İskandinav ülkelerinden İsveç'te erken seçim Sosyal Demokratların iktidardan gitmesi ve yerine sağ siyasi yelpazenin en ucunun verdiği destek sayesinde sağcı hükümetin gelmesiyle sonuçlanırken, Danimarka'da Sosyal Demokratlar iktidarda kalmayı becerdi.
Başbakan Mette Frederiksen açısından güven oylaması niteliğindeki erken seçimin ilk sonuçlarına göre, Frederiksen'in Sosyal Demokratları en fazla oy alan parti olurken, merkez sol ittifak da parlamento çoğunluğunu elde etti.
Açık arayla en büyük parti
Yüzde 27.5'le oyların dörtte birinden fazlasını toplayan Sosyal Demokratlar, milletvekili sayısını 2 artırarak son 20 yılın en iyi sonucuna imza attı. Böylece Jakob Ellemann-Jensen'in Liberallerinin başını çektiği merkez sağdaki 'mavi blok'un bileğini büken 'kırmızı blok', hükümet kurmak için gereken 90 milletvekilliğine ulaştı. Danimarka anakarasında 87 sandalye kazanan kırmızı blok, buna Faroe Adaları'ndan bir sandalye ve geleneksel olarak solcu adayları seçen Grönland'dan iki sandalyeyi ekledi.
İstifa edip geniş katılımlı hükümet kuracak
Sonuçlara rağmen başbakanlık görevinden istifasını yarın kraliçeye sunacağını söyleyen kadın lider, yeni hükümet için diğer partilerle temaslarda bulunacağını belirterek daha geniş katılımlı hükümet kuracağının sinyallerini verdi.
Frederiksen, pandeminin zirvesinde ülke çapındaki kürk çiftliklerinde vizon itlafı yaptırmasını eleştiren raporun yayımlanması sonrası ekim ayında erken seçim çağrısı yapmak zorunda kalmıştı.
Rapora göre vizon itlafı emri yasadışıydı
Raporda, hükümetin 2020'de 17 milyon vizonun öldürülmesi emrinin 'yasal dayanağının olmadığı' tespit edildi. O dönemde vizonda bulunan mutasyona uğramış bir koronavirüs formunun aşı arayışını başarısızlığa uğratacağından korkuluyordu.
Rapor, Frederiksen'in itlaf emrinin 'yasadışı olduğunu bilmediği' sonucuna varsa da koalisyon hükümetini sarstı. Koalisyondaki partilerden biri, Frederiksen genel seçim çağrısı yapmazsa hükümete desteğini geri çekmekle tehdit etti.
Anahtar isim eski başbakan Rasmussen
Öte yandan oyların yüzde 9'unu alarak seçimden 3. çıkan ve 16 milletvekilliği kazanan Ilımlılar Partisi'nin lideri Lars Lokke Rasmussen'in yeni hükümette belirleyici rol oynaması bekleniyor.
İki dönem başbakanlık yapan ve 2019 seçim yenilgisi sonrası Liberal Parti'den ayrılarak 5 ay önce Ilımlılar Partisi'ni kuran Rasmussen'in ittifak lideri olarak Frederiksen'in hükümet kurma girişimine desteği var. Ancak bugüne kadar yeni başbakan olarak kimi görmek istediğini veya başbakanlığa talip olup olmadığını açık etmedi.