ABD yönetiminin Ukrayna üzerinden Rusya ve Tayvan üzerinden Çin ile tırmandırdığı krizler Demir Perde atmosferi ve 3. Dünya Savaşı korkusu yayarken, Rusya yaptırımlarının körüklediği hayat pahalılığı krizi yüzünden halk desteğinin dibe vurduğu dönemde Başkan Joe Biden'dan Rusya ve Çin'e görüşme çağrısı geldi.
2021 yılında 2026'ya dek uzatılan Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması'nın (Yeni START) yerini alacak yeni protokollerin hazırlanması gerektiğini belirten Biden, bunun çerçevesini Rusya ile görüşmeye hazır olduklarını, görüşmelere Çin'in de müdahil olması gerektiğini söyledi.
'Müzakere, iyi niyetle hareket eden istekli ortak gerektirir'
Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) için her 5 yılda bir düzenlenen gözden geçirme konferansının 10'uncusu öncesi açıklama yapan Biden, "Yönetimim yeni STARTın süresi 2026'da dolduğunda yerini alacak yeni bir silah kontrol çerçevesi için süratle istikşafi müzakerelere hazır. Ancak müzakere, iyi niyetle hareket eden istekli bir ortak gerektirir" dedi.
'Top Rusya'da'
Aynı zamanda 'Rusya'nın kışkırtılmadığı halde Ukrayna'da acımasız bir askeri operasyon düzenleyerek uluslararası düzenin temel ilkelerine saldırdığını ve Avrupa'da barışı paramparça ettiğini' iddia eden Biden, "Bu bağlamda Rusya, ABD ile nükleer silahların kontrolüne yönelik çalışmalara yeniden başlamaya hazır olduğunu göstermelidir” diye çıkıştı.
Pekin'i de nükleer silahsızlanma müzakerelerine katılmaya çağıran Biden, 'NPT'ye taraf nükleer silahlı devlet ve BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesinden biri olarak Çin'in yanlış hesaplama riskini azaltacak ve istikrarı bozan askeri dinamikleri ele alacak müzakerelere girmek gibi bir sorumluluğu olduğunu' dile getirdi.
Trump çöpe atıyordu
Rusya ile ABD arasında yürürlükte kalan son büyük silah kontrol anlaşması Yeni START, önceki ABD Başkanı Donald Trump'ın süreyi uzatma müzakereleri sırasında Çin'i nükleer silah kontrol anlaşması imzalamaya çekmeye çalışması ve Pekin'den ret yanıtı alınca tüm müzakereleri sonlandırması yüzünden çökmenin eşiğine geldi ve Biden'ın Ocak 2021'de göreve başlaması sonrası Şubat 2021'de süresinin dolmasına ramak kala kurtarıldı.
Moskova 5 yıl daha uzatılmasından yana
Yeni START'la ilgili Moskova, Washington'a koşulsuz olarak 5 yıl daha uzatılması için defalarca çağrı yapageldi. Washington ise anlaşmanın değiştirilmesi ve Çin'in de katılması peşinde.
Çin bugüne dek müdahil olmayı reddetti
Bugüne dek Washington'ın kendisini nükleer silahsızlanma çerçevesine çekme ve ABD-Rusya anlaşmasının genişletilmesi müzakerelerine katma girişimlerini sürekli reddeden Pekin, ABD ve Rusya'nın stoklarına kıyasla çok küçük bir nükleer cephaneliği olduğu görüşünde.