Dünya Gazetesi yazarı Ali Ekber Yıldırım, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi’nin Venezuela’da buğday üretimi açıklamasını Radyo Sputnik’te Ali Çağatay’la Seyir Hali programında değerlendirdi.
Yıldırım, Venezuela’da neden buğday üretilmek istendiği ile ilgili “Bizim gidip Venezuela’da buğday üretmemiz nereden çıktı? Birincisi buğday çok gündemde, dünya buğday krizini konuşuyor. Ukrayna’da ihracat yapılamadığı için dünyada bir buğday krizi yaşanıyor. Türkiye’de dünyada en fazla buğday ithal eden ülkelerden birisi, bunu un, makarna ihracatı ve kendi ihtiyacı için yapıyor. Rakamlara baktığımızda Türkiye bazen ikinci sıralara çıkıyor, birinci sırada bile yer aldı. Özellikle Rusya’dan ithalatta hep birinci sıradayız. Bir de Hindistan’dan bir gemi geldi sonra ‘buğday hastalıklı’ diye geri gönderildi” açıklamasında bulundu.
‘Venezuela’nın un ithalatının yüzde 58’ini biz yapıyoruz’
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun Türkiye ziyaretini hatırlatan Yıldırım, açıklanan buğday üretim planını “Bu ortamda Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Türkiye’yi ziyaret etti. Bu ziyarette Cumhurbaşkanı ile görüşmelerinde birçok anlaşma imzalandığı açıklandı. Bir gün sonra Diyarbakır’da konuşma yapan Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi Bey ‘Maduro bize bir öneride bulundu. Venezuela’da buğday üreteceğiz’ dedi. Hatta üreteceğimiz buğdayın yüzde 30’unu kendilerine vereceğimiz, yüzde 70’inin bize ait olduğu söylendi. Medyada yer alınca araştırmak lazım, Ticaret Bakanlığımızın her ülke ile ilgili raporları var. Hepsini taradım. Venezuela’da buğday bu raporlarda hiç geçmiyor. İkincisi Venezuela’ya un ihraç eden, makarna ve bisküvi gönderen firmalarımız var. Buğdayla ilgili hemen hemen her ürünü onlara ihraç ediyoruz. Venezuela’nın un ithalatının yüzde 58’ini biz yapıyoruz” diye aktardı.
‘Amerika ambargo uyguluyor ama buğdayının yüzde 51’ini Amerika veriyor’
Yıldırım, Venezuela’nın buğday ticareti ve üretimini “Sordum: Un göndermek problem olmuyor mu? Madem buğday üretilecek, orada una çevirsek olmaz mı? Geçmişte çok denendiğini, tropikal bir iklim olduğunu, buğdayın verimli yetişmediğini söylediler. Ticaret Bakanlığımızın verilerine göre buğday ithalatı yapan bir ülke ve 193 milyar dolarlık bir buğday ithalatı var. Yüzde 51’ini Amerika’dan yüzde 49’unu Kanada’dan alıyor. Baktığınızda Amerika ambargo uyguluyor ama buğdayının yüzde 51’ini Amerika veriyor. Bunun nedeni buğdayı bir yere taşımanın da maliyetinin olmasıdır. Un ithalatının da yüzde 58’ini Türkiye, yüzde 29’unu Brezilya gerçekleştiriyor. Kolombiya’dan bir miktar alıyor. Buğday üretilemeyecek bir ülkede ‘biz buğday üretelim’ diye bakanlığın açıklaması oldu. Sayın Bakan ziraat kökenli bir profesör, bir araştırılmaz mı? Uluslararası Hububat Konseyi’nin raporları var. Oradaki buğday üreten ülkeler listesinde Venezuela’nın adı geçmiyor” diye anlattı.
‘Venezuela ile ticarette açık veriyoruz’
Türkiye ve Venezuela’nın geçmişteki peynir konusunda projelerine dikkat çeken Yıldırım, iki ülke arasındaki ticaret hacmini “2020’de de Venezuela’dan peynir ithal edecektik. Venezuela hayvancılıkta öne çıkan bir ülke değil dolayısıyla peynir üreten bir ülke değil. Peynir üretip onu ihraç edecek kadar büyük bir potansiyeli yok. 1500 ton diye yazıldı ama herhangi bir peynir Türkiye’ye gelmedi. Türkiye ile dış ticaretine de baktım. 2021’de Türkiye olarak yaptığımız ihracat 300 milyon dolar, bunun önemli bir bölümü un, makarna ve bisküvidir. İthalatımız da 551 milyon dolar yani biz Venezuela ile ticarette açık veriyoruz. 250 milyon dolarlık bir açık veriyoruz. Buradaki açık daha çok oradan aldığımız hurda, demir-çelik ürünleri çünkü burada onları işliyoruz” diye belirtti.