Ali Çağatay, uzayda egemenlik konusunu, uzay madenciliğine dair girişimleri ve bu potansiyel sektörün geleceğini Görkem Gökçe’nin Uzay Hukuku kitabı üzerinden Radyo Sputnik’te Seyir Hali programında aktardı.
Çağatay, uzayda egemenlik sınırlarını “Devletlerin kendi toprakları üzerinde bulunan yeryüzü ve yeraltı kaynakları üzerinde sınırsız egemenliği bulunduğu kabul edilmiştir. Ancak hiçbir devletin egemenliği altında bulunmayan kaynaklar vardır. Mesela Antartika kıtası ve uluslararası sular kime aittir? Bu bilinmiyor. Uzayın uzamı içinde oranın kime ait olduğu belli değil. Antartika’nın hava sahası 80 kilometre yukarıda, kime ait olduğu bilinmiyor. Bunun hukukunun yazılacağı bir dönem olacaktır diyor” diye açıkladı.
‘Bir asteroid yanımızdan geçiyor ve 5.4 trilyon Amerikan doları var, yakalayamıyorsunuz’
Dünyanın yakınından geçen göktaşlarındaki madenlerin değerine dikkat çeken Çağatay, uzayda madencilik girişimlerini “Uzay madenciliği konusuna gelirsek 2015 yılının Temmuz ayında dünyaya 2.4 milyon kilometre uzaklıktan geçen 2011 UW-158 isimli göktaşının 100 milyon ton ağırlığında platin elementi taşıdığı bilim adamları tarafından belirlenmiş. 100 milyon ton platin 5.4 trilyon Amerikan doları yapıyor. Dünyada global GDP’nin 90 trilyon dolar olduğunu hatırlatıyorum. Bir asteroid yanımızdan geçiyor ve 5.4 trilyon Amerikan doları var. Geçip gidiyor. Yakalamıyorsunuz. ‘Bunları yakalayacağız ve bu madenleri çıkaracağız’ diyorlar. Bu bağlamda American Planetary Researches adlı bir madencilik şirketi var. 2012 yılında kurulan bu şirket yatırımcılarından finansman alıyor. Bir sonraki yılda da Deep Space Industries adlı bir şirket kuruluyor. Amerika’nın dışında Birleşik Krallık’da Asteroid Mining Corporation isimli bir şirket 2016’da kuruluyor. Şirket 2023 yılında uzaya ulaşmayı ve asteroid madenciliğine başlamayı hedefliyor. Şirketin önümüzdeki 10 yıl içinde aktif şekilde gök taşlarından madencilik faaliyetlerine başlayacağı bildiriliyor. 2032’de maden üretecek” diye sıraladı.
‘Bugünden yarına göktaşlarına sonda indirip maden üretmek çok mümkün değil, elbette yolu bulunacak’
Çağatay, uzay madenciliğinin geleceğine dair görüşlerini “Bugünden yarına göktaşlarına sonda indirip maden üretmek çok mümkün değil. Elbette bunun yolu bulunacak. Bulunduğu zaman yanı başımızdan birkaç yüz bin kilometre mesafeden geçen bir göktaşına madenciler inecek ve göktaşını kazıyacak, madeni alacak. Taşınması gibi konular çok büyük problemler olarak gözükmekle birlikte ileride gözükmeyecek. Nasıl ki mekikler gidiş gelişlerde yeni mekik yapmak gerekiyorken aynı mekiklerle sayısız kez yolculuk yapmak mümkünse, uzay yolculukları bugün 20 milyon dolardan 250 bin dolara inmişse demek ki her şeyin bir sonu var. Mutlu sona doğru gidebilecek durumdayız” diye ifade etti.