ABD'nin henüz 2. Dünya Savaşı'na girmediği 1941'de Britanya ile diğer müttefiklerine silah desteği için kullandığı Ödünç Verme-Kiralama Yasası'nın bu kez Ukrayna için devreye sokulması, Kongre onayını almasının ardından Başkan Joe Biden tarafından imzalandı.
Biden, Beyaz Saray'daki imza töreninde "ABD, ülkelerini ve demokrasilerini Putin'in zalim savaşına karşı savunma mücadelelerinde Ukraynalıları desteklemektedir...Mücadelenin maliyeti ucuz değil, ama saldırganlığa boyun eğmek daha da maliyetlidir" dedi.
Sınırlamaları askıya alıyor
Washington'ın Kiev yönetimine silah, ekipman ve her türlü askeri destek vermesini kolaylaştırmayı hedefleyen 2022 Ukrayna Ödünç Verme-Kiralama Yasası, Biden'ın 'Ukrayna ve diğer Doğu Avrupa ülkelerine gönderebileceği silah ve diğer askeri malzemelerin miktarı üzerindeki sınırlamaları askıya alıyor'. Ancak 'Kiev'in aldığı her şeyi daha sonra ödemesini' şart koşuyor.
Bu kaçıncı?
Bu yasa üzerinden gönderilecek silahlar, Rusya'nın askeri operasyonunun başlamasından beri ABD'nin Ukrayna'ya gönderdiği yaklaşık 4 milyar dolarlık askeri yardımdan ve Biden'ın kısa süre önce Kongre'den onaylamasını istediği 33 milyar dolarlık askeri yardımdan ayrı kapsamda olacak.
Bugünün parasıyla 980 milyar dolarlık askeri yardım yapılmıştı
Başkan Franklin Delano Roosevelt'ın Mart 1941'de - ABD'nin 2. Dünya Savaşı'na girmesinden 9 ay önce - yürürlüğe soktuğu orijinal yasayla müttefiklere Eylül 1945'e kadar 50.1 milyar dolarlık (2022'nin mali şartlarına uyarlandığında 980 milyar dolarlık) askeri yardım yapıldı. Müttefiklerin bu yardım için ödeme yapması gerekmesine rağmen, ABD bunun yerine ordusu için üs kiralamayı kabul etti.
Ukrayna nasıl geri ödeyecek?
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'in kısa süre önce ülkesini ayakta tutmak için ABD ve AB'den ayda 7 milyar dolar istediği gözönüne alındığında, Kiev'in Washington'a geri ödeme kabiliyeti halihazırda soru işareti.
9 Mayıs'ın Rusya ve diğer eski Sovyet ülkelerinde 2. Dünya Savaşı'nın sonunda faşizmin yenilgiye uğratılmasını onurlandırmak içim 'Zafer Günü' olarak kutlandığı göz önüne alındığında, Biden'ın yasayı imzalamak için bu tarihi seçmesi muhtemelen kasıtlıydı. Biden, imza töreninde Nazi Almanyası'nın yenilgisine atıfta bulundu, ancak Zafer Bayramı'ndan bahsetmek yerine, bugün Avrupa Birliği halini alan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'nun 9 Mayıs 1950'de kurulduğunu hatırlattı.
'Nükleer dışında her silah mübah olacak'
Temsilciler Meclisi'nden 10'a karşı 417 oyla ve Senato'dan hiç aleyhte oy kullanılmadan geçen yasaya muhalefet eden nadir isimlerden olan Cumhuriyetçi milletvekili Thomas Massie, yasanın, 'nükleer dışında neredeyse her türlü savaş silahının Ukrayna'ya tedarik edilmesine izin verdiği' uyarısını yaptı.
Yasanın imzalanması Kiev'de memnuniyetle karşılandı. Zelenskiy, bunu 'Ukrayna ile ABD'nin 77 yıl önce olduğu gibi yeniden birlikte kazanmasına yardımcı olacak tarihi bir adım' ilan etti.
Zelenskiy, açıklamasında 2. Dünya Savaşı'na atıfta bulunsa da, Ukrayna'da tarih kitapları bundan 'Alman-Sovyet savaşı' olarak söz ediyor ve Stepan Bandera gibi Nazi işbirlikçileri ulusal kahraman muamelesi görüyor.
Ukrayna Devlet Başkanı da dün Zafer Bayramını kutlama adına Nazi Almanyası'nın Waffen SS amblemini taşıyan Ukraynalı bir askerin fotoğrafını paylaştı, ardından bu görüntüyü sildi.