ABD Hazinesi Yabancı Varlıklar Kontrol Dairesi (OFAC) geçen hafta Rus ödeme sistemi Mir’in kullanımının Rusya dışında yayılmasına yardım edenlere yaptırım uygulamaya hazır olduğunu duyurması Türk bankalarını harekete geçirdi. Kamu bankaları Vakıfbank, Ziraat Bank ve Halkbank sistemi kullanmaya henüz devam etse de İş Bankası ve DenizBank’tan sistemi askıya alma kararları geldi.
DenizBank’tan Sputnik’e yapılan resmi açıklamada "Bankamız belirsizlikler giderilinceye kadar Mir’i de bilgilendirerek işlemleri durdurmuştur" ifadeleri paylaşıldı. Bir kaynak ise ABD’den gelen açıklamanın kararda etkili olduğunu belirtti.
FT: ABD ve AB Türkiye'ye baskıyı artırmaya hazırlanıyor
Türkiye’nin Rusya ile işbirliği ve ticareti de Batı medyası tarafından sürekli hedef gösteriliyor.
Geçen hafta İngiltere basınında ABD ve AB'nin bu konuda Türkiye'ye baskıyı artırmayı hazırlandığı belirtilmişti. Bu konuda Financial Times'da yayınlanan ve Batı ülkelerinden iki yetkiliye dayandırılan haberde ABD ve AB’nin, Türkiye'de bankacılık sektörünün usulsüz mali işlemler yürütülecek bir alan haline geleceği ve Rusya'nın yaptırımları ihlal edeceği bir kanal açacağı endişesi duyduğu yazıldı.
Haberde Batılı yetkililerin, ABD'nin Rusya'nın Mir adlı yerel ödeme sistemine dahil olan Türk bankalarını odaklarına aldığı, Brüksel'in ise endişelerini Türk yetkililere doğrudan iletmek için bir heyet oluşturduğu da ifade edildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Mir açıklaması üzerinden kısa bir zaman geçti
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 7 Ağustos’ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı Soçi görüşmesinin ardından, “Rusya’nın Mir kartı var. Şu anda bizim beş bankamız bunun üzerinden çalışmalarını sürdürüyor. Burada da çok ciddi gelişmeler var. Bu da tabi Rusya’dan gelen turistleri çok çok rahatlatan bir süreç. Onlarla alışverişini, otel ödemelerini yapabiliyorlar. Bu da tabi hem onlar için hem bizim için çok çok rahatlatıcı bir sistem. Bu ziyaretimizde Rusya Merkez Bankası Başkanı ile bizim Merkez Bankası Başkanımız da görüşmelerini yaptılar” açıklamasında bulunmuştu.
Türkiye'nin en büyük bankalarından Vakıfbank, Ziraat Bank, İş Bankası, DenizBank ve Halkbank Mir sistemine dahil olan bankalar arasında yer alıyorlar. Bu açıklamanın üzerinden kısa bir süre geçmesine rağmen Türk bankalarının Mir’i askıya alma kararı dikkat çekti. Kamu bankalarının ise bu konuda hangi adımları atacağı merak ediliyor.
‘Financial Times makalesi bilinçli tehdit’
Ekonomi yazarı Recep Erçin de bu konuda Sputnik’e yaptığı değerlendirmede, ABD’nin açıklamasının ardından Financial Times’ta yayınlanan haberin bilinçli bir tehdit olduğunu ifade ederek, “Bazı Türk bankaları Amerikan yaptırımlarının genişlemesi durumunda kendi finansal sistemlerinin etkilenememesi için böyle bir karar aldılar. Çünkü bizim bankacılık sistemimiz çok ciddi bir şekilde Batı’dan fonlanıyor ve Batı’ya entegre bir şekilde çalışıyor. ABD ise Mir sistemi ile kendi Atlantik finansal para sistemine yaptırım altındaki paranın girdiğini savunuyor. Türk özel bankaları da temkinli davranarak yaptırım riskine karşı Mir’i askıya aldılar” dedi.
‘BM kararı yok, ABD kendi başına bir karar alıyor ve ülkelere bunu dayatıyor’
ABD’nin Mir sistemine ilişkin kararında haksız olduğunu belirten Erçin, şunları söyledi:
“Mir sistemini Türkiye’de ağırlıklı olarak Rus turistler kullanıyor. Turizm barışçıl bir şeydir. Seyahat özgürlüğü ise temel insan hakları kapsamında bulunuyor. ABD’nin bunları etkileyecek ya da kısıtlayacak şekilde adımlar atmaya hakkı yok. İki komşu arasında barış sektörü olan turizmi baltalamaya hakları da yok. Yaptırım konusunda BM kararı yok, ABD kendi başına bir karar alıyor ve ülkelere bunu dayatıyor. Peki diyelim öyle ABD, Rus petrolünü taşıyan Yunan lojistik firmalarına neden ses çıkarmıyor?”
‘Türkiye kendi ödeme sitemi Troy’u ön plana çıkarabilir’
Erçin, bu kararla turistlerin ticaretinin daha çok “bavula, kargoya ve kapalı çarşıya” kayacağını belirterek, “Türkiye kendi ödeme sitemi Troy’u ön plana çıkararak sadece turizmi kapsayacak şekilde bu işlemleri yürütebilir. Kripto paralarla da ödeme sağlanabilir. Zaten bir hat kurulmuş durumda. Benim de edindiğim bilgilere göre Mayıs ayından beri ufak boyutlarda kripto paralar ile ödemeler devam ediyor” ifadelerini kullandı.