Türk ve Rus iş insanları, ‘Rusya-Türkiye: Karşılıklı Ticaretin Geliştirilmesi İçin Gereksinimler’ isimli panelde bir araya geldi. İki ülke arasında ekonomik ilişkilerde karşılıklı yatırım yoluyla yeni fırsatlar ve işbirliği geliştirmek amacıyla düzenlenen etkinlik, 14 Eylül’e kadar 3 gün boyunca devam edecek.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), Rus Türk Ticaret Evi (ROST), Türkiye Genç İş İnsanları Derneği (TÜGİAD) ile Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TURKONFED) gibi sektörel kuruluşların yetkililerinin de konuşmacı olarak katılım gösterdiği etkinlikte Rusya’nın İstanbul Başkonsolosu Andrey Buravov da yer aldı. Buravov’un konuşması ile başlayan oturumlar, Türkiye’ye yönelik ‘çok sektörlü iş misyonunundan’ hareketle, şirketler tarafından birebir görüşmeler düzenlenerek devam ediyor.
‘Rusya ve Türkiye arasındaki iş birliğini devlet seviyesinde desteklemek için buradayız’
Batılı ülkelerin Rusya’ya yönelik uyguladığı yaptırımları hatırlatan Buravov, bunun tersine Türkiye ile ilişkilerde gelişmeler yaşandığını belirterek, “Son zamanlarda Türkiye ile işbirliğimiz farklı sebeplerle arttı. Burada bugün, bu işbirliğinin daha da artması için bir araya geldik. Yeni jeopolitik koşullarda bunun daha çok gelişmesi için olanaklar düşünüyoruz. Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çok kez buluşmalar gerçekleştirdi ve kısa bir süre zarfında tekrar bir araya gelecekler. Ticari ilişkiler de bu görüşmede büyük önem arz edecek. Siyasi alanda da işbirliğimiz gelişiyor. İki tarafın da iş birliğini devlet seviyesinde desteklemek için buradayız” şeklinde konuştu.
‘Üçüncü ülkeler ile ticareti de Türkiye üzerinden yapıyoruz’
Ticaret zincirinde yaşanan aksaklıklara ve yaptırımlara değinen ve bu sebeple de yeni işbirliklerinde Türkiye’ye ihtiyaç duyulduğunu aktaran Buravov, “Ürün, yatırım ve turizm gibi çeşitli alanlarda ilişkilerimizi geliştirmeliyiz. Türkiye Batı’nın uyguladığı yaptırımlara katılmadı. İki ülke arasındaki bağı geliştirmek için daha fazla imkan elde etmiş olduk. İkili ilişkilerin yanı sıra, üçüncü ülkeler ile ticareti de Türkiye üzerinden yapıyoruz. Umuyorum bugün, ülkelerimiz ve halklarımız açısından olumlu olacak bağlantılar kurabiliriz” dedi.
‘Batılı markaların Rus pazarından çekilmesi ile oluşan boşlukların doldurulmasında Türk markalarının etkin olması için çalışıyoruz’
Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecinden itibaren Rusya ile ticaret faaliyetleri yürüttüğünü vurgulayan DEİK Türkiye-Rusya İş Konseyi Başkanı İzzet Ekmekçibaşı şu ifadeleri aktardı:
“Günümüzde, bölgesel gelişmeler nedeniyle iş konseyi faaliyetlerimiz farklı bir ivme kazandı. Çeşitli sektörlere yönelik bilgilendirme toplantıları, farklı seviyelerde yurt içi yurt dışı temaslar gerçekleştiriyoruz. İş konseyi olarak, Türkiye ve Rusya’nın ticaret hacminin iki tarafın da ortak çabasıyla artacağına inanıyoruz. 2021 yılında, 5.7 milyar dolar ihracatımıza karşılık, Türkiye’nin Rusya’dan ithalatı bir önceki yıla kıyasla yüzde 62 artarak 29 milyar dolar seviyesine ulaşmıştı. Rusya ile Türkiye arasında doğrudan yabancı yatırımlara baktığımızda ise 2021 verilerine göre, Rusya’da yerleşik kişilerin Türkiye’de doğrudan yatırımları 3 milyon dolar olarak gerçekleşmişken, bu yılın ocak ve haziran ayları arasında ise bu rakam tam 6 kat artarak 18 milyon dolara çıkmış. Hem Türkiye’den Rusya’ya hem de Rusya’dan Türkiye’ye olan yatırımlar beklentilerimizin çok altında. Bu yüzden hem Türk hem de Rus iş insanlarına bazı tavsiyelerim olacak. Biz konsey olarak, iki ülke arasındaki ticaret hacminin otomotiv, yedek parça ve gıda, bilhassa süt ve su ürünleri ile paketli ve işlenmiş gıda ürünlerine ağırlık vererek fark yaratabileceğimize inanıyoruz. Yaptırımlar ile Batılı markaların Rus pazarından çekilmelerini açıklamalarıyla sektörde bir çok alanda boşluklar oluştu. Konsey olarak, bu boşlukların doldurulmasında Türk markalarının etkin olması için çaba sarf ediyor, karşılıklı yatırımların ve ticaretin artırılmasına katkıda bulunmak için çalışmalar yapıyoruz. Rusya’dan Türkiye’ye yatırım yapmak isteyen iş insanlarına DEİK olarak her türlü desteği vermeye çalışıyoruz.”
‘Rusya’daki MÜSİAD şubesinde oluşturmuş olduğumuz bir kriz masası ile birlikte, hem ticari hem de siyasi anlamda çalışıyoruz’
MÜSİAD’ın yurt içinde 83, yurt dışında 81 olmak üzere toplam 161 noktada ofis ve temsilcilikleri olduğunu hatırlatan MÜSİAD Genel Başkan Yardımcısı Davut Altunbaş, “Yurt dışındaki şube çalışmalarımızın içerisinde başkanlarımız ile iletişim halindeyiz. Bunlardan bir tanesi de Rusya. Rusya başkanımız ile birlikte oluşturmuş olduğumuz bir kriz masası ile birlikte, hem ticari hem de siyasi anlamda tarafların aklına gelebilecek her türlü çalışmayı biz yapmış bulunmaktayız ve hala daha yapıyoruz, takipçisi de oluyoruz. Bununla beraber, tavsiye niteliğinde bir şeyler söylemek istiyorum. ‘Anadolu’da Ekonomi Diplomasisi’ diye bir program uyguluyoruz. Yani büyükelçiler ve konsolosları Anadolu’daki şubelerimize götürüyoruz. Hem şube ziyareti yapıyoruz hem de üyelerimizin fabrikalarını gezdiriyoruz, yatırımlarını gösteriyoruz, iktisadi bir alanda ekosistem oluşturmaya çalışıyoruz. Bunu en son Kayseri şubemizde Birleşik Arap Emirlikleri’nin büyükelçisini misafir ederek yaptık. Yaklaşık 35 kişilik bir ekibi de Kayseri’den Abu Dabi ve Dubai’ye götürdük. İki taraf da çok memnun ve ciddi bir ticaret hareketi başladı. Ayrıca Ticaretin geliştirilmesi noktasında ciddi bir ivme yaratan MÜSİAD EXPO Fuarı’na da hepinizi bekliyoruz” dedi.
‘Rus şirketler, dost olmayan ülkelerden ithal edemediği ürünleri Türkiye üzerinden getirtiyor’
Türkiye’nin ticarette Rusya’nın en önemli ortaklarından biri olduğunu dile getiren Rusya Federasyonu’nun İstanbul Ticari Temsilcilik Ofisi Başkanı Arthur Leontyev, “Türkiye aynı zamanda bir hat ve birleşme noktası. Bu durum bu dönemde çok daha önemli bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Mart ayından beri lojistik ve ödeme sıkıntısı yaşadık. Ama Türkiye’deki ortaklarımızla gemi taşımacılığı alanında yeni rotalar belirledik. Lojistik maliyetlerini düşürdük. Finansal konularla da Türkiye’nin en büyük bankalarıyla çalıştık. Yabancı paralar ile ticaret yapmamız zorlaşınca küçük bankalara yöneldik ve onlardan destek aldık. Danışmanlık konusunda destek veren şirketlerle iş birliği kurduk. Türkiye’de organize sanayi serbest bölgeleri var. Buralardan üçüncü ülkelere ‘Made in Turkey’ logosu ile gönderdiğimiz ürünlerimiz var. Rus şirketler bazı ürünleri dost olmayan ülkelerden ithal edemiyor. Biz de Türkiye üzerinden dost olmayan ülkelerden ithalat yapıyoruz. Türkiye’de sektörel dernek ve birlikler, Rusya’da olandan çok daha gelişmiş durumda. Bize çok yardımcı oluyorlar. Sürekli temastayız. Örneğin ahşap işleme işinde Rus pazarının yüzde 50’ye yakını Batı yaptırımları nedeniyle gitti. Türkiye de bunun gibi boşluğu olan sektörlerde ürünlerini pazarlayabilir” ifadelerini kullandı.
‘Türkiye ve Rusya’nın karşılıklı ticareti artırma hedefinde ‘girişimcilik’ çok ciddi bir hızlandırıcı’
TURKONFED Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yiğit Savcı, global girişimcilik gözlem raporundan alıntılar yaparak şunları aktardı:
“Rapora göre, pandemi sonrasında dijital servisler üzerinden ticaret yapmanın ciddi şekilde önem arz ettiğini görüyoruz. Mesela bu oranları Türkiye ve Rusya üzerinde incelersek, iş dünyasının aktörleri, girişimciler ve potansiyel girişimci adayları her iki ülkede de benzer düşünce ve refleksler içinde hareket etme eğiliminde. Yani rakamlar, Türkiye ile Rusya arasında bir çok konuda uyumluluk olduğunu gösteriyor. Ayrıca rakamlar, Türkiye ve Rusya’nın gelişim alanları ve tam tersine iki ülkenin güçlü yanları incelendiğinde tamamlayıcı bir ortak hareketin mümkün olduğunu işaret ediyor. Günümüzün dinamik koşullarında Türkiye ve Rusya’nın karşılıklı ticareti artırma hedefine ulaşmak isteyen kurumlar, hem faaliyet alanında hem de birey ve toplumla kurduğu ilişkiye girişimcilik penceresinden bakması çok ciddi bir hızlandırıcı olarak ortaya çıkıyor.”
‘Rusya ve Türkiye, inşaat, lojistik, gıda ve enerji sektörlerinde yeni nesil girişimcilik alanları oluşturabilir’
Rusya’nın diğer ülkeler ile yürüttüğü siyasi ve ticari ilişkilere de değinen Savcı, “Bölgesel gelişmeler, 2022 yılında Türkiye ile Rusya’nın ekonomik ilişkilerinde gelişme sağladı. Türkiye’nin Moskova Büyükelçiliği’nin paylaştığı verilere göre Türkiye ile Rusya arasındaki ticaret hacminin bu yıl sonunda 50 milyar dolar seviyesinde biteceği tahmin ediliyor. Bu rakam geçen yıla nazaran yüzde 43’lük bir artış demek. Büyümenin önemli bir kısmını özel koşullar nedeniyle ‘enerji fiyatlarındaki artış’ olarak gözlemleyenler de var ve bunu doğal karşılamak mümkün. Ancak özellikle inşaat, lojistik, gıda ve enerji sektörlerinde devam eden güçlü ticari aktivitelerin yanı sıra yine bu sektörlerle beraber ortaya çıkabilecek yeni nesil girişimcilik alanlarına odaklanılabilir diye düşünüyorum” şeklinde konuştu.