Ankara'nın Temmuz 2013'te Abdülfettah es Sisi'nin İhvan yönetimi devirmesinden beri Kahire'yle kopan ilişkilerini düzeltme çabasına girdiği dönemde, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi'den Libya hamlesi geldi. Mısır'ın Libya ile deniz alanlarını belirleme yolunda ilk adım niteliğinde bir kararname yayımlayan Sisi'nin Ankara'nın Trablus merkezli Libya Ulusal Birlik Hükümeti ile imzaladığı Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası ve Hidrokarbonlar Alanında Mutabakat Muhtırasını safdışı bırakmayı amaçladığı yorumları yapıldı.
'Libya'dan başlayan sınırlar'
Mısır devletinin haber ajansı MENA, dün Cumhurbaşkanı Sisi'nin Mısır'ın Akdeniz'deki deniz sınırlarını tanımlayan bir kararname yayımladığını duyurdu.
Resmi Gazete'de yayımlanan kararnamede şöyle denildi:
"Mısır'ın karasularının sınırları, Mısır-Libya kara sınırının 1 Numaralı noktasından başlayarak 12 deniz mili mesafedeki 8 Nolu noktaya ulaşır, böylece Mısır'ın batı deniz sınırı, 8 Numaralı noktadan kuzeye doğru açılır."
ABD'de zirveye katılacak
Sisi, kararnameyi imzalamasının ardından Libya'nın da gündemde olduğu ABD-Afrika liderler zirvesine katılmak için Washington'a gitti.
Kararname, sosyal medyada bazı uzman isimler tarafından 'Ankara ile Trablus arasındaki Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Anlaşmasına darbe indirmeyi amaçlayan jeopolitik hamle ve anlaşmanın güneyinde kalan bölgeyle ilgili hak iddiası' olarak yorumlandı.
'Sisi'nin büyük jeopolitik şah matı'
Türkiye'ye karşı Sisi'nin Doğu Akdeniz'de ittifaka gittiği Güney Kıbrıs ve Yunanistan'dan bazı yorumcular, "Sisi'nin büyük jeopolitik şah matı" yorumlarını alkış emojileri eşliğinde paylaştı. Bunu, Kahire ile Libya'daki Tobruk merkezli diğer hükümet arasında deniz yetki alanlarının belirlenmesi anlaşmasının takip edebileceğine dair tahminlerde bulunuldu.
Arap dünyasının önemli aktörü
Ekimde Ankara ile Trablus arasında hidrokarbon alanında mutabakat muhtırası imzalanması sonrası, Mısır Dışişleri Bakanı Semih Şukri, Mısır ile Türkiye arasında geçen yıl başlayan diyaloğu Ankara'nın Libya politikalarını değiştirmeye dair hiçbir işaret göstermemesi nedeniyle durduklarını açıklamıştı.
Ancak 20 Kasım'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Katar'daki 2022 FIFA Dünya Kupası açılışında Sisi ile el sıkıştı ve ardından ilişkilerin yoluna girdiğine dair bir dizi mesaj verdi. Mısır Cumhurbaşkanlığı da "Sisi ile Erdoğan, Katar'da el sıkışmalarını ikili ilişkilerde yeni bir başlangıç olarak nitelendirdi" açıklamasını yaptı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, gelecek aylarda Mısır'la karşılıklı büyükelçi atamaktan söz etti.
Türkiye'ye karşı cephe oluşturdular
Doğal gaz arzındaki hızlı büyümesiyle bölgesel enerji merkezi olmayı amaçlayan Mısır, diğer bölge ülkeleriyle birlikte bölgenin gaz piyasasını geliştirmeyi amaçlayan Doğu Akdeniz Gaz Forumu'nu kurdu. Forum Güney Kıbrıs, Yunanistan, İsrail, İtalya, Ürdün ve Filistin Yönetimi'ni kapsıyor, ancak Türkiye'yi dışlıyor.
Ankara ile Trablus arasında 2019'da imzalanan Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası ve ekimde imzalanan Hidrokarbonlar Alanında Mutabakat Muhtırasını çok sert dille kınayan, 'yasadışı' diye niteleyen ve dolayısıyla tanımayan Mısır ile Yunanistan, ittifak halinde hareket ediyor.
Son yıllarda Doğu Akdeniz'deki enerji kaynaklarının geliştirilmesi için yakın işbirliği yaparak, terörizm konusunda istihbarat paylaşarak ve sık sık ortak askeri tatbikatlar düzenleyerek bağlarını güçlendiren iki ülke, Libya'da Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi'nin başbakan atadığı Fethi Başağa hükümetini muhatap alıyor.
Mısır, Yunanistan ve Güney Kıbrıs, Doğu Akdeniz'deki doğalgaz yataklarının işletilmesini kolaylaştırmak amacıyla aralarında deniz sınırı anlaşmaları imzaladı.
Mısır, 1982 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne taraf.