Radyo Sputnik’te yayınlanan Meliha Okur’la Anlat Bana programına konuk olan vergi uzmanı ve Sözcü gazetesi ekonomi yazarı Nedim Türkmen, enflasyonla birlikte artan kira fiyatlarına dair değerlendirmelerde bulundu.
Kiralayan ve kiracı arasındaki kira ilişkisinin Borçlar Kanunu’na göre yapılan bir özel hukuk sözleşmesi olduğunun altını çizen Türkmen, “Bu durum özel hukuk sözleşmesi kapsamına girdiği için devletin burnunu sokmaması lazım. Ama Anayasa Mahkemesi’nin bundan önceki kararlarında da kamu yararı düşüncesiyle gerek mahkemeler gerekse de buradaki yasa yoluyla iktidarlar müdahale ediyor. 2000 yılında yüzde 25, 2001 yılında da yüzde 10 olmak üzere kiralara üst sınır getirilmişti. Şimdi ise Türkiye’de hem kiralar hem de ev fiyatları yükseldi” ifadelerini kullandı.
Türkmen “Türkiye’de faiz vermeyeceğiz denilerek yapılanlar nedeniyle kur, bu kadar yukarı gitmeseydi benzinin ya da mazotun fiyatı bu kadar olmayacaktı; bir kere bu tespiti yapmamız gerekiyor. Şimdi kiraya ilişkin toplumdan çok fazla şikâyet olunca, dört bakan ayrı ayrı açıklama yaptı ki; bir baktık, hemen Perşembe günü bir madde eklenmiş. 11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 arası yenilenecek olan kira sözleşmelerinde bir önceki yıla göre, artıracağınız rakam yüzde 25’i aşamaz. Ben de buna itiraz ediyorum” açıklamasını yaptı.
‘Yüzde 25 sınırının sonucu çift kontrat olacaktır’
Yine Anayasa Mahkemesi’nin daha önceden benzer kararlara atıfta bulunan Türkmen, “2001 yılında AYM yüzde 10’luk bölümü iptal etmişti. Oradaki gerekçesinde ‘burada yüzde 70-80 enflasyon varken, sen yüzde 10’u belirlediğin zaman, kiracı ile kiralayan arasında adil bir denge kurma misyonu ortadan kalkıyor, yani sen bütün yükü mülk sahibine veriyorsun’ diyor ve o yüzden iptal ediyor. Şimdiki duruma bakalım. TÜFE’ye bakıyoruz yüzde 73.5, ÜFE’ye bakıyoruz yüzde 132.5. Siz diyorsunuz ki, ‘yüzde 25’i aşamazsın’. Burada adil denge kayboluyor. Bu yüzde 25’i neye göre tespit ettiniz? Madem böyle bir enflasyon var ve herkes etkileniyor, acaba iş yeri sahipleri ya da iş yeri kiralayanlar bundan etkilenmiyor mu? Hemen oturuluyor; yüzde 25 yapalım ve bu önümüze geliyor. Bunun yürümesi mümkün değil. Bunun sonucunda çift kontrat olacaktır veya insanların ihtiyaç nedeniyle bu konutlardan boşaltılması için bir sürü olay çıkacaktır” şeklinde konuştu.