Yeni atadığı maliye bakanı tarafından bütçesi çöpe atılan Britanya Başbakanı Truss topun ağzında

Britanya'da Muhafazakar Parti lideri seçilmek suretiyle 6 hafta önce başbakan koltuğuna oturan Liz Truss'ın kampanyasının temel vaadi olan rekor vergi indirimlerini hayata geçirmesi tam bir fiyaskoya dönüştü. Bütçeye piyasaların verdiği tepkinin sterline tarihi düşüş yaşatması üzerine geri adımlar atmaya başlayan Truss'ın kendi vaatlerini uygulayan Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng'i görevden alıp yerine Jeremy Hunt'ı ataması, tüm vergi indirimlerinin toptan çöpe atılmasıyla sonuçlandı.

TV'de yayımlanan bir konuşma yapan yeni Maliye Bakanı Hunt, Truss'ın amiral gemisi enerji politikasıyla birlikte vergi indirimlerinin neredeyse tamamını ve daha geçen hafta yinelediği kamu harcamalarında kesinti olmayacağı sözünü rafa kaldırdığını açıkladı.

"Bütçedeki vergi önlemlerinin neredeyse tamamını tersine çeviriyoruz" diyen Hunt, Truss'ın açıkladığı ilk icraat olan enerji faturalarına tavan fiyat zammına sınırlama getirmenin iki yıldan uzun sürmeyeceğini ve nisanda gözden geçirileceğini belirterek sıradan vatandaşı baharda bekleyen felaketin haberini verdi.

Başbakan yanında sessizce otururken konuşan şansölye, "Britanya, vaatlerini finanse eden ve borçlarını ödeyen bir ülkedir. Ve daha önceki gibi bu sorgulanırsa, hükümet, ulusal maliyemize güven ve inancı tesis etmek için gerekli zor kararları alacaktır" sözleriyle piyasalara güvence verdi.

“Korkarım, 31 Ekim'deki kapsamlı bütçe sunumuna açıklanması gereken çok zor kararlar kaldı” diye ekleyen Hunt, sık sık 'tasarruf' vurgusu yaptı.

Yeni maliye bakanı, bilgilendirme politikasına yardımcı olması için hükümet dışından ekonomistler ve yatırım bankacılarından oluşan yeni bir Ekonomik Danışma Konseyi kurduğunu duyurarak, Truss'ın 'ekonomik ortodoksluğu ortadan kaldırma' iddiasıyla da nihai olarak vedalaştı.

Bu manzara, Truss'ın daha ne kadar parti lideri ve başbakan olarak kalabileceğine dair soru işaretlerini güçlendirdi. BBC'nin siyasi editörü Chris Mason, "Truss'ın hükümet programı öldü. Bu, pamuk ipliğine bağlı yaşayan topun ağzında bir hükümet. Havada panik kokusu var. Görünüşte katı olan her şey hızla havaya dönüşüyor" yorumunu yaptı.

İngilizlerin 'Trussonomics' diye dalga geçtiği Truss bütçesinin Hunt tarafından buruşturulup çöpe atılmasını, piyasalar memnuniyetle karşıladı. İlk etapta sterlin, dolar karşısında yüzde 2'den fazla, euro karşısında yüzde 1.2 oranında değer kazandı.

Eski maliye bakanlarından George Osborne, 'Truss'ın büyük ihtimalle Noel'den evvel başbakanlıktan gönderileceğini' öngörürken, Britanya'da sıradaki başbakanın kim olacağı konusunda bahisler açıldı.

Olası halefler arasında halihazırda fiili başbakan rolüne bürünen Maliye Bakanı Jeremy Hunt, Savunma Bakanı Ben Wallace, yazınki parti liderliği yarışında Truss'ın vergi indirimi vaatlerini kıyasıya eleştiren eski Maliye Bakanı Rishi Sunak, Avam Kamarası lideri Penny Mordaunt en öne çıkan isimler.