Ukrayna krizi çerçevesinde gerilimin tırmandığı nükleer silahlar konusu, ABD merkezli Politico’nun iddiasıyla tekrar gündeme geldi. Haber sitesine konuşan ABD’li diplomatların iddiası, Avrupa'daki NATO üslerinde bulunan B61-3/4 tipi nükleer bombaların yeni termonükleer B61-12 ile değiştirileceği yönünde. Diplomatların söylemine göre, Aralık ayında yapılması planlanan yeni nükleer sevkiyat, NATO'nun nükleer paylaşım programı kapsamında olan Almanya, Belçika, Hollanda, İtalya ve Türkiye’yi içeriyor. Bu iddianın Türkiye ayağındaki ‘plan’ ise halihazırda İncirlik Üssü’nde kullanıma hazır bulunan ve 50 adet olduğu tahmin edilen ABD'nin eski taktik nükleer silahlarının da B61-12 ile modernize edileceği doğrultusunda.
Daha önce 5 Ekim’de Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda’nın da girişimiyle NATO kapsamında Rusya’ya karşı nükleer silahlara ev sahipliği yapma konusunu ABD yönetimiyle görüşülmüş ama sonuç alınamamıştı. Bu konuya atıfta bulunan Politico, ABD'li yetkililerin NATO müttefikleri ile bu ay Brüksel'de düzenlenen kapalı bir toplantıda nükleer silahların modernize edilmesini gündemine taşıdığına dikkat çekti. Pentagon sözcüsü General Patrick Ryder, alınan kararın ‘kesinlikle Ukrayna'daki güncel olaylarla hiçbir şekilde bağlantılı olmadığını’ belirtse de, makaleye göre normal şartlar altında 2023 ilkbaharında devreye alınması beklenen planın ‘aceleyle’ ve ‘gizlice’ konuşulması, ‘programın Rusya’ya karşı kullanılmak üzere hızlandırılmadığını’ iddia eden ABD’li yetkilileri yalanladı.
Peki, NATO'nun Avrupa'daki üsslerine ‘ABD’nin yeni nükleer bombalarını yerleştirmesi’ iddiası hangi riskleri taşıyor? Emekli Hava Pilot Tümgeneral Beyazıt Karataş konuyu Sputnik’e değerlendirdi.
‘B61-12, yeraltı da dahil olmak üzere her şeye karşı kullanılabilen bir nükleer bomba’
Söz konusu nükleer bombaların uçaklardan atılan taktik bombaları olduğuna dikkat çeken Karataş, “Söz konusu bombaların modernizasyonu ve değiştirilmesi planı, basına yansıyan bilgilere göre 2015’li yıllara kadar dayanıyor. B61-12 bombalarının B61-3/4 ile değiştirilmesinin testleri de 2015’lerde yapıldı ve artık atıma hazır hale geldi. Bu yeni bombalar, eski bombalardan farklı olarak kuyruklarında döner rotorlar taşıyor. Eskiden bombaların kuyrukları sabitti fakat şimdi dönüyor. Nedeni de, bu bombaların eskileri gibi belli bir yükseklikte patlamaması. B61-12 bombaları yerin altında patlıyor. Dolayısıyla hem deprem etkisi yaratıyor hem de yeraltı sığınaklarında gözlenmiş olan sığınaklar, komuta merkezleri, nükleer bombaların bulunduğu yerler de dahil olmak üzere aklınıza ne geliyorsa hepsi için kullanılabilen bir bomba olarak değerlendiriliyor” dedi.
‘Yeni nükleer bombaların İncirlik Üssü de dahil olmak üzere Avrupa’daki üslere halihazırda zaten dağıtıldığı söyleniyor’
Amerikan Bilim İnsanları Federasyonu’nda (FAS) nükleer bilgi konularında çalışma yapan nükleer fizikçi Hans Kristensen’in ABD ve diğer hükümetlerle beraber çok fazla kaynağa erişimi olduğunu belirten Karataş, “Kristensen’in verilerine göre Avrupa’daki B-61 serisi bombalar toplam 100 adet. Eskiden bunlar 150 adetti, bu yeni modernizasyon kapsamında iyileştirmeler yapılırken eskileri ile de değiştiriliyor. Bu yeni bombaların İncirlik Üssü de dahil olmak üzere Avrupa’daki üsslere halihazırda zaten dağıtıldığı ifade ediliyor. Kaynak da yine FAS” şeklinde konuştu.
‘B61-12’ler, nükleer bombaların tüm etkisini barındırmasının yanı sıra deprem yaratma özelliğine de sahip’
Yeni taktik nükleer silahların güçlerinin eskilerine göre çok daha fazla olduğunun altını çizen Karataş şunları aktardı:
“Bu bombaların güçleri ayarlanabiliyor. Hiroşima’ya atılan bombaların 4 katından başlıyor, 5-6 katına kadar gidiyor. Ayrıca sabit kuyruktan döner kuyruğa geçtikleri için de artık Hiroşima ve Nagazaki’ye atılanlar gibi yüzeyde patlamayarak yerin altında patlıyor. Bir nükleer bombadaki tüm özelliklerin ve etkilerin bulunmasının yanı sıra deprem etkisi de yaratıyor. Radyasyon yaymasına, yangın çıkartmasına ve kalıcı radyasyon serpintilerine kadar bir sürü etkisi olmakla birlikte 4 ve ya 6 şiddetindeki bir deprem de yaratabiliyor.”
‘Bu bombaların kullanılması, nükleer savaşın başlaması demek’
Bu tür bombaların Soğuk Savaş döneminden beri zaten Avrupa’da olduğunu dile getiren Karataş, “Modernizasyon, yeraltındaki sığınakları da etkileyecek türden. Aslında bir şey değişmiyor. Bu NATO’nun nükleer caydırıcılık politikasının bir parçası. Bulunduğu miktarlar ve üssler de değişmekle beraber, eskiden beri NATO’nun imkan ve kabiliyeti içerisinde. Kime karşı derseniz, ilk önce Sovyetler Birliği’ne idi, şimdi Rusya’ya karışı. Ama Ukrayna krizinde bu bombaların kullanılması düşük bir ihtimal. Çünkü bunların kullanılması demek, nükleer savaşın başlaması demek. İlk nükleer savaşı başlatmak için uçakların taktik seviyede kullanılması düşünülüyor. Bunu kim başlatırsa nükleer savaşın da düğmesine basmış olur. Onun için herkes ihtiyatlı ve tedbirli davranıyor" dedi.