Diyarbakır’ın Sur İlçesi’ndeki 30 yıllık Peynirciler Çarşısı tarihinin en sessiz günlerini yaşıyor. Daha önce hareketli olan ve tonlarca peynirin satıldığı çarşıda satışlar durma noktasına geldi. 25 liraya satılan Diyarbakır’ın meşhur örgü peyniri zamlarla birlikte şuan 80 liraya satılıyor. Artan fiyatlar nedeniyle iş yapamayan esnaf dükkanına kilit vuruyor. Daha önce 81 dükkanın bulunduğu çarşıda açık olan iş yeri sayısı 20’ye düştü. 2015 Sur olayları zamanında kapanmaların başladığı çarşıda, artan maliyetler ve zamların etkisiyle 60’a yakın esnaf kepenk indirdi. Çarşıda, son bir yılda en az 20 iş yerinin kapandığını söyleyen esnaflar, “Böyle devam ederse biz de kapatmak zorunda kalacağız” diyor.
Peynirciler Çarşısı
© Sputnik / Sertaç Kayar
‘Çarşı esnafın yüzde 70’i kapattı, böyle devam ederse biz de kapatacağız’
Sputnik’e konuşan çarşı esnaflarından Abdurrahman Tanrıkulu, artan maliyetlere dikkat çekerek şunları söyledi:
“Yakıt deposu 250 liraydı, 2 bin oldu. adam 20-30 köye giderek 500-600 kilo süt topluyor, peynir yapıp buraya getiriyor. Onun gidiş gelişi bir depo yakıyor. Bir depo 2 bin lira, beni kurtarmıyor. Bana toptan 70’e veriyor. Köyden buraya gelinceye kadar bir kilo fire veriyor, sudan dolayı. Gelip gidenler ‘tadına bakayım’ diyor ve günde 10 parça peynir gidiyor. 2-3 lirayla iş yapıyorum. Burada 3 kişi çalışıyoruz. Önceden satışlar çok iyiydi. Peynirin kilosu 25-30 lirayken vatandaş 3-4 kilo alıyordu. Adam bugün 100 liraya çalışıyor, 1 kilo peynir parası. 1 kilo zeytin 70-80 lira olmuş. En ucuz peynir salamura 60 lira. Buraya 100 kilo peynir koy 2 saat sonra 80 kilo kalır. Eğer o gün satmazsan ertesi günü zarardır. Çünkü yarı yarıya düşüyor, fire veriyor. Çarşıdaki esnafın yüzde 70’i kapattı. Böyle devam ederse biz de kapatacağız.”
Peynirciler Çarşısı
© Sputnik / Sertaç Kayar
‘Eskiden 81 dükkan vardı, şimdi 20 dükkan kaldı’
Nevzat Tekin adlı esnaf da alım gücünün düştüğünü ve vatandaşın peynir alamadığını söylüyor.
“Eskiden millet gelip kış için 1-2 teneke peynir alıyordu” diyen Tekin “Şimdi gelip gramla alıyorlar. 10 liraya, 20 liraya, bir baş istiyorlar. Şu anda hepimiz boş oturuyoruz. Sağımızda solumuzdaki dükkanlar hepsi kapattı. Zamlardan dolayı vatandaşın alım gücü azaldı, artık buraya gelmiyor. Köylü de gelmiyor. Mazot zamlanmış, elektrik, su zamlanmış. Eskiden az çok geçimimizi yapıyorduk, şimdi başa baş, bazen de zararına iş yapıyoruz. Böyle devam ederse biz de kapatıp gideceğiz. Eskiden 81 dükkan vardı şimdi 20 dükkan kaldı. Çarşının durumu da kötü. Kanallar kaldırmıyor. Kötü koku yayılıyor. 1993’ten beri buradayım, bu çarşıya bir çivi bile çakmadılar. Kendi imkanlarımızla koruduk. Diyarbakır’a yakışır bir peynir pazarı istiyoruz” dedi.
‘Vatandaş 1 kilo peynirden 1 lira düşürmek için 10 tur atıyor’
Esnaflardan Şeyhmus İlan da aynı sorunlardan şikayetçi. İlan “1-2 senedir millet perişan olmuş, kimse bir şey alamıyor. Gelip 1 kilo peynir alamıyor, alım gücü bitmiş sıfır. Eski esnafız ama yine de zorla geçiniyoruz. Satışlar sıfırın altına düşmüş. Eskiden tonlarca peynir satıyorduk şimdi peynir sezonudur ama peynir satamıyoruz. Vatandaş 1 kilo peynirden 1 lira düşürmek için 10 tur atıyor” şeklinde konuştu.