İBB Meclisi kasım ayı toplantısının dördüncü oturumu, Meclis 2. Başkanvekili Ömer Faruk Kalaycı başkanlığında Saraçhane'deki belediye binasında yapıldı.
Meclis'te yapılan İETT Genel Kurulu'nda kurumun 2023 yılı mali bütçesi görüşüldü.
İETT Genel Müdürü Alper Bilgili, Meclis'te 2023 yılı bütçe ve performans programına dair sunum yaptı. Bilgili, İstanbul'da şehir içi toplu ulaşımın yüzde 60'ının otobüs ve metrobüs, yüzde 37'sinin metro ve tramvay, yüzde 3'ünün ise deniz ulaşımı olarak gerçekleştiğini söyledi.
İETT olarak 6 bin 470 araç ile 15 binden fazla durak ve 17 garajla hizmet verdiklerini ifade eden Bilgili, 800 hatta, günlük 55 bin sefer yapıldığını, yılda 475 milyon kilometre yol katedildiğini vurguladı.
Yıllık yolcu sayısının 1 milyarın üzerinde olduğunu dile getiren Bilgili, şöyle konuştu:
"Filomuzda, 2 bin 639'u kendi aracımız olmak üzere 5 bin 680 otobüs, 670 metrobüsümüz ve 120 elektrikli aracımız bulunmaktadır. Toplam araç sayımız 6 bin 470'tir. İETT'nin otobüs filosuna baktığımızda, ortalama filo yaşımız bu yıl itibarıyla 9.5'tir. Metrobüs filomuzda ise geçen yıl bazı araçlarımızın kilometresi 2 milyona yaklaşmış durumdaydı."
Otobüs ve metrobüs filolarındaki arıza sayılarının gerilediğini ifade eden Bilgili, Özel Halk Otobüsleri de dahil olmak üzere bütün araçların, zorunlu TÜV muayenelerinin yanı sıra artık yılda en az iki kez de İETT tarafından muayene edildiğini belirtti.
Filoyu gençleştirmek için 2022'de 160 adet metrobüs aldıklarına işaret eden Bilgili, "2023'te de 50 adet metrobüs ve 100 adet otobüs alımı için ihale sürecimizi bu yıl içerisinde tamamlayacağız. Yine 2023 yılı içinde 50 adet 4 kişilik, 60 adet 14 kişilik elektrikli araç alımını gerçekleştirmiş olacağız" dedi.
İETT'nin 2023 bütçesine değinen Bilgili, bütçenin 15 milyar 400 milyon lira olduğunu söyledi.
'İETT hem karabatağa saplandı, hem operasyon hem de mali olarak mahvedildi'
AK Parti'li Meclis Üyesi Cüneyt Yılmaz, İstanbul'da insanların toplu taşıma araçlarıyla işe gidip gelirken günlük yolculuk yapmaları için harcadığı ortalama sürenin 68 dakikaya çıktığını, kentte yolcuların yüzde 69'unun her gün 2 saatten fazla toplu taşıma araçlarıyla yolculuk yaptığını söyledi.
İstanbul'da hafta içi bir günde insanların durakta veya istasyonda araç bekleme süresinin 40 dakika olduğunu ifade eden Yılmaz, "İETT yaptığı açıklamada 'Duraklarda bekleme süresi en fazla 10 dakika olacak.' demişti ama maalesef bunun 4 katı duraklarda beklemek durumunda kalınıyor. 'Her şey güzel olacak.' derken kaplumbağa hızıyla giden yavaşlamış bir İstanbul'a geldik" dedi.
Seçim öncesi taahhütlerinde lüks otobüslerden, ucuz ulaşımdan bahseden İBB yönetiminin, 3.5 yılda sadece 160 otobüs almayı başarabildiğini belirten Yılmaz, metrobüs kazalarına değinerek, "Araçlar, hizmete girdikten bu yana sürekli arıza yapıp yolda kalmaları, hatta yolda kalmayıp sürücüsüz yola devam etmeleri ve sebebi anlaşılamayan yangınlarıyla ülke gündemine geldi. İETT'nin anahtarını verin, tabelaları değiştirin. 'Karabatak İşletmeleri Genel Müdürlüğü' yapın, İstanbullu da kurtulsun, siz de kurtulun" diye konuştu.
İETT'nin mali durumunun içler acısı olduğunu ifade eden Yılmaz, yeni alınan metrobüslerde de arızalar olduğunu kaydetti.
Metrobüslerin bakım-onarımlarından bahseden Yılmaz, şunları aktardı:
"Herhangi bir tecrübesi olmayan, tek özelliği CHP İstanbul 3. bölge milletvekili, aynı zamanda parti meclisi üyesi olan Özgür Karabat'ın mali müşaviri olduğu firmaya bakım, onarım işini verdiniz. Garajlardaki teknik kadroyu revize ettiniz, bakım kontrol işini elinden aldınız, yedek parça ve stok parça takip sistemini bozdunuz. Araçları girişte kontrol eden, araçlardaki arıza kayıtlarını toplayıp garaj mühendislerine bildiren tesellüm sistemini çalıştıramadınız. Böylece personelden gelen arıza şikayetlerine zamanında müdahale edilemediğinden özellikle sabah akşam garaj çıkışı olan arızalar ve yolda kalmalar yaşanmıştır. Her akşam ana haber bültenlerinde yeni bir araç arızası, yangını, metrobüs kazası haberleriyle İstanbullular resmen cezalandırılmaktadır."
AK Parti döneminde araç bakımlarının, hizmet alımlarıyla yapıldığını ve her markanın kendi otobüslerinin bakımını yaptığını ifade eden Yılmaz, "2019, 2020, 2021 yılları içerisinde otobüs bakım-onarım ve otobüs alımı için karabatak bir firmaya tam 4 milyar lira artı KDV ödediniz. Bu rakamlarla İETT hem karabatağa saplandı, hem operasyon olarak hem de mali olarak mahvedildi" diye konuştu.
İETT'nin bütçesinde bakım-onarım hizmetlerinin payının sürekli arttığını ama hizmet ve kalitenin artmadığını vurgulayan Yılmaz, şöyle konuştu:
"Rakamlar arttı diyorsunuz ama bu bütçeleri biz değil siz yapıyorsunuz. Bu yüzdeler artıyor ama maalesef hizmetin ve kalitenin arttığı anlamına gelmiyor. İETT Araştırma Komisyonu'nun raporuna göre 2019, 2020 ve 2021 yıllarında yapılan otobüs bakım-onarım işlerinin yüzde 44'ü, otobüs alım ihalelerinin ise tam olarak yüzde 48'inin ilgili bu firmaya verildiği tespit edilmiştir. İETT Genel Müdürlüğü, 2 Ağustos'ta otobüsler için bakım-onarım ihalesine çıktı. 1 Eylül'de gerçekleşen ihale sonucunda ihaleyi kazanan firma, karabatak firma... 2022, 2023 yıllarını kapsayan ihaleyi 76 milyon 180 bin 500 liraya aldı. İki istekli firma, teklif verdikleri halde dosyaların eksik olması bahanesiyle ihaleden el çektirildi. Sonrasında bir kez daha karabatak firma ihaleyi almayı başardı. Araçların üretici firmaları bile kendi ürettikleri araçların bakım-onarım ihalelerine teklif dahi veremedi."
Siyasi parti temsilcilerinin konuşmalarının ardından oylanan İETT bütçesi, oy birliğiyle Meclis'ten geçti.