Diyarbakır’da, Dicle Üniversitesi kampüsü içinde yer alan ve 200’ü aşkın kuş türü bulunduğu için ‘kuş cenneti’ olarak ifade edilen Kabaklı Sulama Göleti imar tehdidi altında. Üniversitenin ormanlık alanları dahil birçok arazinin imara açılması ile oluşacak yapılaşmanın Diyarbakır’ın kuş cennetine kadar uzanacağı belirtiliyor. Akademisyenler, gölete kadar uzanan yapılaşma ile Kabaklı Sulama Gölet’nin kuş cenneti olma özelliğini kaybedeceği uyarısında bulunarak, imar kararının geri çekilmesini istiyor.
Aynı anda 40 kuş türü tespit edildi
425 bin metreküp yüzey alanına sahip ve yer yer 6 metre derinliğe ulaşan Kabaklı Sulama Göleti, barındırdığı 200’ü aşkın kuş türü ile dikkat çekiyor. Avcılar giremediği için kuşlar için korunaklı bir alan olan gölette, yapılan gözlemler sonucu aynı anda 40 kuş türü tespit edildi. Kuşlar ve birçok canlı türünün yaşam alanı olan Kabaklı Sulama Göleti, göç zamanı da kuşların uğrak noktalarından biri.
Kabaklı Sulama Göleti
© Sputnik / Sertaç Kayar
‘Yapılaşması göletin üst ucuna kadar gelecek’
Ekoloji Derneği’nden Akademisyen Dr. Zeki Kanay, son zamanlarda üniversitenin bazı alanlarının imara açıldığını ve konu ile ilgili araştırma yaptıklarını belirterek “Bununla ilgili Şehir Plancıları odası, Mimarlar Odası ve Ekoloji Derneği olarak bir rapor hazırlayacağız. İmara açılan alanlardan biri de Kabaklı Göleti’nin hemen üst tarafında 200, bunun ötesinde 270 dönümlük bir alan var. Geçen sene de zaten bin dönümlük bir alan imara açılmıştı ve inşaatlar yapıldı buraya. Bu inşaat, yapılaşması gittikçe göletin üst ucuna kadar gelecek” dedi.
‘Kuşlar için tehlikedir’
İnsan baskısının, kalabalığın ve trafiğin olduğu yerde kuşların konakladığı gölet için bir tehlike olduğunu kaydeden Kanay şöyle devam etti:
“Dicle Üniversitesi’nin bir an önce bu yaptığından geri adım atması gerekiyor. Çünkü ekolojik ortamlar onlarca ve binlerce yılda oluşurken biz bir yılda bunu yok edeceğiz. Dolayısıyla Dicle Üniversitesi’ni ve bilim insanlarını duyarlılığa davet ederek bu alanın imara açılmaması konusunda kamuoyu oluşturmaları lazım.”
‘İmar kararı geri alınmalı’
Bu tür alanların dünya genelinde korunan alanlar olduğuna dikkat çeken Kanay “Her yerde bu canlı sisteminin, ekosistemin gelişmesi için ellerinden ne geliyorsa yaparlarken maalesef bizim üniversitemiz tam tersine burayı tahrip edecek, buranın zenginliğini azaltacak adımlar atıyor. Bu alanın korunması için ağaçlandırma yapılması gerekirken, kirletici unsurları bertaraf etmemiz gerekirken tam tersine inşaatlara ve betona açıyoruz. Bunların atıkları da bu gölete karışacak. Kirli hava oluşacak, trafik olacak ve tüm bunlar bu kuş cennetinin üzerinde bir tehdit oluşturacak. Bu tehditlerin olmaması için bu imar alanı kararının tekrardan gözden geçirilmesi gerekiyor. Geri alınması lazım. Yani imar için başka alternatif alanların seçilmesi gerekiyor, bu alan değil” şeklinde konuştu.
‘Kuşlar için korunacak, barınacak bir mekan’
Kabaklı Göleti üzerinde önemli araştırmalar yapan Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Kılıç, göletin canlı türleri için çok değerli olduğunu belirterek, burada yaşayan ve göç eden kuş türleri için çok önemli imkanlar sunduğunu söyledi. Kılıç “Göletin özelliği, Dicle Vadisi içinde özellikle korunan bir bölgedir. Üniversite arazisinde avlanmak ve diğer faaliyetlere izin verilmediği için kuşlar için korunacak, barınacak bir mekan. Bu yüzden farklı türler burada rahatlıkla yaşayabiliyor. Göç zamanı çok zengin. Göçü biz iki şekilde değerlendiriyoruz, hem ilkbahar hem de sonbahar göçü için çok değerli. Burada türler dinlenebiliyor. Aynı zamanda burada bu türler imkan buldukları ölçüde yuvalanabiliyorlar” dedi.
‘Yapılaşma nedeniyle ‘kuş cenneti’ olma özelliğini kaybedebilir’
“Kuşlar diğer yerlerde güvenle dolaşamazken burada barınıyorlar ve besleniyorlar” diyen Kılıç şunları söyledi:
“Bir anda gözlem yaptığımız zaman 30-40 arasında kuş türü görebiliriz. Bu büyük bir zenginliktir. Deyim yerindeyse ‘kuş cenneti’ özelliği arz ediyor. Diyarbakır’da tespit ettiğimiz 200 kuş türü var, hatta bu sayıyı da geçtik. Kabaklı Göleti’nin son zamanlarsa bir tehditle karşı karşıya olduğunu görüyoruz. Çevresinde yapılaşmaya izin veriliyor. Bu ilerisi için çok büyük bir tehdit. Yapılaşma nedeniyle ‘kuş cenneti’ olma özelliğini kaybedebilir. O yüzden biz Tarım Bakanlığı’nın uyarılarına dikkat ederek, işlenebilir arazinin imara açılmaması gerektiğini düşünüyoruz. Bu türler ancak öyle yaşatılabilir. Yapılaşmanın özellikle gölet civarında olmaması gerekiyor ama maalesef bu konuda endişelerimiz var. Umarım yanılıyoruzdur. Çünkü bu bizim için büyük bir biyolojik zenginlik. Bu türler bize emanet, bizim onları korumamız gerekiyor.”