ABD'deki Northwestern Üniversitesi'nden bilim insanları, hareketli ışığın insan sağlığına ve uyku alışkanlıklarına etkisi üzerinde yaptıkları bir araştırmada, televizyon karşısında uyuyakalan insanların insan ömrünü azaltabileceğini tespit etti.
Araştırma kapsamında 63 ila 84 yaş arasındaki 552 kişi incelendi. Elde edilen verilere göre, gece ortam ışığının bulunduğu koşullarda uyuyan katılımcıların yüzde 17.8'i diyabetten muzdaripken, karanlık ortamda uyuyan katılımcılarda ise bu oran yüzde 9.8 olarak ölçüldü.
Işığın bulunduğu ortamda uyuyan katılımcıların yüzde 40.7'si obez iken, karanlıkta uyuyanların obez olma oranı yüzde 26.7.
Küçük bile olsa bir ortam ışığının bulunduğu yerde uyumanın diyabet, obezite ve hipertansiyon gibi rahatsızlıklara yakalanma riskini arttırdığı sonucunu ortaya çıkaran araştırma ekibinden Phyllis Zee, "İnsanlar uyku sırasında maruz kaldıkları ışık miktarını önlemek veya en aza indirmek için ellerinden gelenin en iyisini yapmalı" uyarısında bulundu.
Araştırmaya göre insanların televizyondan yayılan ışık gibi loş ışıklı bir odada yattıktan sonraki sabah insülin direncinin ortaya çıkma olasılığı karanlık bir odada uyuyan kişiye göre daha yüksek.
Kaslardaki, yağ dokusundaki ve karaciğerdeki hücrelerin insüline düzgün yanıt vermemesi şeklinde açıklanan insülin direnci, genellikle tip 2 diyabet, hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalık ile ilişkilendiriliyor.
Yaptıkları araştırmanın söz konusu duruma neyin neden olduğunu anlayabilmek için temel sayılabilecek bir mekanizma ortaya koyduğunu söyleyen Zee, uyurken ışığa maruz kalmanın insanlardaki glikozu düzenleme yeteneğinini etkilediği sonucuna ulaştıklarını ifade etti.
Çalışma aynı zamanda ışığın diğer sağlık problemleriyle ilişkisini de mercek altına aldı. Buna göre, ışıklı ortamda uyuyakalanların daha sonra uyanık kalma ve ertesi gün geç yatma ihtimallerinin daha yüksek olduğu tespit edildi. Zee, "Geç yatanların kardiyovasküler ve metabolik hastalıklara yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu biliyoruz" dedi.
Uyku uzmanlarının uyardığı tek nokta, televizyon karşısında uyumamak değil. Gece uyumadan önce akıllı telefon kullanmak da uyku düzensizliklerine sebep oluyor. 2019'da yapılan bir araştırma, 13-20 yaş arasındaki gençlerin yüzde 36'sının, 20 yaş üzeri yetişkinlerin ise yüzde 26'sının gece boyunca en az bir kez telefonlarını kontrol etmek için uyandığını tespit etmişti. Anketi yürüten araştırmacılar, insanların bunun için uykularını bozmasını 'meşru bir endişe' olarak nitelendirmişti.
Öte yandan uyku uzmanları, insanlara telefonlarını yatmadan en az üç saat önce bırakmalarını tavsiye ediyor. Bunun gerekçesi ise, telefon ekranından yayılan mavi ışığın, ortam karanlık olmasına rağmen insan zihnini kandırarak gündüz olduğunu düşünmesine sebep olabiliyor olması.
Yoğun caddeler üzerindeki binalarda yaşayan insanların 14 yıl içinde ölme riski yüzde 20 daha fazla
New York Üniversitesi tarafından İran'da yapılan bir diğer araştırma ise, yoğun caddeler üzerindeki binalarda yaşayan insanların kalp hastalıkları nedeniyle gelecek 14 yıl içerisinde ölme riskinin diğer insanlara göre yüzde 20 oranında daha fazla olduğunu ortaya çıkardı.
İran'ın Gülistan vilayetinde yaşayan 40 yaş üzeri 50 bin kişi üzerinde yapılan araştırmada Yoğun cadde ve çevresindeki ortamlardaki hava kirliliğine işaret edilerek, söz konusu havadan etkilenen kişilerde inme ve kalp krizi riskinin ise yüzde 17 oranında artış gösterdiği belirtildi.