Dünyayı saran Ukrayna krizi yüzünden nükleer silahlı 3. Dünya Savaşı korkusu, Kuzey Kore'nin Güney Kore'ye yönelik taktik nükleer silah simülasyonu açıklamasıyla yeni bir boyut kazandı.
Kuzey Kore devlet medyasının son füze fırlatma dalgasının, Güney Kore'deki havaalanlarını, askeri tesisleri vurmayı simüle eden taktik nükleer tatbikatlar olduğu ve nükleer muharebe kuvvetlerinin düşmanı yok etmeye tamamen hazır olduğunu gösterdiğine dair açıklaması, pek çok soru işaretini beraberinde getirdi.
Fransız haber ajansı AFP, soru işaretlerinin yanıtlarını derledi.
Taktik nükleer silah nedir?
Askeri durumlarda savaş alanında kullanılmak üzere tasarlanan 'taktik' nükleer silahlar, kıtalararası balistik füzelerle taşınan savaş başlıkları gibi geleneksel 'stratejik' nükleer silahlardan daha küçüktür ve silah kontrol anlaşmalarında en az düzenlemeye tabi nükleer silah kategorisidir.
Evrensel olarak kabul edilmiş bir tanımı bulunmuyor. Güdümsüz bombalar, kısa menzilli füzeler, top mermileri, kara mayınları, sualtı bombaları, torpidolar nükleer savaş başlıklarıyla donatılarak taktik nükleer silah olarak kullanılabilir. Nükleer silahın menzili veya verimi açısından 'taktik' kategorisinin kesin tanımı yok. Uzmanlara göre taktik nükleer silahlar, tipik olarak daha düşük patlama verimine ve daha kısa menzilli teslimat aracına sahip olmalı.
Dolayısıyla Endişeli Bilim İnsanları Birliği'nin haziran ayı raporunda, "Bu, onları askeri açıdan daha kullanışlı ve politik olarak daha az sakıncalı hale getirebilir" saptaması yapıldı.
En büyük taktik nükleer silah stokuna sahip ülkenin Rusya olduğu sanılıyor.
Kuzey Kore'nin taktik nükleer silahı var mı?
Pyongyang'ın taktik nükleer silah edinme peşinde koştuğu biliniyor, en azından Ocak 2021'de Kuzey Kore lideri Kim Jong-un 8. Kore İşçi Partisi Kongresi’nde bunları geliştirmeyi bir öncelik haline getirdiğini duyurmasından beri.
ABD merkezli güvenlik analisti Ankit Panda, 'taktik nükleer silahların nükleer stratejisi hakkında bilinenler göz önüne alındığında, Kuzey Kore'nin nükleer kuvvetlerine mantıklı bir katkı olacağı' görüşünde.
Bugünkü açıklamada, Kuzey Kore, kısa menzilli balistik füzelerden 'yeni tip' orta menzilli füzelere dek son füze denemelerinin tamamını taktik nükleer operasyon birimlerine bağladı. Bu, füzelerin çoğunu 'nükleerleştirmiş olabileceklerine' işaret ediyor. AFP'nin yorumunda "Herhangi bir çatışmada bunları erkenden kullanmayı haklı göstermeye hazırlanıyor olabilirler" iddiasına da yer verildi.
Daha önce taktik nükleer silah denemesi yaptılar mı?
Hayır. Ama yakında yapabilirler. Uzmanlar, bunun Kuzey Kore'nin sonuncusunu 2017'de gerçekleştirdiği önceki 6 nükleer denemesinden çok farklı görünebileceği görüşünde.
Güney Kore Savunma Bakan Yardımcısı Şin Beom-chul, 'önceki nükleer denemelerin her birinin devasa birer patlama olduğunu, taktik nükleer bomba içinse tek bir deneme değil de birden çok deneme yapıldığını görebileceklerini' söyledi.
Şin "Henüz denenmedikleri için, Kuzey'in taktik nükleer teknolojisinin gerçekte ne kadar gelişmiş olduğunu bilmek zor. Ama Pyongyang'ın son füze denemeleri göz önüne alındığında, hedefe ulaştırma açısından bazı başarılar kaydettiler" dedi.
Niye taktik nükleer silah sahibi olmak istiyorlar?
Kookmin Üniversitesi profesörü Andrei Lankov, taktik nükleer silahın 'Kuzey Kore'ye Kore Yarımadasında üstünlük vereceği' görüşünde.
Geleneksel kuvvetlerinin Kuzey'den daha donanımlı olmasına rağmen Güney Kore'nin nükleer silahları yok.
2018'de önceki ABD Başkanı Donald Trump'la masaya oturup nükleer silahları bırakma sürecine girene dek, Kim, kıtalararası balistik füzeler ve büyük nükleer bombalarla Amerika kıtasını tehdit etmişti. Lankov, "Pyongyang, New York şehrinin önemli bir bölümünü yok edebilecek duruma gelmişti" dedi.
Uzmanlar, Seul'ün Kuzey'in başkenti Pyongyang'dan sadece 195 kilometre uzakta bulunduğu kompakt Kore Yarımadası'nda güçlü nükleer silah ateşlemenin gerçekçi ve pratik olmadığı görüşünde. Lankov, "Artık Güney'le başa çıkmak için bir şeye ihtiyaçları var. İşte bu yüzden bu tür kısa menzilli balistik füze, seyir füzesi aklını vurguluyorlar" diye ekledi.
Dünya korkmalı mı?
Seul'de yaşayanlar, belki.
Kuzey Kore nükleer silah ve balistik füze teknolojisini temelde kendisini ABD'den korumak amacıyla gerekçelendirdi.
Ancak analistler, 'Kuzey'in artık taktik nükleer silah peşinde koşmasının ve nükleer silahı olmayan Güney'i hedef alan açıklamalar yapmasının önemli bir değişime işaret ettiğini' söyledi.
Sejong Enstitüsü araştırmacısı Çeong Seong-çang, "Son tatbikatlar, Kuzey Kore'nin nükleer silahlarının basit 'caydırıcılık' araçlarının ötesine geçtiğine işaret ediyor" dedi.
Geçen ay Kuzey Kore nükleer yasalarını 'önleyici saldırılara' izin verecek şekilde revize ederken, Kim, Kuzey Kore'yi 'geri dönüşü olmayan' nükleer güç ilan etti.
Kyungnam Üniversitesi profesörü Lim Eul-çul, "Son tatbikatlar, Kore Yarımadası'nda nükleer savaş olasılığının eskisinden çok daha yüksek olduğunu gösteriyor" yorumunu yaparak ekledi:
"Güney Kore ve ABD'den bir saldırının yakın olduğunu hissederse, Kim'in artık hayal gücümüzün ötesinde nükleer saldırı operasyon yetenekleri sergilemesi için yeterli olasılık var."