden önce Türk ortaklarla birlikte obezite cerrahisi ve karaciğer nakli alanında deneyim paylaşımında bulunmak için toplantılar düzenlemeyi başarmıştık. Diğer uzmanlık dallarındaki doktorlar için de benzer etkinlikler düzenleme planlarımız var.
Vakfın birçok ilginç projesi var, ortaklarımızın ve sponsorlarımızın yardım etmesini umuyoruz.
Rus-Türk toplumları arasındaki ilişkileri daha da geliştirme vizyonuma gelince, profesyonel olmadığımı söyleyebilirim, bu tür tahminlerde bulunmak benim için zor. Ancak ülkelerimizin dostluk ve işbirliği ilişkilerini güçlendirmeye devam etmesini tüm kalbimle istiyorum, birlikte büyük bir potansiyele sahibiz ve çok şey mümkün. Rus-Türk Toplum Forumu da bunda büyük rol oynuyor.