İran'da 22 yaşındaki Mahsa Emini'nin kıyafet kurallarına uymadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltına alınmasının ardından ölümünün tetiklediği protestolarla ilgili dini lider Ayetullah Ali Hamaney'in ABD ve İsrail'i suçlamasını müteakip, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi bir kez daha devreye girdi.
İran meclisine bağlı konseyler ve komisyonların Mahsa Emini'nin ölümüyle ilgili raporunun haftasonuna kadar hazırlanıp kamuoyuna açıklanacağı duyurulurken, Cumhurbaşkanı Reisi de ulusal birlik çağrısında bulunup ülke yöneticilerine karşı öfkeyi yatıştırmaya çalıştı. Bu arada haftalardır ülkeyi saran protestolar, üniversitelere ve liselere yayılmaya devam etti.
Reisi 'İslam Cumhuriyeti'nin zayıflıkları ve eksikliklerinden' söz etti
Meclise hitabında, 'İslam Cumhuriyeti'nin zayıflıkları ve eksiklikleri olduğunu' kabul etmekle birlikte rejimin protestoların 'İran'ın düşmanlarının komplosu' olduğu söylemini tekrarlayan Reisi, 'halkın sorunlarını azaltmak için işbirliğine yönelik kararlılığı' dile getirdi. "Birlik ve milli bütünlük, düşmanımızı ümitsiz kılan zaruretlerdir" vurgusunu yaptı.
Hamaney'in 16 Eylül'de başlayan protestolarla ilgili dün sessizliğini bozarken ABD ve İsrail'i hedef almasının ardından, ABD Başkanı Joe Biden'dan İran açıklaması geldi. Biden, 'protestoları öldürücü güç kullanarak bastırmaya çalıştığı için Tahran'a daha ağır bedeller ödeteceğini' söyledi.
Biden'dan 'İranlıların özgürce protesto haklarına' destek
İran'a yeni yaptırımların işaretini "Bu hafta ABD, barışçıl protestoculara karşı şiddet uygulayanlara daha fazla bedel ödetecek" sözleriyle veren Biden, "İranlı yetkilileri sorumlu tutmaya ve İranlıların özgürce protesto etme haklarını desteklemeye devam edeceğiz” dedi.
'Cesaretleriyle dünyaya ilham veren İranlıların yanındayız'
Protestoculara yönelik baskının arttığına dair haberlerden 'ciddi endişe' duyduğunu vurgulayan Biden, Washington'ın 'cesaretleriyle dünyaya ilham veren tüm İran vatandaşlarının yanında olduğunu' dile getirdi.
ABD Başkanı, selefi Donald Trump'ın İran'la nükleer anlaşmadan çekilmesinden beri Tahran'a uygulanan tarihteki en ağır yaptırımlara ilaveten ne gibi önlemler almayı düşündüğünü belirtmedi.
Tahran ise Biden'ı yeni yaptırımlar için insan haklarını bahane ederek ikiyüzlülük ve riyakarlık yapmakla eleştirdi.
İran Dışişleri: Dünya ABD'nin gerçek insan hakları yüzünü biliyor
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani'nin açıklamasında şöyle denildi:
"Yıllardır dünya halkları, ABD'nin gerçek insan hakları yüzünü Filistin, Afganistan, Irak, Yemen, Libya, Suriye 'de vs. ve hatta ABD'nin kendi topraklarında görüyor. Joe Biden'ın insani jestler yapmadan önce kendi ülkesinin insan hakları sicili hakkında biraz düşünmesi daha iyi olurdu, ama ikiyüzlülük fazla düşünüp taşınmayı kaldırmaz."
'Yaptırımlar insanlığa karşı suç'
"ABD Başkanı, İran milletine karşı uyguladıkları kendi deyimleriyle 'geçmişte görülmemiş felç edici yaptırımlara dair endişe duysaydı daha iyi olurdu. Bu yaptırımların herhangi bir millete karşı uygulanması insanlığa karşı suç işlemenin aleni örneğidir."
İran'daki protestolara verilen uluslararası destek, zaten yılan hikayesine dönen 2015 tarihli İran'la nükleer anlaşmayı canlandırma müzakerelerine yeni bir darbe indirdi.
Beyaz Saray'dan 'Nükleer müzakereler ayrı mesele' açıklaması
Dün Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, 'İran'ın davranışlarından kaynaklanan sorunlar ile Washington'un ABD'nin ulusal güvenlik çıkarlarına uygun olduğuna inandığı sürece devam ettireceği nükleer anlaşmayı yeniden canlandırma çabalarının ayrı meseleler olduğunu' dile getirdi.