Almanya'da işsizlik parasının resmi adı olan Hartz IV, yurttaşlık parası adını aldı. Sosyal Demokrat Parti (SDP)- Yeşiller-Hür Demokrat Parti (FDP) hükümetinin yurttaş parası reformu, ana muhalefetteki Hıristiyan Demokrat Birlik'in (CDU) sıkı muhalefetine rağmen, dün parlamentonun alt kanadı Meclis'ten (Bundestag) geçti. Pazartesi günü parlamentonun üst kanadı Federal Konsey'de (Bundesrat) oylanacak. Bu kez Hıristiyan Sosyal Birlik'ten (CSU) 'onaylanmasını önlemek için sıkı direniş' açıklaması geldi.
Isıtma dahil kira yardımı da yapılacak
Reforma göre halihazırda yapılan yardım ile 1 Ocak 2023'ten itibaren yurttaş parası adı altında yapılacak aylık yardımın miktarları şöyle:
Bekarlar ve bekar ebeveynler 449-502 euro. Çiftler 404-451 euro. 18-24 yaş arası çocuklar 360-402 euro. 14-17 yaş arası çocuklar 376-420 euro. 6-13 yaş arası çocuklar 311-348 euro. 5 yaşına kadar olan çocuklar 285-318 euro.
Yani ailelere kişi başı ve çocuk sayısına göre yardım yapılacak.
Bunların yanısıra işsizler, ısıtma dahil kira yardımı alacak. Bekar için 404 euro ve -misal-8 ile 12 yaşlarında 2 çocuğu olan bir çift için 751 euro ısıtma dahil kira desteği verilecek.
Daha önce Bild gazetesi, 6 ile 13 yaş arası iki çocuğu olan her iki eş vatandaşlık parası alıyorsa, iki yetişkin için 902 euro, iki çocuk için 696 euro, yani toplamda 1598 euro ödeneceğini hesaplamıştı. Habere "Hartz çılgınlığı: Çalışan herkes gelecekte aptal konumuna düşecek" manşetini uygun görmüştü.
Bugüne dek Hartz IV kapsamında Çalışma Kurumu'nun gösterdiği işleri kabul etmeyenlerin ödemelerinde kesinti yapılıyordu. Yurttaşlık parası uygulamasında ilk 6 ayda ödemelerde kesinti olmayacak. 60 bin euroya kadar olan varlık dikkate alınmayacak. Kendi konutlarında oturanlar ilk 2 yıl boyunca evlerini satmaya zorlanmayacak.
Devlet yardımı alanlar artıyor
83 milyon nüfuslu Almanya'da Hartz IV kapsamında 2022 yılı başında ortalama 3.69 milyon kişi işsizlik yardımı 2 ve yaklaşık 1.46 milyon kişi sosyal yardım alıyordu. Nüfusun yaklaşık yüzde 6.5'i devlet yardımıyla yaşamını sürdürüyor. Yardım alanlar arasında göçmenlerin oranı yüzde 40, Türkiye kökenli göçmenlerin oranı ise yüzde 20.
Merz: Yurttaş kendinden sorumlu olmalı
Devlet yardımı alanların oranının yüksekliği ve yeni uygulamayla verilecek miktarın daha da artması karşısında, bazı kesimler, bu olanaktan yararlananların çalışmak istemediği yorumunu yapıyor. Yurttaş parası uygulamasına sert muhalefet yürüten CDU lideri Friedrich Merz, yürürlüğe girmesi halinde 'kendisinden sorumlu yurttaşın giderek yardım alan yurttaşa dönüşeceği, kişisel sorumluluğun değil, koruyucu devlet anlayışının ön plana çıkacağı' eleştirisini getirdi.
Söder'den bloke etme tehdidi
Yurttaş parasını bu haliyle Federasyon Konseyi'nde durdurmak için elinden geleni yapacağını söyleyen CSU lideri Markus Söder de uygulamanın 'dar gelirli çalışanlara haksızlık' yaptığını savundu.
'Adil değil'
Söder, "Çok çalışmak zorunda olan alt gelir gruplarını dezavantajlı duruma düşürüyor: Her gün geçimini sağlamaya ve ayın sonunu getirmeye çabalayan kasiyerler, kuaförler, otobüs şoförleri, polisler, sonunda anlayacak ki, çalışmamak neredeyse çalışmak kadar kazanç getiriyor" diyerek ekledi: "Bu adil değil."
VdK: Engellenmesi insanlıkdışı davranış olur
Almanya'daki sosyal kurumların çatı örgütü VdK ise reformun daha geciktirilmemesi uyarısı yaptı. VdK Başkanı Verena Bentele, "Yurttaş parasının Federal Konsey'de daha fazla ertelenmesi, hatta durdurulması, yurttaşa kötülük yapmak anlamına gelir" dedi.
Yurttaş parası çıkacak diye Hartz IV standart oranlarında güncel ayarlama yapılmadığını hatırlatan Bentele, "Asgari sosyal güvenceye sahip 7 milyon insan artık ne yapacağını bilemez halde, onları daha fazla bekletmek insanlık dışı olur. Yurttaş parası, planlandığı gibi 1 Ocak'ta gelmeli" dedi.