2018'de Gelecek İçin Cuma Günleri (Fridays for Future) hareketini kurmasından 2019'da BM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmaya dek uluslararası çevreci hareketin yüzü haline gelen Greta Thunberg, bu kez iklim krizini antikapitalist söylemle yorumladı.
Londra'daki Southbank Merkezi'nin etkinliğinde kendi derlediği İklim Kitabı'nı tanıtan 19 yaşındaki İsveçli eko-aktivistin konuşma ve soru-cevap seansında Marksist terimler kullanarak 'kapitalizmin yıkılması' çağrısı yapması yankı yarattı.
'Normal dediğimiz zaten bir kriz'
“Bir daha asla normale dönmeyeceğiz çünkü 'normal' zaten bir krizdi. Normal dediğimiz şey, insanların ve gezegenin sömürülmesi üzerine kurulmuş aşırı bir sistemdir" diye konuşan Greta Thunberg, "Hala mevcut dünya düzenimizi şekillendiren serveti biriktirmek için sözde küresel Kuzey tarafından sömürgecilik, emperyalizm, baskı ve soykırımla tanımlanan bir sistemdir" vurgusunu yaptı.
Fosil yakıt çıkarılmasını ırkçılıkla ilişkilendirdi
"Tek önceliğimiz ekonomik büyüme ise, o zaman tam da şimdi yaşadıklarımızı yaşamayı beklemeliydik" eleştirisini getiren aktivist, fosil yakıt çıkarılmasını ırkçılıkla ilişkilendiren bir değerlendirme yaptı:
"İklim değişikliğinin kökleri, birkaç kişinin kısa vadeli karlarını maksimize etmek için hem insanları hem de gezegeni sömüren ırkçı, baskıcı ekstraktivizme dayanır."
Ekstraktivizm, topraktan doğal kaynakları çıkarıp dünya pazarında satma sürecine deniliyor.
'Tüm sistemin değişmesi lazım'
BBC'den Samira Ahmed'in moderatörlüğündeki soru-cevap bölümünde, “Karmaşık sorunlara kolay, yanlış çözümler ve günah keçileri sunan faşist hareketler büyüyor ve daha normalleşiyor” gözlemini aktaran Thunberg, basitçe bir şeyleri yasaklayan kanunlar yapmanın çözüm olup olmadığı sorulduğunda, şu yanıtı verdi:
"Yapabileceğimiz çok şey var, ama mevcut sistemimiz içinde yapabileceğimiz şeyleri yaparken, sistem çapında dönüşüme ihtiyacımız olduğunu anlamalıyız."
"Her şeyi değiştirmemiz gerekiyor, çünkü şu anda mevcut sistemimiz insanlığın geleceği ve uygarlığımızın geleceği ile çarpışma rotasında."
Daha önce etkinlikte BM'nin gelecek hafta düzenleyeceği iklim zirvesi Cop27'ye 'yeşil sahtekarlık' yapıldığı için katılmayacağını söylemesiyle gündem olan Thunberg, ardından konuşmasından antikapitalist alıntıyı sosyal medyada paylaşarak gündeme soktu.
İngiliz sağının gazetesi The Telegraph da haberleştirdi.
'Kapitalizmin avantajlarını' savunanlardan tepki
Sözlerine "Kapitalizm küresel yaşam standartlarını yükseltti", “Bu, Greta'nın iklim değişikliğiyle hiçbir ilgisi olmayan nedenlerle kapitalizmden nefret ettiğinin kanıtı" gibi tepkiler geldi.
ABD'li yazar Michael Shellenberger, 'Thunberg'in bahsettiği bütün bir kapitalist sistemin tarihin herhangi bir noktasından daha fazla gıda fazlası sağladığı, ortalama insan ömrünü 30'dan 70 yıla çıkardığı ve doğal afetlerden kaynaklanan toplam ölümlerde düşüşe yol açtığı' görüşünü paylaştı.
'Tüm sistemler başarısız oldu'
Sosyal medyadaki eleştirilere “Sosyalizme, liberalizme, komünizme, muhafazakarlığa, merkezciliğe, adını siz koyun, hiçbirine dönüşü savunmuyorum, hepsi başarısız oldu" yanıtını veren aktivist, ancak kapitalizmin yerine nasıl bir sistem getireceğini söylemedi.
'Büyük Sıfırlama' kampanyası
Thunberg, bugüne dek Batı dünyasındaki milletvekillerine, BM zirvelerine ve İsviçre'nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nun yıllık toplantılarına ekolojik kıyametle ilgili dramatik tahminlerini sunmuştu. Dünya Ekonomik Forumu'nun kurucusu Klaus Schwab da, 'Büyük Sıfırlama' olarak adlandırdığı bir vizyon olan küresel düzenin radikal şekilde yeniden yapılandırılmasının savunucusu.