Dünyada arı popülasyonunun azalması konusunda farkındalık yaratmak için 2017 yılından bu yana 20 Mayıs "Dünya Arı Günü" olarak kutlanıyor. Modern arıcılığın öncüsü ve alanında büyük bir uzman olarak bilinen Slovenyalı Anton Jansa'nın doğum günü olması nedeniyle bu tarih, Dünya Arı Günü olarak ilan edildi.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) internet sitesinde yer alan açıklamada, yüzyıllar boyunca, gezegendeki en çalışkan canlılar arasında yer alan arıların, insanlara, bitkilere ve çevreye büyük katkılarından bahsediliyor.
Arılar besinlerini elde etmek amacıyla çiçekten çiçeğe gezerken aynı zamanda bitkilerdeki tozlaşmaya da aracılık ediyor. Hatta yeryüzündeki polen alışverişinin büyük çoğunluğunu sağlayan arılar, ekosistemin devamlılığında en kritik rollerden birini oynuyor.
Çiçekli bitkilerin yüzde 90'ı böcekler, kuşlar ve memeli hayvanlar aracılığıyla tozlaşıyor. Polinatör olarak isimlendirilen tozlaşma sağlayan canlılar içinde böcekler, böcekler içinde de arılar önemli paya sahip.
Meyve, sebze ve kahvenin yanı sıra dünyadaki bitkisel besinlerin dörtte üçü, arı, kelebek, böcek gibi polen taşıyan canlılar sayesinde elde ediliyor.
Arıların ekolojik ve ekonomik değeri göz önüne alındığında, sadece yerel veya ulusal olarak değil, küresel olarak da sağlıklı arı stoklarının izlenmesine ve sürdürülmesine ihtiyaç olduğunu vurgulayan EFSA, son 10 ila 15 yılda, özellikle Fransa, Belçika, İsviçre, Almanya, İngiltere, Hollanda, İtalya ve İspanya gibi Batı Avrupa ülkelerinde arı sayılarının olağandışı şekilde azaldığını vurguluyor.
Arı sayısındaki azalmanın tek bir nedene bağlı olmadığı birkaç faktörün etkili olduğu ifade ediliyor. Arı popülasyonun azalmasında yoğun tarım ve pestisit kullanımı, virüsler, patojenler ve istilacı türlerin saldırıları ayrıca habitat kaybı gibi çevresel değişikliklerin etkili olduğu belirtiliyor.
Uçuşları sırasında yüz binlerce polen taşıyarak bitkilerin üremesini sağlayan arılar, milyonlarca yıldır kutuplar dışında dünyanın her yerinde varlıklarını sürdürüyor.
Myanmar'da 2020'de yürütülen bir araştırmaya göre, 100 milyon yıllık kehribar kalıntısı içinde arı ve polen fosili bulundu. Myanmar’ın Hukawng Vadisi'ndeki bir madende yapılan keşifle, 100 milyon yıl önce bir ağaç reçinesine yapışıp fosilleşerek ölümsüzleşen bal arısının, ilk örnek olduğu ifade ediliyor.
Kehribarda polen kalıntılarının da tespit edilmesi, arının ölmeden hemen önce çiçeklerden polen aldığını gösteriyor.